Om ter Catanst

Om ter Catanst is een kaartspel dat gespeeld kan worden met een gewoon pakket van 52 kaarten. Jokers worden hierbij dus niet gebruikt. Het heeft nog niet veel bekendheid verworven, desalniettemin kende het spel al een eerste wereldkampioenschap. Reguliere tornooien staan voorlopig vooral gepland in België.

Voorbereiding[bewerken]

Het verloop van het spel is eenvoudig. Om ter Catanst wordt gespeeld met 2-52 spelers (aan het WK kunnen maar 9 geselecteerde spelers deelnemen). De kaarten worden geschud en één per één gedeeld, volgens de wijzers van de klok, beginnende met de persoon links van de deler. Elke speler houdt zijn gekregen kaarten omgedraaid voor zich. Het is verboden die kaarten te bekijken. Het spel is klaar voor ronde 1: om ter tweest, in de volksmond ook wel om ter laagst genoemd.

Spelverloop[bewerken]

Het spel bestaat uit dertien rondes: om ter tweest (om ter laagst), om ter driest, om ter vierst, om ter vijfst, om ter zest, om ter zevenst, om ter achtst (om ter gemiddeldst), om ter negenst, om ter tienst, om ter boerst, om ter damest, om ter heerst en om ter aast (om ter hoogst). Het spel begint na het delen van de eerste ronde, om ter tweest. Het doel van deze ronde is om kaarten te leggen, waarvan de waarde zo dicht mogelijk bij twee ligt, m.a.w. waarvan het verschil met twee het kleinst is. De speler links van de deler begint met het omdraaien van de bovenste kaart op zijn stapel. Elke speler volgt met het leggen van zijn/haar bovenste kaart. De beste kaart wint en die speler wint alle kaarten die op tafel liggen. Deze kaarten moeten vanonder gestoken worden in de stapel. Het doel van het spel is om alle kaarten te winnen. Dit kan soms lang duren, je speelt dus voor zo veel mogelijk kaarten. Als al je kaarten op zijn, ben je verloren, de rest speelt verder. Wanneer je met drie over blijft en één iemand zijn laatste kaart verliest in een bepaalde slag, spelen de andere twee tot het moment dat deze kaart terug op tafel verschijnt. Dat wil zeggen dat dit niet geldt voor een battle (zie later), tenzij de winnende persoon anders beslist.

Battle (battlé)[bewerken]

Als twee spelers een even goede kaart leggen (bv. twee zessen of in een meer complex geval een vijf en een boer bij om ter gemiddeldst) moet er gestreden worden om de slag te winnen. Om te beginnen wordt de inzet vergroot, beide spelers moeten de volgende kaart met de bedekte kant naar boven op de vorige leggen. Daarna spelen ze terug voor de beste kaart. De winnaar hiervan krijgt alle kaarten op tafel, tenzij er nog mensen aan de beurt zijn. Dit concept heet battlelen. Belangrijk bij een battle is dat de desbetreffende gelijkwaardige kaarten de beste kaarten moeten zijn die op dat moment op tafel liggen. Neem als voorbeeld een slag die gespeeld wordt tijdens om ter vijfst met vier spelers. De eerste speler legt een vier -vrij vijf-, de tweede speler legt een twee en de derde speler legt een 8. De laatste twee zijn twee gelijkwaardige kaarten in deze ronde, toch gaat het spel gewoon verder, de beste kaart op tafel is immers de vier van de eerste speler. De vierde speler mag zijn kaart leggen. Als deze kaart een 4 of een 6 is, moet er uiteraard wel gebattleld worden.

Het kan zijn dat tijdens een battle je kaarten op zijn, zowel op het moment dat je je bedekte kaart moet leggen, als wanneer je opnieuw een kaart moet blootleggen. In het eerste geval win je gewoon de battle, je krijgt dus alle kaarten die op tafel liggen, ook al moesten er nog spelers na jou leggen. In het tweede geval leg je je laatste kaart omgedraaid op de vorige, je tegenstander doet hetzelfde. Vanaf dan is analoog aan het vorige geval, je wint dus nog een extra kaart van de andere speler.

Wanneer je met twee overblijft, speel je allebei tot de laatste kaart van het spel met drie spelers terug tevoorschijn komt. Het kan zijn dat deze in een battle verstopt geraakt. Er zijn dan twee opties. Ofwel kan de kaart onopgemerkt blijven voor de verliezer van de battle, ofwel kan de kaart getoond worden aan de verliezer. Deze keuze is volledig aan de winnaar van de battle. Logisch is dat de winnaar van de battle deze kaart laat zien als hij/zij aan de winnende hand is, het spel is immers afgelopen wanneer deze kaart wordt getoond. Als de winnaar van de battle het minste kaarten heeft op dat moment (dit is een inschatting van de spelers, de kaarten mogen immers niet geteld worden tijdens het spel), dan is het tactisch om de kaart onopgemerkt terug vanachter bij je kaarten te steken.

Belangrijkste spelers (kampioenen)[bewerken]

WK 2016[bewerken]

In 2016 werd het eerste wereldkampioenschap om ter Catanst georganiseerd in Sardinië. Na de eerste twaalf rondes stond Jonathan Pijl comfortabel aan de leiding, met als grootste concurrenten Michiel Suykens en Elien Devries. Enkel deze laatste maakte nog kans op de titel. Na een verschrikkelijke ronde voor Pijl een fenomenale demonstratie van Devries (42 punten) werd het WK 2016 uiteindelijk gewonnen door Devries. Pijl volgde op 2 punten, Suykens vervolledigde het podium.