De gouden madam
 |
Mee bezig Aan dit artikel of deze sectie wordt de komende uren of dagen nog druk gewerkt.
Klik op geschiedenis voor de laatste ontwikkelingen. |
De gouden madam, ook wel de danseuse of vliegende madam genoemd, is een herdenkingsmonument en staat op de Kalkmarkt te Tienen.[1] nabij de Onze-Lieve-Vrouw-ten-Poelkerk. Het is een van de vele herdenkingsmonumenten die in de periode na de Eerste Wereldoorlog ingehuldigd werden. Dit beeld moet een blijvende herinnering zijn voor de nabestaanden van de gesneuvelden.
Voorgeschiedenis[bewerken]
Op 4 augustus 1914 trok het Duitse leger België binnen en begon er de Eerste Wereldoorlog. Op 10 augustus 1914 werd er al gevochten aan de Gete, waar de Duitsers door de rivier opgehouden werden. Op 18 augustus 1914 werd de Slag bij Sint-Margriete-Houtem bevochten en ontstond er rondom Tienen een gevecht tussen de Belgische en de Duitse militairen. Door een grote vijandigheid van de Duitsers en een moeilijke communicatie tussen de Belgische soldaten onderling, vielen er deze periode zeer veel Belgische slachtoffers. Op 18 augustus 1914 geraakten de Duitsers voorbij de Getelinie, zodat ze hun tocht richting Parijs konden vervolgen. Door een gebrek aan training bij de Belgische soldaten en een slechte bewapening vielen nu ook honderden doden.
Monument[bewerken]
In de periode van 1920 tot 1935 werden er in vrijwel alle steden herdenkingsmonumenten opgericht voor de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog. Dankzij de inbreng van privépersonen, banken en grote industriële ondernemingen kon men De gouden madam vervaardigen, zodat er een blijvende herinnering was aan deze vreselijke periode. De gouden madam is 7,5 meter hoog en bestaat uit twee delen: de sokkel en het beeld. Deze zijn elk door een verschillende kunstenaar ontworpen.
Sokkel[bewerken]
De sokkel werd ontworpen door de Brusselse architect Léon Govaerts. Op de sokkel kan men verschillende symbolen terugvinden:
- Dit onderdeel bestaat uit vier rechtstaande lopen van vier kanonnen. Elk kanon staat symbool voor een belangrijke veldslag van het beginoffensief uit 1914: IJzer (ging op 18 oktober van start), Luik (4 augustus), Houtem (18 augustus) en Halen (12 augustus).
- Er is een krans van laurier met touwen aan de kanonnen bevestigd. Dit is een teken van roem, overwinning en vrede.
- Op de 4 hoeken liggen 4 vlammende kanonballen.
Op de voorkant van de zuil hangt het portret van koning Albert I tussen de datum 1914 – 1918. Aan 2 zijden van de sokkel staat in bronzen letters zowel in het Nederlands als in het Frans het volgende neergeschreven: “Aan onze dapperen voor het vaderland gestorven 1914-1918” en “A nos braves morts / pour la patrie”. Op 3 van de 4 zijden staat er een opsomming van de Tiense slachtoffers, bestaande uit zowel 7 burgers als 81 militairen, die gestorven zijn tijdens de Eerste Wereldoorlog.
-
Zijkant 1 van de sokkel
-
Zijkant 2 van de sokkel
-
Zijkant 3 van de sokkel
-
Zijkant 4 van de sokkel
Beeld[bewerken]
Het beeld bovenop de sokkel werd ontworpen door de kunstenaar Égide Rombaux. Hij ontwierp een beeld dat Nikè voorstelt. Dit is een gevleugeld vrouwenfiguur met wapperende gewaden, in lopende houding op een vergulde wereldbol met een lauwerkrans in haar linkerhand. Zij wordt als wijze van overwinning geboren uit rook en vuur, afkomstig van de kanonnen onder haar. Het vergulde beeld kreeg verschillende bijnamen zoals "de gouden madam", "de danseuse", "de vliegende madam" of "het vliegend kind".
Inhuldiging[bewerken]
De inhuldiging vond plaats op 27 mei 1923 op de Kalkmarkt te Tienen.[2] De toen nog kroonprins Leopold (later Leopold III van België) was hierbij aanwezig. Hij verplaatste zich naar Tienen met de koninklijke trein om dan met een rijtuig naar de festiviteiten vervoerd te worden.
Beschermd monument[bewerken]
Het beeld is aangeduid als beschermd monument sinds 22 februari 2013 en is aangeduid als bouwkundig erfgoed sinds 8 oktober 2021. Het beeld zal gerestaureerd worden, maar wanneer de werken starten en wat ze juist onder handen zullen nemen is nog onduidelijk.
Referenties[bewerken]
- OUDHEUDKUNDIGE KRING ZONDER WINSTGEVEND DOEL (1934), Folklore en geschiedenis van Thienen & Omgeving, Drukkerij L. Delescaille Thienen.
- Wouters, J. & Dewalhens P. (onbekend). Beknopte Monografie en Gids Der Stad Tienen met Plan. Drukkerij E.P 69.
- Stad Tienen (1923). Onthulling van het monument ophericht ter eere der Thiensche Oud-Strijders en Weggevoerden - gestorven voor het Vaderland. (uitgeverij onbekend)
- Tienen, Groote oorlog historische situering, https://toerisme.tienen.be/groote-oorlog-historische-situering/ Geraadpleegd op 02 februari 2024.
- VRT (2014, augustus) Tegenslag bij Tienen: 18 augustus 1914. https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2014/08/18/tegenslag_bij_tienen18augustus1914-1-2055082/. Geraadpleegd op 02 februari 2024.
- INVENTARIS ONROEREND ERFGOED (2024), Oorlogsgedenkteken, https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/214963 (geraadpleegd op 02 februari 2024).
- ROBtv (21/08/2023), De "Gouden Madam" in Tienen wordt binnenkort gerestaureerd, https://www.robtv.be/nieuws/de-gouden-madam-in-tienen-wordt-binnenkort-gerestaureerd-157449 (geraadpleegd op 2 februari 2024).
- TienenTroef (9 april 2017), De gouden madam of vliegende engel van de Tiense Kalkmarkt, https://tienentroef.be/gouden-madam-vliegende-engel-tiense-kalkmarkt/ (geraadpleegd op 2 februari 2024).
| Bronnen, noten en/of referenties |
Dit artikel "De gouden madam" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:De gouden madam.
