Frootisme
 Dit artikel is genomineerd voor directe verwijdering
Omdat de tekst op deze pagina geen zinnige informatie bevat, zal deze pagina zeer binnenkort verwijderd worden. De inhoud van deze pagina dient te voldoen aan de criteria voor directe verwijdering.
|
.svg){kind=small}
Frootisme (ook gespeld als frautisme of frotisme) is een kunststroming die ontstond in het begin van de 20e eeuw. De stroming is een reactie op het dadaïsme en het fauvisme en toont ook overeenkomsten met het orphisme. De grondlegger van het frootisme is de Zuid-Afrikaan Masamba Gerritszoon.
Het eerste schilderij van het frootisme dat internationale bekendheid verkreeg was Nombeko op een zomerdag, een schilderij wat Gerritszoon schilderde van zijn dochter. Het schilderij was vooral populair geworden onder lokale jonge schilders, die de stijl al snel overnamen. Als snel volgden meer werken van Gerritszoon, waaronder Aankomst in Parijs en Politieke onrust. Deze schilderijen hebben echter nooit dezelfde bekendheid verworven als Nombeko op een zomerdag.
In tegenstelling tot het dadaïsme werd bij het frootisme wel gebruik gemaakt van schilderkunst, maar de thema’s van beide stromingen zijn hetzelfde. Er werd destijds tegen de traditionele kunst in gegaan en de traditionele artistieke ambacht werd bespot. Een Nederlandse aanhanger van het frootisme, Johan Kransveld, schreef per ongeluk het woord ‘groot’ verkeerd waardoor er ‘froot’ stond. Gerritszoon zag de toevalligheid van het bestaan terug in deze spelfout, die al even toevallig gebeurde. Dit vond Gerritszoon zo symbolisch, dat hij de stroming naar dat woord vernoemde. De toevalligheid en de willekeurigheid van het bestaan is tevens een belangrijk onderwerp in het frootisme. Andere frootistische kunstenaars zijn Lars Max Mikkelsen, Johan Kransveld, Charles Héran en Maira Lastorn.
Belangrijkste kenmerken frootisme[bewerken]
Het is lastig de kenmerken van het frootisme precies weer te geven, want bij het frootisme draait het om vrijheid en toevalligheid. Maar er zijn wel een paar kenmerken die bijna alle frootistische schilderijen hebben. Frootistische schilderijen bevatten veel verschillende kleuren, abstracte vormen, klodders ecoline en waterige vlekken. Bij het frootisme staan de gevoelens van de kunstenaar centraal, die deze probeert te vertalen in zijn of haar kunst. Er wordt veel met ecoline gewerkt. Bijna iedere kunstenaar die banden met het frootisme heeft, roemt dit materiaal om zijn wilde ontembaarheid en felle kleuren. Hier keert het thema toevalligheid ook weer terug.
Neo-frootisme[bewerken]
Het neo-frootisme is een kunststroming ontstaan aan het eind van de 20e eeuw, gebaseerd op het frootisme. De grondlegger van het neo-frootisme is de Zweed Lars Max Mikkelsen. Hij kwam in aanraking met het frootisme toen hij op reis was in Parijs en daar de werken van Masamba Gerritszoon tegenkwam. Het neo-frootisme lijkt op het frootisme, maar het grootste verschil is dat neo-frootistische werken minder abstract zijn dat frootistische werken. Frootistische werken bestaan vaak uit enkel vormen en kleuren, terwijl bij het neo-frootisme er duidelijker objecten of personen te onderscheiden zijn. Deze ontwerpen zijn niet realistisch, maar wel herkenbaar. De emotie waar het bij het frootisme om draait ziet men wel terug in het neo-frootisme.
Vaak wordt het neo-frootisme verward met het Kransveld-frootisme, een andere substroming van het frootisme. Er is onder kunsthistorici ook nog steeds discussie wat precies het verschil is tussen de twee stromingen. Bij het Kransveld-frootisme wordt vaker gebruik gemaakt van vetkrijt. Bij het neo-frootisme is het enige bekende werk waar vetkrijt gebruikt is het Självporträtt II (2006), het laatste werk van Mikkelsen. De discussie blijft echter nog steeds wat precies het verschil is tussen de stromingen.
Masamba Gerritszoon[bewerken]
Gerritszoon is een kunstenaar uit de 20e eeuw. Hij wordt over het algemeen beschouwd als de belangrijkste kunstenaar van het frootisme. Gerritszoon is geboren op 10 augustus 1891 in Zuid-Afrika en gestorven in 1972. Zijn grote talent bleef lang onontdekt.
Levensloop[bewerken]
Zijn jeugd heeft hij doorgebracht in Johannesburg. De heldere kleuren en de levendigheid waarin hij opgroeide zijn duidelijk terug te vinden in zijn kunstwerken. Op zijn negentiende vertrok hij naar Parijs. Hier kwam hij in contact met kunststromingen zoals het impressionisme, fauvisme en het orphisme. In Parijs ontmoette hij ook zijn vrouw, een Spaans-Afrikaanse vrouw die Tiyamike de la Cruz heette. Met haar kreeg hij in 1911 een dochter genaamd Nombeko Gerritszoon. In 1914 kregen ze een zoon genaamd Mubiru Gerritszoon. Jaren deed hij niets anders dan schilderen, al verdiende hij er niks mee. In 1926 maakte hij het kunstwerk Nombeko op een zomerdag. Dit was het kunstwerk waarmee Gerritszoon zijn naam vestigde. De rest van zijn leven heeft hij besteed aan het maken van zoveel mogelijk schilderijen. Hij stierf in 1972. Gerritszoon wordt vooral geroemd om zijn heldere kleurgebruik en krachtige stijl, die de basis van het frootisme vormt.
Werk[bewerken]
Masamba Gerritszoon gebruikte meestal ecoline als materiaal. Van 1931 tot 1945 gebruikte hij veel olieverf, maar na de Tweede Wereldoorlog keerde hij terug naar zijn favoriet, ecoline. Zijn grootste inspiratiebron was zijn dochter Nombeko. Zijn meest bekende schilderij is van haar. Verder heeft hij nog 37 andere schilderijen van haar gemaakt. Zijn zoon Mubiru is daarentegen geen enkele keer onderwerp van zijn kunst geweest. Regelmatig kreeg Gerritszoon de vraag waarom hij zijn zoon nooit afbeeldde, terwijl hij zijn dochter zo vaak afgebeeld had. Een duidelijk antwoord heeft hij nooit gegeven, maar hij heeft gezegd dat Nombeko de grootste inspiratiebron was die een kunstenaar zich kon wensen. Het was niet nodig om Mubiru af te beelden, aangezien hij Nombeko al had. Gerritszoon besteedde zijn leven aan de kunst en heeft honderden schilderijen nagelaten.
Lars Max Mikkelsen[bewerken]
Lars Max Mikkelsen (12 april 1943 - 22 augustus 2009), ook wel bekend onder de naam Smikkelsen, is een Zweedse kunstenaar en grondlegger van het neo-frootisme. Hij werd geboren in de Zweedse plaats Vallvik. Daar woonde hij tot hij op zijn 20e levensjaar verhuisde naar Parijs, waar hij in aanraking kwam met het frootisme. Al snel liet hij zich inspireren door deze stijl en paste het ook toe op zijn eigen werk. De neo-frootistische stijl die hij op deze manier ontwikkelde lijkt op het frootisme, maar is wat minder abstract. Frootistische werken bestaan vaak uit enkel vormen en kleuren, terwijl bij het neo-frootisme er duidelijker objecten of personen te onderscheiden zijn.
Verder is er niet heel veel bekend over Mikkelsen, omdat hij in afzondering leefde en ook geen familie had. Er zijn kunsthistorici die menen dat Mikkelsen aan agorafobie leed, maar dat is nooit bewezen. Mikkelsen stierf op 66 jarige leeftijd aan lymfeklierkanker.
Werken van Lars Max Mikkelsen die bewaard gebleven zijn: Självporträtt (1958), Måne ljus i dina ögon. (1960), Sju defekter (1961), Ensam existens (1965), Åsnan (1969), Räven (1973), Ljuset (1979), Mörkret (1983), Mitten hjärta (1988), Norrsken (1994), Blinda (1998), Utan dig (2001), Självporträtt II (2006)
Johan Kransveld[bewerken]
Johan Kransveld (13 januari 1907- 21 november 1965) is een frootistische kunstenaar. Hij is geboren in Amsterdam. In zijn 23e levensjaar is hij naar Parijs verhuisd om zich te verdiepen in de kunst. Hier ontmoette hij Masamba Gerritszoon, de grondlegger van het frootisme. Hij werd op slag geraakt door de eenvoudige doch complexe gevoelens die het werk van Gerritszoon uitstralen. Hij besloot in de leer te gaan bij Gerritszoon om zijn schilderkunsten te verbeteren.
Levensloop[bewerken]
Over Kransvelds jeugd is niet veel bekend. Zelf zei hij dat hij zichzelf pas echt ontwikkelde toen hij zijn moederland de rug toekeerde en naar Parijs vertrok. Alles daarvoor was volgens hem niet van belang. Oorspronkelijk was de stijl van Kransveld vooral kubistisch. Zijn inspiratiebronnen waren in die tijd onder andere Robert Delaunay, Pjotr Kontsjaloviski en Hugo Simberg. Kransveld experimenteerde met verschillende materialen en kunstvormen, maar keerde telkens terug naar vetkrijt. Vetkrijt wordt niet vaak als serieus materiaal beschouwd door professionele kunstenaars en dit verklaard mogelijk Kransvelds liefde voor dit specifieke materiaal. In 1931 kwam hij voor het eerst in aanraking met het frootisme, wat een dominante rol in zijn werk zou gaan spelen. In het frootisme wordt veel gebruik gemaakt van ecoline en dit inspireerde Kransveld. Hij combineerde vetkrijt en ecoline op een erg innovatieve manier. Later ontwikkelde de stijl van Kransveld zich verder. Hij begon figuratiever te werken en liet het abstracte aspect van het frootisme achterwege. De sprekende kleuren bleven. Sommigen beweren dat hij om deze reden als fauvist beschouwd moet worden, maar de meeste deskundigen beschouwen zijn werk als het begin van een nieuwe stroming: het Kransveld-frootisme. Kransveld was agressief aangelegd. Meerdere malen is hij in contact gekomen met justitie en hij heeft een aantal jaar in de gevangenis doorgebracht, van 1944 tot 1947. Op 58-jarige leeftijd belandde Kransveld in een vechtpartij waarbij hij zwaar mishandeld in het ziekenhuis beland is. Na een week overleed hij aan zijn verwondingen.
Kransveld heeft vele kunstwerken gemaakt, waaronder Vonk van ons hart en Een visie op de natuur. Deze twee kunstwerken zijn het meest bekend geworden. Andere bewaard gebleven werken van Kransveld: De lantaarn (datum onbekend), Niets dan pijn (1920), De kwelgeest (1921), Eenzaam en alleen (1925), Dood (1926), De kramp in mijn hart (1928), Bloemen (1930), De zee van het bestaan (1932), Achter de bergkam (1932), Oceanen (1935), Verdronken in je ogen (1936), De zwarte molrat (1940), Zonder jou (1941), De paardenbloem (1943), Duiven zonder pootjes (1948), Het grote mysterie van de vrouwelijke geest (1949), Het duivels gezicht (1951), Kijk niet naar me (1954), Tranendal (1955), Indirect gestorven (1957), Gruwelijk aangezicht (1960), De stank van Antonia (1962), De laatste dag (1964).
Kransveld-frootisme[bewerken]
Het Kransveld-frootisme is een kunststroming die voortkomt uit het frootisme. De grondlegger is Nederlander Johan Kransveld, die in aanraking kwam met het frootisme van Masamba Gerritszoon toen hij naar Parijs verhuisde. Kransveld werd geraakt door de eenvoudige doch complexe gevoelens die het werk van Gerritszoon uitstraalden. Daarom besloot hij in de leer te gaan bij Gerritszoon om zijn schilderkunsten te verbeteren.
Kenmerken van het Kransveld-frootisme[bewerken]
Het Kransveld-frootisme lijkt op het frootisme, maar bij het Kransveld-frootisme wordt ecoline (het basismateriaal bij het frootisme) meestal gecombineerd met vetkrijt. Het Kransveld-frootisme gaat meer uit van figuratieve vormen, in tegenstelling tot de abstractie van het frootisme. De sprekende kleuren van het frootisme bleven. Vaak wordt het Kransveld-frootisme verward met het neo-frootisme. Er is onder kunsthistorici ook nog steeds discussie wat precies het verschil is. Bij het Kransveld-frootisme wordt vaker gebruik gemaakt van vetkrijt. Bij het neo-frootisme is het enige bekende werk waar vetkrijt gebruikt is het Självporträtt II (2006), het laatste werk van Lars Max Mikkelsen. De discussie blijft echter nog steeds wat precies het verschil is tussen de stromingen.
Dit artikel "Frootisme" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:Frootisme.
