Duits revanchisme

Dit artikel geeft een overzicht van het Duits revanchisme.

Duits revanchisme na de Eerste Wereldoorlog[bewerken]

Hiermee wordt bedoeld het wraakgevoel van het Duitse volk voor wat het is aangedaan na de Eerste Wereldoorlog, de Vrede van Versailles (1919). Deze in hun ogen onterechte straf werd nog eens erger vervloekt na een propagandastunt, de Dolkstootlegende.

— Adolf Hitler verwoordde het aldus in Mein Kampf: Want wanneer wij Engeland niet als bondgenoot mogen aanvaarden, omdat het onze koloniën roofde, Italië niet, omdat het Zuid-Tirol bezit, en Polen en Tsjecho-Slowakije uit den aard der zaak al evenmin, dan blijft er, wanneer wij Frankrijk buiten beschouwing laten - dat ons, tusschen haakjes, ook nog Elzas-Lotharingen ontstal, geen enkel Land in Europa over.

Vrede van Versailles (1919)[bewerken]

Het vredesverdrag van Versailles dat na de Eerste Wereldoorlog werd gesloten zou een grote invloed op de 20e eeuw gaan uitoefenen. Sommige gevolgen waren niet verwacht. Wie waren er aanwezig?

President Woodrow Wilson, Verenigde Staten
Premier Georges Clemenceau, Frankrijk
Lloyd George, Verenigd Koninkrijk
Vittorio Emanuele Orlando, Italië

Dit vond plaats in Versailles zodat de Fransen de schande van 1871 konden uitwissen. Ze besloten:

Dat Duitsland het grootste deel van de schade van de Eerste Wereldoorlog zou betalen, een bedrag dat in de vele miljarden opliep. Hierdoor ontstond de hyperinflatie van de jonge Weimarrepubliek.
De Veertien Punten van Wilson, die grotendeels niet werden nageleefd.
Extra militaire sancties tegen Duitsland.
Dat veel Duits grondgebied moest worden afgestaan aan de geallieerden.

Grote verbittering (Duits revanchisme) onder de Duitse bevolking over het Verdrag van Versailles:

Zware last voor de economie.
Zij vonden dat zij de Wereldoorlog niet hadden veroorzaakt.
Door afgestaan Duits grondgebied ontstonden op veel plekken Duitse minderheden op vreemd gebied.
Zij moesten wel ontwapenen, de geallieerden niet.
Veertien Punten Plan werd niet nageleefd, voor zover dat wel gebeurde was dat vaak ten nadele van Duitsland en etnische Duitsers, maar andersom veel minder.
Dolkstootlegende.

Veel historici zijn het erover eens dat als het Duitse volk na de Eerste Wereldoorlog door het Verdrag van Versailles niet zo had hoeven lijden, Hitler niet zo veel aanhang had gekregen. Hiermee wordt het Verdrag van Versailles als een belangrijke oorzaak beschouwd van het ontstaan van de Tweede Wereldoorlog.

Dolkstootlegende[bewerken]

De dolkstootlegende werd in 1918 bewust gecreëerd door de Pruisisch/Duitse legerleiding om de verantwoordelijkheid voor de Duitse nederlaag in de Eerste Wereldoorlog af te wentelen. Door de propaganda had het Duitse volk een geheel verkeerd beeld van het verloop van de oorlog. Dit zorgde voor meer Duits revanchisme, waardoor Hitler meer aanhang kreeg.

Duits revanchisme na de Tweede Wereldoorlog[bewerken]

Nog een lange tijd na de Tweede Wereldoorlog was er angst voor opnieuw Duits revanchisme. Maar dit bleef uit door:

de totale verslagenheid: dit nooit meer.
de confrontatie met de Duitse gruweldaden.
de zorg om het dagelijks bestaan.
Het Marshall-plan
de relatief beperkte herstelbetalingen die van Duitsland werden gevergd.
het Wirtschaftswunder, oftewel de economische opbloei, die bovendien in tegenstelling tot de jaren ´20 ook aan de brede massa ten goed kwam. Hierdoor was er minder ontevredenheid op langere termijn.
de Europese Gemeenschap, later transformerend tot de EU, waardoor de economieën van de lidstaten zeer succesvol aan elkaar werden geklonken. Hierdoor nam het belang van een militair conflict met buurlanden sterk af.
de opsplitsing in de Bondsrepubliek Duitsland (1949-1990) en de Duitse Democratische Republiek
de overschaduwing van Europa door de Koude Oorlog en de macht van de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie.