De Lovie vzw

De Lovie is een vereniging zonder winstoogmerk (vzw) die kinderen, jongeren en volwassenen met een verstandelijke beperking ondersteunt in de ruime Westhoek: regio Diksmuide, Poperinge, Ieper, Wervik en Alveringen. Ook mensen met bijkomende noden als gevolg van een autismespectrumstoornis, psychische kwetsbaarheid, medische of fysieke problematiek, eventuele gedrags- en emotionele stoornissen en mensen met dementie kunnen er terecht.

Door mensen een zinvolle dagbesteding te geven verhoogt men het gevoel van ergens nuttig voor te zijn. Ze kunnen ook via deze weg sociaal contact leggen met mensen buiten hun leefgroep.^[1] De volledige werking telt ongeveer 650 medewerkers en 720 bewoners.

Domein De Lovie met kasteel
Gebouw op domein De Lovie waar leefgroepen worden ondergebracht
Vijver domein De Lovie
Vooraanzicht kasteel De Lovie
Ronde kapel park De Lovie

De historiek[bewerken]

Beschermd monument “De Lovie” (1856) in Proven – kasteel en park

In de bossen van Proven bij Poperinge stond in de 19^de eeuw het kasteeldomein “Couthove”, vandaag in het bezit van een nonkel van Hare koninklijke Majesteit Koningin Mathilde geboren d’Udekem d’Acoz. Een stukje verder stond de Herberg “ ’t Vogeltje”, tot kanunnik Bruno Van Merris in 1837 in de bossen de kloosterorde “Sint-Vincentius à Paulo” stichtte met de eerste drie zusters “Paulienen buiten stad” met klooster, Kerk en school, die door stijgende ontbossing mettertijd tussen velden en nieuwe boerderijen kwamen te staan. In 1831 werden Joseph van Merris en Maria Joséphine van Renynghe de Voxvrie in Poperinge ouders van zoon Jules (1831-1899), die in de politiek carrière zou maken als volksvertegenwoordiger en als consul van Argentinië. Jules van Merris groeide op en na zijn huwelijk in 1854 met Pauline van Outryve d’Ydewalle besloot hij om voor zijn toekomstig gezin een passend verblijf te laten bouwen.

Met ondersteuning van zijn moeder Maria Joséphine kocht hij 63ha land naast ’t Vogeltje. Van Meurris liet het kasteel “De Lovie” (Krombeekseweg 82-84, Krombeek) door de Kortrijkse architect Pierre Nicolas Croquison (Kortrijk 1806-1887) in neoclassicistische stijl ontwerpen. En alhoewel de wisselende eigenaren in de loop der tijden hun eigen stempel op het kasteel drukten, zijn de vandaag nog steeds aanwezige stijlelementen in het gebouw getuigen van de toenmalige verfijnde aristocratische wooncultuur.

Na het overlijden van de kinderloos gebleven Jules van Merris in 1899 ging het landgoed eerst naar zijn dienaar en secretaris Florent Denut. Deze overleed reeds 1904 in verdachte omstandigheden tijdens een feestje, waarna het kasteel in bezit kwam van zijn naaste familie. De belangrijkste erfgenaam was Dr. Edmond Cortyl uit Belle (Bailleux, Chimay), directeur van een gesticht voor krankzinnigen ( l’asile d’aliénés de Bailleul) die het kasteel tot aan zijn dood in 1908 bewoonde, waarna het nog enkele keren verkocht werd. In 1912 werd De Lovie het zomerverblijf van graaf Joseph de Brouchoven de Bergeyck (1874 - 1922), telg uit een adellijk gezin met bekende leden in de Antwerpse politiek.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog 1914-1918 lag Proven niet ver van de frontlijnen. Maar het werd een toevluchtsoord van de graaf en zijn groot gezin. Geallieerde zowel als Belgische generaals en edellieden zoals koning Albert I en zijn gemalin kwamen regelmatig op bezoek. De huisleraar van het gezin, Jozef Simons, bleef door tussenkomst van zijn werkgever tot 1918 van de militaire dienst gespaard.

Alleen enkele bunkers getuigen nog van oorlogstijden. In Poperinge raakten de stedelijke hospitalen in de Eerste Wereldoorlog vernield en zo werd voor de talrijke gewonde of met tbc besmette soldaten een veldhospitaal met houten barakken opgericht. Éen barak werd 1930 samen met de “Chinese Poort” naar De Lovie verhuisd en staat er vandaag gerenoveerd (2015) als misschien enig exemplaar in Europa in het kasteelpark om over het veldhospitaal te informeren en ruimte te bieden voor kontakten tussen bewoners en bezoekers.

In 1924 was het houten hospitaal in Poperinge versleten en ook De Lovie was aan vernieuwing toe. Het provinciebestuur van West-Vlaanderen, onder leiding van geneesheer psychiater Henri Brutsaert, besloot daarom op 12 juni 1926 in het stadhuis van Kortrijk om te investeren in een nieuwe vzw “Sanatorium Sint-Idesbald” (1929-1960) voor tuberculose-patiënten in het - weliswaar te grote - kasteeldomein. Medestichter en eerste voorzitter van de raad van bestuur van het Sanatorium was Leon-Leandre Bekaert (1855-1936). Onder leiding van directeur geneesheer en pneumoloog dokter Valère Sierens (1901-1978) werd het kasteelinterieur aan de nieuwe bestemming aangepast. Aan weerszijden van het kasteel werden twee grote ziekenzalen opgetrokken en in het park zelf twee overdekte “lighallen” (solariën) voor openlucht-behandelingen van de rond 70 patiënten gebouwd. De feestelijke inhuldiging van het “Sanatorium Sint-Idesbald” vond plaats op 17 juli 1932 in aanwezigheid van H. M. Koningin Elisabeth. In 1935 werd de herdenkingskapel aan Mevrouw van Renynghe ingewijd en 1937 kon het klooster door het verplegend personeel, de Zusters van Kortemark, betrokken worden. Voor dokter Sierens werd een Landhuis in neo-Vlaamserenaissance-stijl gebouwd. Ook E. H. Louis-J. Pil, de Aalmoezenier, kreeg een huis toegewezen over twee verdiepingen.

Tegen eind jaren ‘50 verminderde het aantal patiënten met tuberculose aanzienlijk en was het kasteel toe aan een nieuwe bestemming. De congregatie Broeders Van Dale toonde zich toen bereid om hier voor jongeren met een verstandelijke handicap te zorgen en hen onderwijs te geven. Hun aanbod werd met open armen ontvangen: zo kon aan de veelvuldige aanvragen van ouders tegemoet worden gekomen. Op 1 september 1960 werd “De Lovie Centrum voor Personen met Verstandelijke Handicap vzw” opgericht naar het voorbeeld van 'Ons eigen dorp', een zorgzame dorpsgemeenschap waar de jongeren uit heel Vlaanderen konden schoollopen en in huiselijke sfeer opgroeien en blijven wonen. Door de jaren heen evolueerde de vzw naar een professionele organisatie die de persoonlijke autonomie van de bewoners respecteert en hen stimuleert om zo zelfstandig mogelijk deel uit te maken van de samenleving.

Het VAPH[bewerken]

De tewerkstelling van personen met een handicap was vroeger in de handen van de federale overheid: met name het Rijksfonds voor Sociale Reclassering van Minder-Validen. Door de staatshervormingen werd het ministerie van welzijn en gezin hiervoor verantwoordelijk, opgevolgd door het Vlaams Fonds voor de Sociale Integratie van Personen met een Handicap. Het VAPH ( Vlaams Agentschap voor personen met een handicap) zoals men het nu kent werd opgericht door het decreet van 7 mei 2004, dat op zijn beurt in werking trad op 1 pril 2006.

De indicatiestelling gebeurt aan de hand van een multidisciplinaire evaluatie. Men bepaalt of een persoon een handicap heeft, wat de aard is en de graad van de ondersteuning waarop men recht heeft om maatschappelijke integratie mogelijk te maken. Mensen die erkend worden door het VAPH als iemand met een handicap, zullen automatisch recht hebben op ondersteuning van de VDAB.

De ondersteuning kan zowel via individuele tussenkomst ( aanpassingen van de keuken, traplift) als via voorzieningen (diensten).

De doelgroep[bewerken]

Verstandelijke beperking[bewerken]

Een verstandelijke beperking is een stoornis die ontstaat tijdens de ontwikkelingsfase en die beperkingen omvat zowel in het intellectueel functioneren als in het adaptief functioneren op conceptueel, sociaal en praktisch vlak. (American Psychiatric Association (APA), 2013)

Het VAPH zegt dat een verstandelijke handicap niet louter gezien wordt als een stoornis in het cognitief functioneren, maar wel als een behoefte om ondersteuning te krijgen bij het uitvoeren en deelnemen aan activiteiten.

Licht verstandelijke beperking[bewerken]

“Het is moeilijk om te zeggen wat precies de definitie is van een licht verstandelijke beperking (LVB): er zijn verschillende definities, die steeds veranderen. Twee aspecten zijn in ieder geval belangrijk: het intellectuele functioneren en het adaptief functioneren ofwel het aanpassingsvermogen. Het intellectueel functioneren heeft te maken met het denkvermogen, het adaptief functioneren heeft te maken met het dagelijks functioneren en het reageren op de omgeving. Op dit moment is bij indicaties en zorgtoewijzing het intelligentieniveau nog doorslaggevend en worden andere aspecten van het persoonlijk functioneren nagenoeg buiten beschouwing gelaten. De verwachting is dat de komende jaren het adaptieve vermogen meer op de voorgrond zal komen te staan.” (De Beer, 2016)

Matige verstandelijke beperking[bewerken]

Het ontwikkelingsstadium waarin een matige verstandelijke beperking merkbaar wordt is pre-operationeel.

ASS[bewerken]

De afkorting ASS staat voor autismespectrumstoornis en is een ontwikkelingsstoornis waarbij de informatieverwerking in de hersenen verstoord wordt. Het begint op jonge leeftijd en heeft invloed op de rest van iemands leven. Vaak hebben ze moeilijkheden met communicatie en (lichaams)taal, ook kunnen ze zich op iets focussen en alles rondom hen vergeten. (autismespectrumstoornissen-ass, 2019)

Gedrags- en emotionele stoornis[bewerken]

De afkorting van Gedrags- en emotionele stoornissen is GES. Deze stoornis wordt vastgesteld op basis van gespecialiseerd multidisciplinair onderzoek, inclusief psychiatrisch onderzoek. Hierin kunnen we volgende grote groepen van elkaar onderscheiden, bijvoorbeeld ADHD of Gilles de la Tourette.

Aanbod[bewerken]

Er zijn verschillende activiteiten te beleven zowel op het domein als op de vertakte locaties. Men kan er vorming en workshops volgen, ook worden er van uit De Lovie zelf bezoeken en arrangementen georganiseerd. De bewoners kunnen zelf kiezen aan welke activiteiten ze deelnemen. Dit zorgt ervoor dat ze gemotiveerd zijn om zich in te zetten tijdens een activiteit. Zo maken ze zelf hoeveproducten, die ze dan later verkopen in hun winkel. Ook is er atîlerie, een kunsteiland waar mensen met een verstandelijke beperking tegelijkertijd werk en een ontmoetingsplaats vinden. Ook kan men er genieten van onderwijs, overnachting (in verschillende leefgroepen). Indien men zich niet wenst te verplaatsen of geen nood heeft aan extra sociaal contact, kan men genieten van thuisbegeleidingsdienst.

Winkel van De Lovie[bewerken]

In de winkels van De Lovie vindt men onder andere handgemaakte decoratieartikelen, confituren, wenskaarten, zoetigheid, kaarsen en keramiek in al haar vormen: decoratieve schalen, gebruiksgoed, maar ook sieraden en beelden…

Externe link[bewerken]

Officiële website

Bronnen (foto's)[bewerken]

https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoe dobjecten/31312, onroerend erfgoed.be officiële Website Vlaamse Overheid, definitief beschermd sinds 3 februari 2000 (ID: 3540

Onroerend erfgoed. Be - Bron : Delepiere A.-M. & Huys M. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Ieper, Kanton Poperinge, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 11N2, Brussel - Turnhout.Auteurs : Delepiere, Anne Marie, Huys, Martine ; 1989

https://westhoekverbeeldt.be/

Genwiki, Het kasteel de Lovie

https://www.delovie.be/

Poperinge “Chateau de Lovie Anno 1925” , Gparrein, www.geneanet.org/cartes-postales/view/1405#0

Foto veldhospitaal: https://www.facebook.com/kasteeldelovie/photos/pcb.1171755402987096/1171753656320604/

Bronnen (informatie)[bewerken]

Bronnen, noten en/of referenties 1. ↑ American Psychiatric Association (APA). (2013). Diagnostic And Statistical Manual Of Mental Disorders. (2013). 2. ↑ De Beer, Y, KOMPAS licht verstandelijke beperking= definitie, aspecten en ondersteuning.. Amsterdam: SWP (2016). 3. ↑ Prinsenstichting, Niveaus en syndromen. SD. 4. ↑ Autismespectrumstoornissen-ass. 5. ↑ Kraijer, D, Handboek autismespectrumstoornissen en verstandelijke beperking.. Amsterdam: Pearson Benelux B.V. (2004). 6. ↑ VAPH. sd.