Celproductie
Celproductie (Engels: cellular manufacturing) is een autonoom productieproces dat een integraal deel uitmaakt van het leanmanufacturingprincipe. Het is een mengvorm van een serie- en een continue productie. Men noemt dit ook wel groepsgewijs of autonoom werken. Dat is te vergelijken met een fabriek in de fabriek. Kleine groepen medewerkers zijn zelf verantwoordelijk voor de vervaardiging van een gedeelte of een geheel product. Zij werken dan aan vergelijkbare producten met daarop afgestemde hulpmiddelen.
Het doel van deze vorm van produceren is om zo snel en efficiënt mogelijk, in een productie cel gelijksoortige producten te maken. Cellulaire productie omvat meestal het gebruik van meerdere cellen in een serie volgorde. Elk van deze cellen bestaat uit een of meerdere verschillende productiestappen die een bepaalde taak volbrengen. Het product gaat van de ene naar de volgende cel. Elke cel vervult een deel van het productieproces. Vaak zijn de cellen gerangschikt in een "U-vorm”. Deze vorm zorgt ervoor dat de mensen die in de cel werken meer overzicht over het gehele productieproces hebben.
Toepassing[bewerken]
Een celproductie is alleen toepasbaar in een eng begrensde bandbreedte van gelijksoortige producten. Ze is voorzien van alle noodzakelijke apparatuur en noodzakelijke resources. De cel is zelfvoorzienend. De cel heeft alle (voldoende) kennis om snel in te kunnen spelen op interne en externe wijzigingen.
Kenmerk[bewerken]
De celproductie kenmerkt zich door het binnen kaders autonoom uitvoeren van (complexe) taken. Hierdoor kan de cel zelf flexibel reageren op in- en externe veranderingen. Een celproductie heeft altijd voldoende overcapaciteit om snel op een schommelende vraag en/of kwaliteitsproblemen en/of op productwijzigingen te kunnen reageren. Omdat de cel zelfvoorzienend is en snel kan reageren, spreekt men wel van een 'focussed factory' en van 'Quick Response Manufacturing'.
Met het taylorisme, het analytisch benaderen van het productieproces, waarvan de lopende band een uitingsvorm is, zijn het plannen en het uitvoeren van een taak strikt gescheiden. Bij het celproductieproces is het plannen en het uitvoeren van een taak weer samengevoegd. In de cel wordt de werklast onderling, zonder inmenging van het management, over de beschikbare resources verdeeld. Op deze manier wordt de motivatie en de eigen verantwoordelijkheid van de medewerkers verhoogd.
Een celproductieproces kan ook gebruikt worden bij kantoorprocessen (orderafhandeling, boekingen, (product)ontwikkeling).
Beschrijving[bewerken]
In bijgevoegde figuur is het traditionele sequentieel productieproces (‘takt’ of lijnproductie) afgebeeld. In het sequentieel productieproces volgen alle taken elkaar in een sequentie (na elkaar) op. Deze sequentie kan ook in een kantooromgeving plaatsvinden. Het is is een vaste opeenvolging van processtappen. In een fabriek kan het een routing van productieproces zijn.
De medewerkers in het sequentiële productieproces (4) hebben alle een vaste taak. In elk sequentieel productieproces is er altijd één constraint, in het voorbeeld is dit medewerker (5). Deze ene constraint bepaald de totale doorloopsnelheid van het gehele productieproces. Tevens zorgt deze constraint ervoor dat de andere productie units (3), die altijd een overcapaciteit hebben, te veel gaan produceren. Aldus ontstaan er voorraadbuffers. Bij productwijzigingen en/of bij capaciteitwijzigingen en/of bij kwaliteitsproblemen zorgen deze buffers voor aanzienlijke problemen. Veelal zijn er dan kostbare herstelwerkzaamheden nodig om deze voorraadbuffers aan te passen. Door bij een lopende band de lijn te balanceren en door communicatie in de vorm van een planning en in de vorm van toezicht (6) wordt het maken van buffers voorkomen. Bij veel kleinere productieseries en bij kantoorwerk is het niet mogelijk om een fysieke lopende band te maken.
Bij het celproductieproces kan elke medewerker (14) flexibel in het gehele productieproces worden ingezet. Ook vindt er binnen de cel een onderlinge afstemming omtrent de capaciteit plaats. Omdat bij het celproductieproces er altijd voor gezorgd dient te worden dat er een geringe over productiecapaciteit aanwezig is, kan altijd, snel op een schommelende vraag gereageerd worden. Een bijkomend voordeel is dat bij het opvoeren van de celcapaciteit elk celteamlid een opleidingsinstructeur voor een nieuwe celteamlid kan zijn. Omdat een de cel altijd overcapaciteit heeft (dient te hebben) is het niet noodzakelijk om voorraden in de vorm van buffers aan te leggen. Hierdoor worden kostbare en tijdrovende herstelkosten en verschrotingskosten als gevolg van incourante voorraden voorkomen.
Team[bewerken]
Binnen een celproductie zijn de teamleden flexibel inzetbaar. Hierdoor wordt een segmentering in kleine monotone productie stappen voorkomen. Als gevolg van deze flexibilisering zijn de celteamleden binnen de cel overal inzetbaar. De cel kan hierdoor snel reageren op schommelingen in de vraag of op de beschikbaarheid van resources. Veelal zijn de celteamleden, omdat ze complexere taken uitvoeren, beter opgeleid dan productiemedewerkers aan een traditionele sequentiële productieproces. Deze meerkosten wegen ruimschoots op tegen de voordelen zoals het ontbreken van directe leiding en van een planning, het hebben van geen buffervoorraden en het snel kunnen reageren op kwaliteitproblemen en op schommelingen in de vraag.
Voordelen[bewerken]
Theoretisch gezien kan een celproductieproces nooit efficiënter zijn dan een continu productie. In de praktijk blijkt dat bij wisselend vraag en bij wisselend aanbod van resources de celproductie veel efficiënter is. Het team in een celproductieproces is flexibel inzetbaar en gezamenlijk verantwoordelijk voor de output. Doordat het team vrijwel autonoom opereert is sturing, in de vorm van management, niet noodzakelijk. Omdat de team breed inzetbaar is worden fouten en eventuele onvolkomenheden in het proces snel ontdekt en hersteld. Het voordeel van deze vorm van werken is dat de arbeidsvreugde sterk toeneemt. Deze voordelen geven het celproductieproces een aanzienlijk efficiëntie voordeel. Dit kan enorme kostenbesparingen en doorlooptijdverbeteringen opleveren.
Nadelen[bewerken]
Het celproductieproces is niet geschikt voor massaproductie waarbij de vraag en de variatie in de vraag stabiel is. Het celproductieproces is ook niet geschikt voor een enkelstuks productieproces. Bij het introduceren van het celproductieproces ontstaan vaak problemen omdat de celmedewerkers veelal ‘gedrild’ zijn om in een sequentieel productieproces geen creativiteit te tonen. “Het wordt allemaal van boven geregeld.” Bij het celproductieproces wordt opeens kennis en kunde van de celmedewerker gevraagd. Dit vereist een cultuur en een mentaliteitsomslag. Cruciaal hierin is de rol van het eerste lijnmanagement. Immers het eerste lijnmanagement heeft in het celproductieproces geen rol meer. Veelal wordt dit in de praktijk opgelost door de ex eerste lijnsmanager een coachende rol in het implementatieproces te geven. Een ander obstakel is de hogere beloning van de celteamleden. Omdat een celproductieproces uiteindelijk effectiever produceert dan een conventioneel sequentieel productieproces kan deze hoge beloning uiteindelijk ook uitgekeerd worden. Echter de beloften op efficiëntieverbeteringen zijn niet één-twee-drie gerealiseerd. Het team moet ook de mogelijkheid krijgen om autonoom te kunnen werken. In de praktijk blijkt maar al te vaak dat het bureaucratische management en de bestaande complexe planningsstructuren gehandhaafd blijven.
Voorbeelden[bewerken]
Bij het vervaardigen van een autodashboard worden in een aparte afdeling die een eigen planning heeft en waar de medewerkers autonoom zijn om binnen de planning eigen beslissingen te nemen in een celproductie gewerkt. Dat kan zover gaan de ze samen de vakantieplanning uitwerken, zonder tussenkomst van de centrale planning. Deze vorm van werken kan ook in de dienstverlening toegepast worden. In ziekenhuizen kennen we voorbeeld afdelingen die een patiënt met een staaraandoening volledig zelfstandig behandelen.
Geschiedenis[bewerken]
Het celproductieproces is een relatieve nieuwe toepassing. Het onderwerp werd door Jan in 't Veld uitvoerig behandeld in zijn boek Organisatie en arbeidsplaats. Hoofdstuk 16 van dat boek is getiteld: Voorbeelden van groepsgewijze produktie[1]. Daar beschrijft hij het voorbeeld van vliegtuigbouwer FOKKER Drechtsteden te Papendrecht. Daar werd in 1970 reeds een vorm van celproductie opgezet. Bedrijven staan onder een constante concurrentiedruk om kwalitatief betere en goedkopere producten te maken. Het celproductieproces ondersteunt deze lange termijn doelstellingen (het aangaan van de concurrentie met lage lonen landen, het groeien en het maken van winst).
Zie ook[bewerken]
Externe links[bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
|
Dit artikel "Celproductie" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:Celproductie.
