Ex-Jehova's getuigen
Ex-Jehova's getuigen zijn personen die vroeger Jehova's getuigen waren en die uitgesloten werden uit de geloofsgemeenschap van Jehova's getuigen of vrijwillig uit de geloofsgemeenschap zijn gestapt. Deze laatsten worden teruggetrokken genoemd; als zij hun terugtreden formeel kenbaar hebben gemaakt, zijn dezelfde regels van toepassing als op uitgeslotenen.
Het Besturend Lichaam van Jehova's getuigen bepaalt de interpretatie van de Bijbel; een Jehova's getuige wordt uitgesloten als hij of zij de uit die interpretatie voortvloeiende richtlijnen overtreedt (bijvoorbeeld door seks buiten het huwelijk, homoseksueel gedrag, roken, gokken, het accepteren van een bloedtransfusie of omgang met een uitgeslotene) en daarover geen berouw toont. Uitsluiting wordt ook toegepast wanneer iemand het niet meer met de leer eens is en daarover spreekt met andere Jehova's getuigen; dit noemen Jehova's getuigen "afvalligheid". De belangrijkste legitimatie wordt gezocht in de aanwending teneinde de organisatie te beschermen, "rein" te houden. Daarnaast wordt zo voorkomen dat de persoon met zijn negatieve kritiek en gedachten andere Jehova's getuigen bereikt. Jehova's getuigen hebben daarom geen contact met een uitgeslotene, en wanneer de uitgeslotene een familielid is, alleen noodzakelijk contact. Wanneer een uitgeslotene na verloop van tijd tot inkeer komt en berouw toont, kan hij opnieuw opgenomen worden in de gemeente.
Sommige ex-Jehova's getuigen hebben boeken geschreven of hebben een website waarin ze de reden van hun vertrek of uitsluiting uit de gemeenschap van Jehova's getuigen proberen aan te geven. Onder deze ex-Jehova's getuigen zijn mensen die tientallen jaren zeer actief geweest zijn voor het Wachttorengenootschap, zelfs in belangrijke functies, zoals een lid van het Besturend Lichaam: Raymond Franz.[1] Tevens zijn er discussieforums waar communicatie tussen ex-Jehova's getuigen plaatsvindt.[2]
Sociaal[bewerken]
Omdat het Jehova's getuigen verboden is omgang met uitgesloten ex-Jehova's getuigen te hebben (op straffe zelf te worden uitgesloten), worden de uitgesloten ex-leden door hun uitsluiting afgesneden van alle sociale omgang met hun vroegere vrienden en meestal ook met hun familie als die Jehova's getuige zijn. Omdat Jehova's getuigen ook sterk ontraden wordt vriendschappen op te bouwen buiten de geloofsgemeenschap, vallen degenen die worden uitgesloten regelmatig in een sociaal "gat". Slechts een minderheid wordt uitgesloten vanwege afvalligheid; de meesten die worden uitgesloten, geloven de doctrines van het Besturend Lichaam nog wel min of meer. Omdat deze doctrines op belangrijke punten afwijken van de meeste andere christelijke kerken, kunnen ex-Jehova's getuigen vaak moeilijk aansluiting vinden in een andere christelijke kerk.
Afsplitsingen[bewerken]
Er is een aantal splintergroeperingen van Jehova's getuigen, vooral in de Verenigde Staten, geloofsgemeenschappen die zich ooit hebben afgescheiden van de beweging die door Charles Taze Russell in 1879 werd gestart onder de naam Bible Students (Bijbelonderzoekers). Er zijn regelmatig personen geweest die het leiderschap van het Besturend Lichaam niet hebben erkend, van mening verschilden over doctrinaire interpretaties, met inbegrip van het huis-aan-huiswerk waarom de Jehova's getuigen zo bekendstaan. Het merendeel van de belangrijke afsplitsingen vond plaats in de periode van 1916 tot 1930.
Nederland[bewerken]
Een aantal Nederlandse ex-Jehova's getuigen heeft in het verleden de media opgezocht om hun onvrede over de gang van zaken binnen de organisatie van Jehova's getuigen te uiten. Vaak gebruikten zij specifieke passages uit de lectuur van het Wachttorengenootschap om hun boodschap te staven.
- De Ontgoochelden was de eerste vereniging voor ex-Jehova's getuigen in Nederland, opgericht in de jaren 80, door Nico Klein, zelf een ex-Jehova's getuige.[3] Klein was teleurgesteld dat het Besturend Lichaam geen verantwoordelijkheid erkende inzake de gevolgen van hun profetie dat Armageddon in 1975 zou uitbreken; verschillende individuele Jehova's getuigen hadden door het opvolgen van de instructies die het Besturend Lichaam had uitgevaardigd. Onze Koninkrijksdienst van december 1974 meldt dat sommige Jehova's getuigen hun huizen hadden verkocht, hun baan en/of pensioenvoorziening opgezegd om te gaan pionieren (volle-tijd evangelisatie). Deze handelwijze werd via de officiële kanalen expliciet gepropageerd of in zeer positieve termen beschreven.[4] Dientengevolge werd soms ernstige schade geleden toen de profetie niet uitkwam. Het doel van de vereniging was om Jehova's getuigen te "redden van valse leerstellingen". Buiten het terrein waar Jehova's getuigen hun congressen hielden, plaatsten zij een boekenstalletje, waar zij publicaties van het Wachttorengenootschap met profetieën inzake 1975 uitstalden. Na een aantal jaren viel de vereniging uiteen.
- Henri Dahlem (voorheen Henri Bolte) richtte in 1995 een nieuwe vereniging op met de naam Forum '96. Dahlem groeide als pleegzoon op in een gezin van Jehova's getuigen in Tilburg. Toen hij op de Frater van Gemertschool zat, liep hij stage bij de Wereldwinkel en werd daar zijn interesse voor politiek gewekt. Toen hij in 1994 ging stemmen bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer werd hij uitgesloten. Hij wilde graag zien dat er meer democratische regelingen zouden komen binnen Jehova's getuigen. Na zijn uitsluiting ging hij theologie studeren. In Berlijn kwam hij in contact met Koerden en ging hij zich voor de Koerdische zaak inzetten. Enkele jaren later werd hij hersteld als Jehova's getuige en diende hij als gewone pionier (onbezoldigd fulltime evangelist). In 2010 trok hij zichzelf terug als Jehova's getuige om zich weer met de Koerdische zaak bezig te houden.
- Rado Vleugel werd in 1986 gedoopt als een Jehova's getuige. Hij was toen dertien jaar oud. Rond 1998 begon hij op een aantal punten te twijfelen, vooral inzake de leerstelling die het accepteren van een bloedtransfusie of van bepaalde bloedbestanddelen verbood. Toen hij op het Internet de website van de “Associated Jehovah’s Witnesses for Reform on Blood"[5] vond, trof hij materiaal aan dat hem sterkte in zijn overtuiging dat het standpunt van het Besturend Lichaam inzake bloed onjuist was.[6] Hij vertaalde de gevonden documentatie en nam contact op met verschillende kranten. Trouw, de Volkskrant en het Algemeen Dagblad wijdden aandacht aan Jehova's getuigen en de bloedkwestie op basis van de door Vleugel verstrekte informatie. Zijn naam werd echter niet vermeld. Om het risico van uitsluiting te vermijden, verscheen hij eind 1998 vermomd in beeld bij het tv-programma 5 in het Land. Hier pleitte hij voor het opheffen van het stellen van sancties op het accepteren van bloedtransfusie. Toch was zijn maskering niet goed genoeg. Hij werd herkend en uiteindelijk uit de gemeenschap van Jehova's getuigen gesloten, na tevergeefs beroep tegen zijn uitsluiting te hebben aangetekend. In 2000 werd Vleugel geportretteerd in het VPRO-programma Ingodsnaam. Hierin was te zien hoe Vleugel zijn bloed doneerde aan een bloedbank en zonder veel rancune sprak over zijn verleden als Jehova's getuige.
- Ezra Swolfs ging, na het trieste verlies van zijn vrouw in 2001 en de moeilijke periode daarna, steeds meer twijfelen aan de juistheid van de doctrines van het Besturend Lichaam inzake het verbod op bloedtransfusie en bepaalde bloedbestanddelen en andere leerstellingen. Hij was vooral actief op het internet en zette verschillende websites op waar hij documenten van Engelse sites naar het Nederlands had vertaald.[7] In 2003 leidde dit tot een zaak van een rechterlijk comité van zijn gemeente. Hij werd niet uitgesloten, maar in februari 2009 trok hij zichzelf terug.
(Semi-)autobiografieën van ex-Jehova's getuigen[bewerken]
De volgende (semi-)autobiografische werken zijn geschreven door ex-Jehova's getuigen en betreffen (deels) hun uittreden:
- Josy Doyon (1967 (Nederlands), herziene uitgave 1976): Herders zonder erbarmen, Uitgave Ten Have, Baarn - een van de eerste uitgaven van een ex-Jehova's getuige met een autobiografische kijk op de zakelijke aanpak in het tijdperk Knorr (ISBN 9025940838)
- Raymond Franz (1983 (Engels), 1998 (Nederlands)): Gewetensconflict, Ten Have - Franz was lid van het Besturend Lichaam, maar kreeg informatie onder ogen die hij niet kon rijmen met zijn geloof; dit werk geeft een uniek kijkje in de gang van zaken aan de top van de organisatie (ISBN 9025947220)
- (en) Barbara Grizzuti Harrison (1978): Visions of Glory, Simon and Schuster, New York - Grizzuti was werkzaam op het hoofdbureau van Jehova's getuigen en beschrijft hoe haar twijfel ontstond en het proces van uittreden (ISBN 0671251015)
- (en) Carl Olof Jonsson (1983, herziene uitgave 1998): The Gentile Times Reconsidered, Commentary Press, Atlanta - dit werk is een grondige studie rondom het archeologische materiaal inzake de vernietiging van Jeruzalem, met in de inleiding een uitgebreid autobiografisch verslag van de aanleiding het werk te schrijven (ISBN 0914675060)
- (en) William J. Schnell (1956 (Engels), 1958 (Nederlands)): Dertig jaar in de greep der Jehova-Getuigen - een van de eerste uitgaven van een ex-Jehova's getuige met een autobiografische kijk op de totalitaire aanpak in het tijdperk Rutherford[8]
- Paolo van Vliet (1997): Uitgesloten, Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam - een autobiografische roman, in 2001 verfilmd als "Uitgesloten" (ISBN 9038880774)
- J.W. Kuchler (2011): De Onberispelijken, Free Musketeers - roman over iemand die in de jaren vijftig wordt opgevoed als Jehova's getuige, totdat hij zich voorzichtig verzet tegen interpretaties van de organisatie en dit leidt tot verwarring en isolatie binnen de geloofsgemeenschap (ISBN 9789048419012)
- Jana Frey (2002): Het ijskoude paradijs, uitgeverij Clavis, Amsterdam-Hasselt (ISBN 9068229656) - autobiografie over een meisje dat opgroeit bij de Jehova's getuigen.
Bronnen, noten en/of referenties
|
Dit artikel "Ex-Jehova's getuigen" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:Ex-Jehova's getuigen.
