Fairisme
Het fairisme is een -isme, een politiek idee, dat net zoals andere -ismes, een manier is om de samenleving in te richten. In fairisme zit het woord fair. Er wordt dus gezocht naar een eerlijke vorm van samenleven, waarbij in alle geledingen steeds vertrokken wordt van de morele vraag ‘Is dit fair?’. Fairisme leert van andere -ismes, meer bepaald liberalisme/neoliberalisme en communisme. Die elk hun valkuilen hebben, maar ook hun sterktes en die nemen we over: respectievelijk vrijheid en gelijkheid. Zoals terug te vinden in artikel 1 van de universele verklaring van de rechten van de mens. Een conditio sine qua non in het fairisme is echter de begrenzing van het persoonlijk vermogen. Het is niet meer mogelijk om vermogens oneindig te laten aangroeien.
Uitgangspunt[bewerken]
Fairisme vertrekt van artikel 1 van de universele verklaring van de rechten van de mens:"Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren....", De begrippen 'vrijheid' en 'gelijkheid' worden als uitgangspunt genomen. Enkel als gelijken onder elkaar, zijn mensen pas echt vrij. Pas als iedereen gelijke kansen krijgt om op een autonome manier zijn leven in te richten,vrije keuzes te kunnen maken, kan het individu vrij zijn.
- Vrijheid: om echt vrij te kunnen zijn, moet ieder individu de kansen krijgen om hun leven in te richten zoals hun dat zelf verkiezen.
- Gelijkheid: burgers zijn gelijk aan elkaar, zonder onderscheid onder eender welke vorm van identiteit dan ook.
Begrenzing van het vermogen[bewerken]
Wiskundig is het mogelijk om oneindig te blijven tellen en de economie heeft deze rekenkundige regel overgenomen. Dit hoeft echter niet zo te zijn. Het is evengoed mogelijk om een bovengrens aan de toename van vermogens in te voeren, om die vermogens niet oneindig te laten aangroeien. Dit is een eerste fair antwoord op zaken zoals de toenemende ongelijkheid tussen rijk en arm, de klimaatverandering, migratie en dergelijke.
Vijf pijlers[bewerken]
Een aantal zaken volgens logisch volgens uit de opbouw van het fairisme. Deze werden ondergebracht onder 5 pijlers:
- Transparantie
Iedereen voert samen een open en eerlijke dialoog, zonder verborgen agenda’s, in alle geledingen van de samenleving. Partijpolitiek is dus niet meer aan de orde, het zijn verkozen individuen die elke een stem van de burger vertegenwoordigen en die in overleg tot consensus komen.
- Betrokkenheid
De politieke samenleving krijgt een bottom-up inrichting, waarbij elke burger een maximale inspraak heeft. Via rechtstreekse verkiezingen stemt de burger op een vertegenwoordiger naar keuze. Via referenda kan wordt regelmatig getoetst wat de standpunten zijn in de samenleving omtrent bepaalde onderwerpen.
- Basisrechten
Dit zijn de rechten zoals vermeld in de UVRM, aangepast aan de hedendaagse noden en aangevuld met 'ondergrensvergoeding’. Een ondergrensvergoeding is een bedrag dat wordt toegekend aan diegenen die vanwege hun financiële positie niet in staat zijn om vrije keuzes te maken en hun leven op autonome wijze in te richten. De ondergrensvergoeding vervalt zodra een individu waarlijk vrij en gelijk is. De hoogte van de ondergrensvergoeding is afhankelijk van de bovengrens ingesteld op de vermogens. Als vermogens toenemen, zal de ondergrens dat ook doen. Tussen beide zit een faire verhouding.
- Waarde
Waarde is een intrinsiek gegeven, zowel voor consumptiegoederen, diensten als arbeid. Door de begrenzing van het vermogen verandert de manier waarop we met geld omgaan. Geld is dan niet langer meer het doel, maar terug het middel en krijgen we een andere kijk op waarde. Fair-trade is dan niet meer de uitzondering, maar de regel. Voor grondstoffen en gewassen zullen dan eerlijke prijzen betaald worden. Eerlijke lonen, eerlijke producten, eerlijke voeding, ...
- Vrije keuze
Ieder individu in het fairisme heeft de vrije keuze, als inderdaad iedereen echt vrij en gelijk is. Onder vrije keuze wordt verstaan dat iedereen de kans heeft om naar eigen goeddunken zijn leven in te richten.
Bezieler[bewerken]
Het fairsme is een idee van Charles Leclef, die er voor het eerst mee naar buiten kwam in 2018. Later schreef hij zijn idee neer en richtte een gelijknamige vzw op, met als doel het fairisme te verspreiden en de implementatie te onderzoeken. In de eerste plaats wil hij echter met zijn idee de dialoog op gang trekken, mensen laten nadenken over een mogelijke TIAA en over het fairisme zelf. Charles is zelf ondernemer en runt Brouwerij Het Anker te Mechelen, België. De faire keuzes die hij maakte als ondernemer reikten steeds verder dan het eigenbelang. Ze vertrokken van een breed en menselijk perspectief. Geïnspireerd door zijn professionele traject vertaalde hij zijn bedrijfsvisie naar een maatschappelijk denkbeeld.
Boeken[bewerken]
In 2019 verscheen de intentieverklaring 'Fairisme, een eerlijke vorm van samenleven' van Charles Leclef.
Dit artikel "Fairisme" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:Fairisme.
