Jan de Back
Jan Jacob de Back (Terneuzen, 26 januari 1930 - Alphen aan den Rijn, 8 april 2000) was van 1971 tot het jaar 1986, Plaatsvervangend Directeur Openbare Werken van de Gemeente Alphen aan den Rijn. Hij was de auteur en manager van diverse grote infrastructurele werken in Alphen aan den Rijn. Voorts was hij als Bestuurder betrokken bij vele maatschappelijke evenementen en initiatieven. Hij werd daardoor ook wel "Mister Alphen aan den Rijn" genoemd. Bij zijn vele werkzaamheden werd hij tot aan zijn pensionering bijgestaan door zijn trouwe Directie-Secretaressen Joke Mühlhous en Quirin van der Pijl.
De maatschappelijk status Jan de Back was: getrouwd met Leny Roukema, een schippersdochter eveneens in Terneuzen geboren. Gezien de belangstelling van Familie Jan de Back voor de Romeinse periode van Alphen kreeg zijn kleinzoon de toepasselijke naam Julius.
Opleiding en Carrière[bewerken]
Jan de Back volgde middelbaar onderwijs en een opleiding tot Ingenieur aan de Hogere Technische School - afdeling Weg en Waterbouw in Terneuzen. Plaatselijk vond hij emplooi bij Rijkswaterstaat. Van 1953 tot 1970 werkte hij bij Gemeentewerken in Apeldoorn. Hierna vond hij zijn laatste werkgever bij de Dienst Openbare Werken van de Gemeente Alphen aan den Rijn. Daar werkte hij vanaf 1 januari 1970. Vanaf 1977 was hij in functie als Adjunct Directeur Openbare Werken. Op 20 juni 1987 ging met VUT. Bij die gelegenheid werd Jan de Back onderscheiden tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.[1][2] " Dan heb ik nog 10 jaar tot aan mijn pensioen om nog iets 'bijzonders' te doen", had hij Latief Perotti bij een tête-à-tête toevertrouwd. Op 1 februari 1996, ging hij definitief met pensioen.[3]
Diverse projecten[bewerken]
Ing. Jan J. de Back heeft de belangrijkste ontwikkelingen van Alphen aan den Rijn na 1970 meegemaakt. Zo kwam het gebiedsdeel Alphen Noord, Ridderveld tot ontwikkeling door Openbare Werken en moest het gebied met zand opgehoogd worden. Op deze wijze is de Zeeger-plas ontstaan, waarvan het zand voor dit doel werd gebruikt. Men kwam tot een diepte van 30 meter, waar de alluviale gronden werden aangetroffen en door mammoetkiezen en tanden de plaatselijk historie prijsgaven. Jan de Back ontwikkelde de Zeeger-plas tot een gewild wandel-gebied met groenzones, waarin Galloway-runderen de natuur een extra dimensie gaven. Hij bood ondernemers in het Zeeger-sloot gebied de ruimte voor de aanleg van restaurants met recreatie en sportgelegenheid. De door Jan de Back aangelegde kinderboerderij en een overblijf-leslokaliteit voor biologielessen, alsmede "Trekkershutten" zijn niet meer weg te denken. Jan de Back is ook verantwoordelijk voor het Openbare Golfterrein en heeft mede gewerkt om, samen met "Alphen Promotion"- Drs. Henk Dinkelaar, ook een privé Golfterrein[4] te verwezenlijken. Tenslotte vormt de idyllisch en met groot gevoel aangelegde Ooster-Begraafplaats een van de mooiste accomodaties in de regio.
Nevenwerkzaamheden[bewerken]
Qualitate qua was Jan de Back van 1979 tot 1984, Voorzitter van de Bond van Technische Ambtenaren- Afdeling Alphen. Ook was hij Voorzitter van diverse Stichtingen vanuit het bedrijfsleven en winkelstand, zoals: De "Uitmarkt"; "Alphenementen"; "Beeldenroute"; "Alphense Wielerronde"; "Alphense Estafetteloop"; "Jazznight:; "Oldtimerdag"; "Behoud Molenviergang-Aarlanderveen". Hij ondersteunde Concerten, Zeiltochten en als lid van de Cascarvieten, Carnavalsvieringen en Kroegentochten.
Ing. Jan de Back en Architect Latief Perotti, oprichters Stichting Forum Romanum Albanianum in 1984[bewerken]
In 1983 kwamen van overheidswege de zgn TROP-subsidies (Toerisme,Recreatie,Onderwijs-Projecten) beschikbaar. Ing. Jan de Back wenste het Toerisme naar Alphen te bevorderen o.a. met de Scheepsvondsten uit de Romeinse tijd, waarmede Architect Latief Perotti in 1974 internationaal de aandacht trok en massa's mensen naar Alphen kreeg. Mogelijk dat een Romeins Scheepvaart Museum met de Schepen na conservering publiek zou aantrekken, gericht op de beleving van het verleden gekoppeld aan het heden en de toekomst. Na ruggespraak met Prof.Dr. Wim van Es - Directeur R.O.B., leidde dit tot de oprichting van de Stichting Forum Romanum Albanianum. Als doel werd gesteld om samen met de Stichting Alphen Promotion, Alphen uit te dragen als Dienstencentrum in Europa, met als middel o.a. een Romeins Scheepvaartmuseum. De oprichting was op 11 mei 1984 in aanwezigheid van H.K.H. Prinses Margriet der Nederlanden in de Adventskerk te Alphen aan den Rijn. De Romeins historische betekenis vond men in de overhandiging van een replica van het Romeinse Actieschip (4) uit Zwammerdam door Prinses Margriet aan de Italiaanse Ambassadeur in Nederland Dr. E.M. Bolasco. Deze replica zou later overhandigd worden aan het Museo di Archeologica di Fiumicino te Ostia, nabij Rome. Het Hoofd van dit Museum en tevens Hoofd van de Provinciaal Archeologische Dienst te Ostia, Prof.ssa. Dr. Valnea Santa Maria Scrinari (Soprididenza Archeologica di Ostia) was bij de plechtigheid in de Adventskerk aanwezig. Ing. Jan de Back - Stichting Forum Romanum Albanianum en Drs. Henk Dinkelaar - Stichting Alphen Promotion bereidden toen de zakenreis voor naar Rome, die op 11 juli 1984 zou aanvangen.
.
Jan de Back als projectontwikkelaar van het grootste attractiepark van Europa[bewerken]
Voor het stichten van een museum kwamen de handen van het publiek, overheid en bedrijfsleven, niet op elkaar. Besloten werd om de kostendrager voor een museum te vinden door te fuseren en een grootschaliger plan te ontwikkelen voor Alphen. De Provinciaal Archeoloog Drs. Daan Hallewas was lid van de Stichting Exparch te Apeldoorn, die bereid bleek om te fuseren. Ter bescherming van de auteursrechten werd het tot dan uitgewerkte plan van de oprichters van beide Stichtingen door Jan de Back op 24 april 1986 gedeponeerd bij de Notaris. Op 1 juli 1986 werd de fusie een feit. De Stichting zou voortaan Stichting Exparch[5]
heten. Op 1 maart 1987 veranderde dit in Stichting Archeon. De voorbereidingskosten o.a. voor het maken van een structuurplan[6], studiereizen[7], kantoorhuur[8] etc. werden aanvankelijk betaald door een viertal vrienden van De Back. Op 15 juli 1987 werd daartoe de Stichting Vrienden van Archeon opgericht, bestaande uit Alphense bedrijven en instellingen die de krachten bundelden om in de initiële kosten bij de voorbereiding van het Themapark te kunnen betalen.[9][10] Op 9 juni 1989 bleek ABN AMRO -Projectontwikkeling bereid om 64 miljoen gulden te lenen om Archeon te realiseren. Op 1 februari 1991 ging de Gemeenteraad akkoord met grondoverdracht van 60ha aan Archeon. Op 1 november 1991 was de officiële start voor de bouw van het grootste attractiepark van Europa.
Levenswerk Archeon[bewerken]
Jan de Back's grootste en wereld opzienbarende levenswerk vormde de realisatie van het Recreatief-Educatieve Themapark Archeon. Samen met Architect Latief Perotti had hij al in 1984 de koppeling verleden-heden en toekomst besproken. De koppeling kwam door het verleden met de thema's Pre-historie, Romeinse Tijd en Middeleeuwen aan het heden, door introductie van een monorail[11][12] (Zweeftram) [2]tussen station en Archeon, en de toekomst, door de opname van het hypermoderne en "Far Out" paviljoen van de Nederlandse wereldtentoonstelling in Sevilla[13], uitgerust met een zgn. Tijdmachine. Het bijeenbrengen en managen van alle disciplines, van de fase van planvoorbereiding tot en met de realisatie, lag in handen van Jan de Back, Technisch Directeur Archeon. Uiteraard werd hij bijgestaan door velen, waaronder Directeur Archeologie Dr. Gerard IJzereef en de Archeoloog Drs. Hugo Helmers. Het bleek een grensverleggende prestatie van een super-manager. Op 4 juni 1992 werd door Ing. jan Jacob de Back[4], Technisch Directeur Archeon, de eerste paal geslagen voor de Romeinse stad[14] in het Themapark Archeon. Op 3 november 1993 sloeg Jan de Back de eerste paal voor het voor fl.6 miljoen aangekochte Nederlandse Paviljoen van de Wereldtentoonstelling in Sevilla[15] 1992. Dit grootse en grootste Themapark van Europa in aller tijden, werd op 31 maart 1994 geopend[16][17][18] ]door de Commissaris van de Koningin in de Provincie Zuid Holland, S.Patijn, Burgemeester Alphen aan den Rijn, Drs. Martien Paats[19] en Mr. P.A. Nouwen, Hoofd Directeur ANWB.[20] Op 7 december 1995 was Archeon technisch failliet, door achterblijvende bezoekersaantallen. In 1997 werd het failliet compleet. Het Themapark werd met 90% verkleind tot 6 ha. en kon er in 2000 een doorstart plaatsvinden. Na het uitkopen van de Directeur Archeologie kon orde op zaken gesteld worden en voer het Schip Archeon, met één kapitein aan het roer een meer rooskleurige toekomst tegemoet. Ing. Jan J. de Back heeft de doorstart van zijn levenswerk nog kunnen vernemen. Na enkele tuinklusjes bij zijn huis, overleed hij door hartstilstand op 8 april 2000 te Alphen aan den Rijn . Met meer dan groot respect hebben wij afscheid genomen van een mensen-mens, een pionier en gepassioneerd manager, die ideeën in concreto wist uit te voeren. R.I.P. Jan de Back.
Referenties[bewerken]
- ↑ (nl) Gebuys, Bram. "[Rijn en Gouwe - Alphen " Velen bij afscheid van 'ridder' De Back]", 19870620.
- ↑ (nl) Dijkman, Wim. "[Alphens Dagblad - Alphen en Regio " Ridder De Back gelauwerd "]", 19870620.
- ↑ (nl) Rijven, Monique. "[Rijn en Gouw " Eén gek kan meer vragen dan....??? "]", 19960201.
- ↑ (nl) secretariaat@zeegersloot.nl, Golfclub Zeegersloot. Geraadpleegd op 20220624.
- ↑ (nl) Archeon 1988. "[Bestuur: Voorzitter: Drs. Daan P. Hallewas, Archeoloog bij de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek, Amersfoort; Secretaris: Dr. Gerard F. IJzereef, Archeoloog bij de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek, Amersfoort; Penningmeester: Ing. Doedo Buining - Initiatiefnemer Exparch Apeldoorn, Leraar; De Leden: Ing.Jan.J.de Back - Ex-Adj. Directeur Openbare Werken, Alphen aan den Rijn; Architect Ing. Latief Perotti - Eur Ing., Vrm. Voorzitter Stichting "Redt Romeins Schip"-1974 en vrm. Voorzitter Stichting Forum Romanum Albanianum 1984 - ArchyPlan - Alphen aan den Rijn; Drs. Jaap Breek, Educatief Medewerker Instituut voor Natuurbeschermingseducatie, Alphen aan den Rijn; Ing. Anneke van Veen, Natuur- en Landschapsarchitecte, Dordrecht; Prof.Dr.G.Jan Verwers, Archeoloog en Adj. Directeur Rijksmuseum van Oudheden, Leiden. Samenstelling Stichting voor Experimentele Archeologie en Educatieve Vorming 1988.]", 19880101.
- ↑ (nl) Bakker, Ir. Riek. "[Het structuurplan en onderzoek werd verricht door het Tuin- en Landschapsarchitectenbureau Bakker en Bleeker uit Amsterdam, met Projectleider de Stedenbouwkundige Riek Bakker. Archeon Brochure " De Wereld van Gisteren, Vandaag beleven".]", 19870410.
- ↑ (nl) Jansen, Chiel. "[Terwille van de planvorming werden, met Cultuurweg als sponsor, in wisselende samenstelling studiereizen gemaakt naar Duitsland, Engeland, Frankrijk, België en de USA. Studiereizen]", 19851986. Geraadpleegd op NL.
- ↑ (nl) Perotti, Latief. "[Gedurende een jaar kon de startende werkgroep Archeon belangeloos gebruik maken van een hele kantoorverdieping van de Zeemangroep te Alphen an den Rijn. Kantoorgebruik]", 1987.
- ↑ (nl) Redactie. "[Rijn en Gouwe - R&G Alphen " Ruggesteun voor Archeon " - Bedrijfsleven bundelt krachten voor Themapark]", 19870715.
- ↑ (nl) Archeon. "[De Stichting Vrienden van Archeon bestond uit de volgende personen c.q. bedrijven: Uit Alphen aan den Rijn: Chiel Jansen - Cultuurweg bv; Eli Chaudron AA - Chaudron en Co, Accountants; Jan Zeeman - Zeemangroep bv; Architect Latief Perotti - ArchyPlan; Bert van Zeijts - Voorztter, RABO-bank; Aad Groenendijk - Mavon en Voorzitter Vereniging van ondernemers (VOA); A.C. Goedhart - Goedhart Holding; J.A. van Kemmeren - Bos en Zoon bv; F.H. Nauta - Dakpannen en Kleiwarenfabriek v/h D.van Oordt. en Co; C.L.Stafleu - Samsom Uitgeverij bv; J. Vaandrager - HYVA; P.van Vliet - West-Nederland, Bodegraven; Uit Zwammerdam: Mr. Wim La Gro - Advocatenkantoor Mrs.La Gro; Mr.A. Voordouw - Advocatenkantoor Mrs. La Gro; G.J. van den Berg - Van den Berg. Stichting Vrienden van Archeon]", 19880101.
- ↑ (nl) Redactie. "[Rijn en Gouwe " Arnhem, denkt aan Zweeftram "]", 19900109.
- ↑ (nl) Pfauth, Hans. "[Rijn en Gouwe " Nieuwe kans voor Monorail " - Bedrijf kan H-baan bouwen voor lager bedrag.]", 19930629.
- ↑ (nl) Berkhout, Karel. "[NRC-Handelsblad - Economie Binnenland "Holland Sevilla" - Tijdnood legde Reco geen windeieren.]", 19920612.
- ↑ (nl) Redactie. "[Alphens Nieuwsblad " Eerste paal voor Romeinse stad Themapark Archeon is geslagen"]", 19920604.
- ↑ (nl) Hoogovengroep NV. "[NRC "We houden dit jaar open huis in Sevilla"]", 19920609.
- ↑ (nl) Redactie. "[Alphens Nieuwsblad " Opening Archeon kracht bijgezet door Oerknal " - Geluidseffect in alle delen van Nederland te horen.]", 19940331.
- ↑ (nl) Redactie. "[Witte Weekblad, Week 13 " Archeon, knallend geopend " - Het park nu 'eigendom van het publiek']", 19940331.
- ↑ (nl) Redactie. "[Rijn en Gouwe " Archeon met oerknal officieel geopend "]", 19940401.
- ↑ (nl) van Asdaena, Drs. Martien Paats. Jan de Back (20220624). Geraadpleegd op 20220624.
- ↑ (nl) Betrokken Bouwers en Adviseurs: Cultuurweg Aannemings Mij ; ArchyPlan - Architect Latief Perotti; Castellum Bouw bv; Bouwbedrijf Obdeijn bv; Alphaplan Bouwadviseurs bv; Staalbouw Oldenzaal bv; Van den Berg Infrastructuur; Salland Koster; Goedhart Bouwmaterialen; De Bock & Meijer b-Scheeps- en Jachtwerf; De Boer & Sars Reconstructies; Boot & Co Boomkwekerijen; L.Gesman Aannemersbedrijf bv.. "[Rijn en Gouwe " Onze felicitaties met de opening van het archeologisch Themapark Archeon"]", 19940331.
Dit artikel "Jan de Back" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:Jan de Back.
