Dacische Oorlog van Domitianus
De Dacische Oorlog van Domitianus was een militair conflict tussen het Romeinse Rijk en Dacië. De aanleiding voor dit conflict was een Dacische aanval op de provincie Moesia in 85. De oorlog vond plaats tijdens het bewind van de Romeinse keizer Domitianus in de jaren 86 - 88 na Christus. De Romeinse keizer zelf was nauw betrokken bij de militaire operaties.
Achtergrond[bewerken]
Aan het einde van 85 of het begin van 86 na Christus [1] was de Dacische koning Duras met zijn troepen de Romeinse provincie Moesia binnengevallen. Zijn aanval richtte zich op de zuidelijke loop van de Danube rivier. Het Dacische leger werd geleid door Diurpaneus, vaak aangehaald als één en dezelfde met de latere koning genaamd Decebalus, hoewel deze aannames onduidelijk gefundeerd en problematisch blijven.[2] Het lijkt erop dat de Romeinen verrast werden door de aanval, omdat de gouverneur Oppius Sabinus en zijn troepen, mogelijk inclusief de Legio V Alaudae, werden vernietigd. [1]
Na deze aanval arriveerde keizer Domitianus in de regio, vergezeld door Cornelius Fuscus, prefect van de Pretoriaanse garde. De keizer verbleef een tijdlang in Moesia en reorganiseerde de provincie door deze op te splitsen in Moesia Inferior en Moesia Superior. Vervolgens maakte hij plannen voor een militaire operatie in Dacië. Er werden extra troepen aangevoerd om het Romeinse leger op sterkte te brengen. Uit Dalmatië, werden de legioenen Legio IV Flavia Felix, de I en II Adiutrix naar Moesia gehaald. De stad Sirmium werd toegevoegd aan Moesia Superior.[1]
Historici zijn verdeeld over wat er daarna gebeurde. A. Mócsy suggereert dat Domitianus het commando overliet aan Fuscus en in hetzelfde jaar terugkeerde naar Rome. Fuscus trok tegen de Dacische indringers ten strijde en wist hen uit de provincie te verdrijven.[3] Volgens E.T. Zalm en M. Bunson leidde de keizer persoonlijk de succesvolle operaties en keerde hierna terug naar Rome om zijn triomf te vieren. [4] [5]
De oorlog[bewerken]
Eerste Slag bij Tapae[bewerken]
Na het vertrek van de keizer stak Cornelius Fuscus in 86 opnieuw de Donau over om de campagne tegen de Daciërs voort te zetten. Bij Tapae[6] werd zijn leger echter in een hinderlaag gelokt door Decebalus en aan alle kanten aangevallen. Fuscus slaagde er niet in zijn leger tijdig in stelling te brengen. Pogingen hiertoe bleken niet succesvol. De Romeinen werden ingemaakt en Fuscus sneuvelde zelf in de strijd. [7] Een grote schande voor de Romeinen was het verlies van de standaard van het Legioen Legio V Alauda. Na afloop van de veldslag werd het Legioen wel weer aangevuld met nieuwe cohorten, maar de legioenstandaard was permanent vernietigd.[8] De verliezen die het Romeinse leger hier moest incaseren was een van de meest vernederende nederlagen. Rome verloor twee complete legioenen, en leed daarmee een nederlaag vergelijkbaar met het bloedbad van de Di Grigore Arbore Popescu [9]
Tweede Slag om Tapae[bewerken]
De oorlog werd hervat het jaar erop in alle hevigheid hervat. Domitianus benoemde Tettius Julianus tot nieuwe bevelhebber. Deze stak met een nieuw uitgerust leger de Donau over. De oversteek vond waarschijnlijk plaats bij het fort van Viminacium. Hij gebruikte de meest westelijke route naar Dacië die via Tibiscum opnieuw naar Tapae leidde. In de bronnen staat opgetekend dat hij hier in najaar van 89 op de vlakte van Caransebeș voor de IJzeren Poort een zwaar bevochten overwinning behaalde op de Daciërs. Vervolgens bracht hij een grote slachting aan onder de Dacische bevolking. Desalniettemin slaagde Tettius er vervolgens niet zijn veldtocht met succes af te ronden. Hij moest zijn mars op de hoofdstad Sarmizegetusa Regia onderbreken, aangezien Decebalus erin slaagde zijn opmars te stoppen.[10] Een mogelijke verklaring voor het afbreken van de veldtocht is naar alle waarschijnlijkheid de naderende winter die voor problemen zorgde.[11]
Vervolg van de oorlog[bewerken]
Het verdere verlooop van de strijd is onduidelijk. Suetonius meldt dat er "verschillende veldslagen met wisselend succes" plaatsvonden tegen de Daciërs.[12] De Romeinse overwinning in de tweede slag bij Tapae had in ieder geval tot gevolg dat de oorlogsdreiging werd gereduceerd. De Dacische dreiging beperkte zich slechts tot de verdediging van het eigen grondgebied. Het plan van Domitianus om voor eens en altijd een einde te maken aan de Dacische dreiging sneuvelde als gevolg van een reeks gebeurtenissen: de opstand van Lucius Antonius Saturninus die zichzelf tot keizer had uitgeroepen onder de legioenen van Opper-Duitsland [5] en een gewapende opstand van de Marcomanni, Quadi en Sarmatiërs die tot dan toe de soevereiniteit van Rome hadden erkend en de Pannonische grens decennialang hadden beschermd.
Vrede[bewerken]
Door de opstanden moest het Romeinse leger zich terugtrekken uit Dacië. Met de Daciërs werden vredesbesprekingen gestart die uiteindelijk tot een verdrag leidde. Aan beide kanten heerste een verzoenende en diplomatieke houding. Decebalus ontving de status "client koning",[13] De Romeinen stuurden timmerlieden en ingenieurs die de Daciërs hielpen bij de wederopbouw, waarbij defensieve vestingwerken werden herstelt. Ook ontving Decebalus een jaarlijkse subsidie van 8 miljoen sesterces. [14] Een broer Diegis kwam naar Rome [15] om uit de handen van de keizer de kroon te ontvangen die aan de koning van de Daciërs werd geschonken als teken van alliantie en onderwerping.[16]
Nasleep[bewerken]
Tijdens de rest van Domitianus's bewind bleef Dacië een relatief vreedzame client koninkrijk. Echter gebruikte Decebalus de vredesperiode om zijn leger te versterken.[17] Ook Domitianus hield rekening met een nieuwe oorlog tegen de Daciërs, en versterkte Opper-Moesië met nog twee cavalerie-eenheden uit Syrië en met ten minste vijf cohorts afkomstig uit Pannonia. Trajanus zette het beleid van Domitianus voort en voegde nog twee eenheden toe aan de hulpkrachten van Opper-Moesia. Onder Trajanus werd de pacificatie van Dacië voltooid.[18][19]
Referenties[bewerken]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Mócsy 1974, p. 82.
- ↑ Bury (1893), p407.
- ↑ Mócsy 1974, p. 83.
- ↑ Salmon 1944, p. 248.
- ↑ 5,0 5,1 Bunson 1994, p. 181.
- ↑ Eerste slag bij Tapae
- ↑ Mócsy 1074, p. 83.
- ↑ Jones, Brian W., The Emperor Domitian, Routledge, London, 1993. ISBN 0-203-03625-5.
- ↑ Milano 1998, p. 108, Debacle at Tapae – A Crushing Defeat for Rome at the Peak of Imperial Power .
- ↑ Dio Cassius, Storia romana, LVII, 10, 3.
- ↑ Cambridge University Press, Storia del mondo antico, L'impero romano da Augusto agli Antonini, vol. VIII, Milano 1975, pp. 616-7.
- ↑ Suetonius, The Twelve Caesars.
- ↑ Salmon 1944, p. 249.
- ↑ Jones 1992, p. 150.
- ↑ Mócsy 1994, p. 84.
- ↑ Dious, Storia romana, LVII, 7, 1-4;
- ↑ Salmon, Edward Togo (1936). Trajan's Conquest of Dacia. Transactions and Proceedings of the American Philological Association 67: 83–105 (Johns Hopkins University Press). DOI: 10.2307/283229.
- ↑ Knight, D. J. (1991). De bewegingen van de Auxilia van Augustus tot Hadrianus 85: 189–208 .
- ↑ (2006-2007)De hulpeenheden van Moesia Superior in de tijd van Domitianus en het probleem van CIL XVI 41 16-17: 31–48 .
Literatuur[bewerken]
- Bunson, Matthew (1994), Encyclopedie Van Het Romeinse Rijk, Infobase Publishing, 2002
- Bury, J.B. (1893), Een geschiedenis van het Romeinse Rijk vanaf zijn stichting
- Grumeza, Ion (2009), Dacia: Land van Transsylvanië, hoeksteen van het oude Oost-Europa, University Press of America,
- Jones, Brian W. (1992), De keizer Domitian, Routledge.
- Mócsy, András (1974), Pannonia en Opper-Moesia, Routledge,
- Zalm, E.T. (1944), Een geschiedenis van de Romeinse wereld van 30 voor Christus tot na Christus 138, Routledge, 1990
- , The Cambridge Ancient History, 2, Cambridge University Press, 2000, “The Flavians”, p. 1–83.
- , The Emperor Domitianus, Routledge, 1992.
- , The Dacian Stones Speak, The University of North Carolina Press, 1975.
- , Rome and the Enemy: Imperial Strategy in the Principate, University of California Press, 1999.
Sjabloon:Navigatie Romeinse oorlogen
Dit artikel "Dacische Oorlog van Domitianus" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:Dacische Oorlog van Domitianus.
