Academisch docent

Een academisch docent is een leraar werkzaam bij een instelling voor hoger onderwijs. Er zijn verschillende rangen met bijbehorende verantwoordelijkheden. Deze verschillen per land.

Situatie per land[bewerken]

In Nederland[bewerken]

Nederlandse universiteiten kennen hoogleraren 1 en 2. Het gaat hierbij om een aanduiding van de salarisschaal van de betreffende hoogleraar, wat vaak samengaat met een hiermee corresponderend verschil in ervaring en verantwoordelijkheden. Daaronder zijn er aan universiteiten de functies van universitair docent en universitair hoofddocent. Aangezien zij geen hoogleraarschap bekleden, worden zij niet aangeduid met de titel 'professor'. Voor 1980 kenden universiteiten ook nog lectoren (in 'rang' direct onder hoogleraar), maar deze functie is vervallen en de vroegere universitaire lector is via hoogleraar A nu hoogleraar 2. Rond 2000 kwam de benaming lector in gebruik voor een hoogleraar-achtige functie bij hogescholen waarbij de lector aan het hoofd staat van een lectoraat.

Vlaamse Gemeenschap[bewerken]

In de Vlaamse Gemeenschap zijn aan de universiteiten en de hogescholen met een masteropleiding de opeenvolgende rangen van het zelfstandig academisch personeel (ZAP): docent, hoofddocent, hoogleraar en gewoon hoogleraar. Voor elk van deze rangen is een doctoraat noodzakelijk. Buiten deze hiërarchie bestaat ook de buitengewoon hoogleraar. Dit is een zijsprong in de academische carrière, deze heeft een deeltijdse opdracht en oefent dikwijls naast de academische bezigheden ook belangrijke taken in de private of openbare sector uit. Al deze academici worden als 'professor' aangesproken.^[1]

Verenigde Staten[bewerken]

In de Verenigde Staten is, net zoals in België, maar in tegenstelling tot Nederland, 'professor' een aanspreektitel die gebruikt wordt voor alle docenten die lesgeven aan een universiteit (college). Het Amerikaanse hogeronderwijssysteem kent voornamelijk de volgende soorten aanstellingen:

instructor (geen doctoraat nodig),
lecturer (veelal doctoraat nodig),
assistant professor (doctoraat nodig. NL: universitair docent, BE: docent),
associate professor (NL: universitair hoofddocent, BE: hoofddocent)
(full) professor (NL: hoogleraar 1 en 2, BE: hoogleraar en gewoon hoogleraar/buitengewoon hoogleraar).

Duitsland[bewerken]

In Duitsland hebben ook de "Fachhochschulen" Professoren, die aan de wettelijk vastgestelde voorwaarden moeten voldoen, een ministeriële goedkeuring voor de benoeming nodig hebben en volgens de wettelijke regelingen gelijkgesteld zijn aan de universitaire hoogleraren; de bachelor- en masterdiploma's van Duitse Fachhochschulen zijn immers gelijkwaardig aan de diploma's van de Universitäten, zodoende zijn de voorwaarden voor benoeming tot Professor tevens gelijkgeschakeld. De hoogste rechtbank, het Bundesverfassungsgericht, heeft in een oordeel van 13 april 2010 (besluit 1 BvR 216/07) aan de gebruikelijke inschaling van Fachhochschulen als hoger beroepsgericht onderwijs (HBO) een einde gemaakt en deze instellingen sindsdien als gelijkgesteld met de universiteiten geplaatst.

Bronnen, noten en/of referenties