Eliza Orzeszkowa-museum

	Eliza Orzeszkowa-museum
	Дом-музэй Элізы Ажэшкі
	Museum van Eliza Orzeszkowa in Grodno
	Museum van Eliza Orzeszkowa in Grodno
Locatie	Grodno
Gebouwd	+- 1866
Portaal:	Kunst & Cultuur

Mee bezig

Aan dit artikel of deze sectie wordt de komende uren of dagen nog druk gewerkt.
Toelichting: Verwacht nog tot dinsdag 16 juni mee bezig te zijn
Klik op geschiedenis voor de laatste ontwikkelingen.

Het Eliza Orzeszkowa-museum (Wit-Russisch: Дом-музэй Элізы Ажэшкі) is een museum in Grodno, Wit-Rusland, dat gewijd is aan een Poolse schrijfster Eliza Orzeszkowa (1841 – 1910), die werd gezien als een belangrijke vertegenwoordigster van positivisme.

Beschrijving[bewerken]

Kennismaking met het huis van Eliza Orzeszkowa begint met een kantoor. De belangrijkste troef hier zijn de boeken. De meeste zijn gepubliceerd tijdens het leven van de schrijfster, waaronder haar hoofdroman Nad Niemnem (Op de Niemen). Daarin is Eliza Orzeszkowa, zoals in alle werken, trouw aan patriottische ideeën. Een favoriete plek in het huis van de schrijfster was een kleine salon. Hier, bij de open haard, schreef ze, ontving hier de gasten en besprak liefdadigheidsprojecten met hen. Onder deze projecten zijn floristische albums. Eliza Orzeszkowa verkocht ze voor liefdadigheidsdoeleinden. Een deel van dit erfgoed wordt bewaard in het Apotheekmuseum.

Geschiedenis[bewerken]

Er wordt aangenomen dat het oorspronkelijke gebouw waarin de schrijfster woonde, werd in de jaren 1860-1870 gebouwd door Stanislaw Nagorsky, maar in werkelijkheid, was het Orzeszkowa-huis nog vóór 1866 gebouwd door een eremagistraat, staatsadviseur Alexander Nikolayevich Zheltukhin. Volgens archiefdocumenten^[1] bezat Zheltukhin het huis in 1874, maar in 1878 werd hij benoemd tot vice-gouverneur van de regio Kharkov en moest hij vertrekken. De volgende eigenaar van het pand werd advocaat Stanislaw Nagorsky, de toekomstige echtgenoot van Eliza Orzeszkowa. De schrijfster heeft er tot het einde van haar leven in gewoond. Na haar dood werd het huis volgens haar wil in 1911 overgedragen aan de plaatselijke Dienst Voogdij, maar al in de jaren twintig van de 20ste eeuw werd het gebouw voor een handelsschool gebruikt.

In de periode tussen 1920 en 1948 waren in het huis van de schrijfster verschillende organisaties gevestigd. Zo werd er in 1940 de staatsmuziekschool in geopend. Nadat de stad was bevrijd van de Duitse bezetting, bevonden zich hier het regionale projectbestuur, een bloedafnamepunt en een technisch bureau. In 1948 besliste het Regionaal Uitvoerend Comité het gebouw aan de Pioniersorganisatie over te dragen. Later, in de jaren zestig, werkte hier een afdeling van de regionale Schrijversbond.

In juli 1958 werd een gedenkplaat op het huis van E. Orzeszkowa gevestigd en was het museum geopend. Bij deze gelegenheid werd een grote bijeenkomst gehouden, waarbij vertegenwoordigers van arbeiders, studenten en schoolkinderen van de stad bijeenkwamen. In maart 1959 vond in het huis de opening van de leeszaal, genoemd naar Eliza Orzeszkowa, plaats.

De straat waarin het museum zich bevindt, kreeg zijn huidige naam in de jaren twintig en noemt sindsdien Eliza Orzeszkowa straat. Slechts in 1939 vond een korte pauze plaats, toen als eerbetoon aan de nieuwe ideologie de straat naar de communistische leider Vladimir Lenin werd hernoemd: deze kreeg de naam Leninsky.

Verbouwing en reconstructie[bewerken]

Verbouwing in 1976[bewerken]

Het huis van Eliza Orzeszkowa, gelegen tegenover het oude universiteitsgebouw, is in zijn huidige vorm een kopie van het huis waarin de schrijfster van 1895 tot haar dood heeft gewoond. In 1976 werd een vervallen gebouw afgebroken en in plaats daarvan werd een kopie gebouwd. Het nieuwe huis werd ook verder van de straat gezet in vergelijking met een oorspronkelijk gebouw, het verschil is duidelijk te zien op de oude foto’s en kaartjes van Grodno.

Reconstructie van het kantoor en de kleine salon in 2009[bewerken]

De volgende reconstructie vond in 2009 plaats. Op basis van de bewaard gebleven foto's zijn de interieurs van het kantoor en de kleine salon van Eliza Orzeszkowa hersteld. De kamers zijn ingericht met meubels en voorwerpen uit de tijd waarin de schrijfster leefde. Van de originele voorwerpen kun je ook een spiegel en een open haard zien, herbariums verzameld door Eliza Orzeszkowa, haar boeken, portretten en foto's - het museum heeft in totaal meer dan 70 exposities. Tijdens de laatste reconstructie, werd onder andere een modern airconditioningsysteem geïnstalleerd zodat de boeken beter bewaard kunnen worden.

Fotogalerij[bewerken]

Eliza Orzeszkowa-museum in Grodno
Een kleine salon waar de schrijfster de gasten ontving

Een kleine salon waar de schrijfster de gasten ontving
Gedenkplaat op het museum van Orzeszkowa
Bij het leven gepubliceerde boeken

Bij het leven gepubliceerde boeken
Herbarium album van Eliza Orzeszkowa