Anna Maria de Bussy

Anna Maria Le Cosquino de Bussy-van der Lelie (Amsterdam) was een Nederlandse verpleegster die sinds 1918 voor het Engelse Rode Kruis werkte.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog woonde De Bussy met haar man in Zuid-Afrika, door haar huwelijk had zij de Britse nationaliteit. In 1917 ging zij weer naar Nederland. Aan het einde van de oorlog werkte zij voor het Engelse Rode Kruis en hielp zij met het uitwisselen van zwaargewonden tussen Londen en Berlijn. In november 1918, ten tijde van de wapenstilstand, was zij in Berlijn. De Duitsers noemden haar de 'Internationale Rote Kreuz-Schwester' en Hindenburg heeft haar onderscheiden met het Kruis van Verdienste.

In 1937 werd zij door het Engelse Rode Kruis benoemd tot secretaresse van mr Kohn, en samen werden ze naar Berlijn gestuurd. Toen daar werd ontdekt dat hij joods was, werd hij weer teruggestuurd maar De Bussy bleef in Berlijn. Zij had contact met de Joodse Raad en kreeg van hen op waar kinderen onder de 16 jaar in concentratiekampen gevangen zaten. Deze mocht ze naar Engeland brengen. Baron van Boetzelaer, Nederlands gezant in Berlijn van 1934-1940 en vervolgens buitengewoon gezant in Londen van mei-augustus 1940, was blij met haar goede contacten.

Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak, woonde zij weer in Amsterdam. Zij was een medeoprichter van de Knokploegen (KP). Al in 1940 werden vrienden van haar gearresteerd en vroeg zij het Internationale Rode Kruis toestemming hen in de gevangenissen aan de Weteringschans en aan de Amstelveenseweg te mogen bezoeken.
Het Internationale Rode Kruis kon echter niets doen voor burgergevangenen in Nederland en verwees haar naar dr Wilhelm Harster. De Bussy nam haar 'Verdienstkreuz' mee en kondigde zichzelf aan als de 'Internationale Rote Kreuz-Schwester', hoewel dat niet geheel klopte. Dat maakte indruk, en Harster gaf haar toestemming ter dood veroordeelden te bezoeken, afscheidsbrieven naar de familie te brengen en extra voedselpakketten mee te nemen. Ook mocht zij aanwezig zijn bij verhoren van zwangere vrouwen en kinderen onder de 16 jaar, die vaak te veel informatie vrijgaven als zij daar alleen zaten.

In oktober 1940 belde de directeur van het Oranjehotel in Scheveningen naar de ondervoorzitter van het Nederlandse Rode Kruis, W J baron van Lynden of het mogelijk zou zijn kerstpaketten te brengen. De Duitsers hadden al toestemming gegeven. De voorzitter van de Haagse afdeling van het Rode Kruis, mr P J Ph Dietz, regelde het verder. Ook in andere gevangenissen werd toestemming gekregen. De Bussy regelde het in Amsterdam. Om indruk op de Duitsers te maken zette zij op haar pakketten "Internationaal Rode Kruis", hoewel dat niet klopte.

Eind 1942 probeerde De Bussy ook in Kamp Vught te helpen. Kampcommandant Karl Walter Chmielewski was niet enthousiast maar liet uiteindelijk toe dat zij eten en medicijnen bracht. Er bleken dagelijks tientallen gevangenen te overlijden. Na vier maanden extra eten en medicijnen waren dat er nog maar 2 of 3.

Op 8 december 1942 verbood Rauter het uitdelen van pakketten aan krijgsgevangenen. Bij overtreding zou het verbod ook gelden voor burgergevangenen.

Aan de activiteiten van De Bussy kwam een einde toen ontdekt werd dat zij geen 'Internationale Rote Kreuz-Schwester' was.

Bronnen, noten en/of referenties

Dit artikel "Anna Maria de Bussy" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:Anna Maria de Bussy.