Gemma en Piet
Gemma en Piet is een kaartspel voor twee tot acht spelers. Voor een spel van 2 tot 4 personen is een volledig kaartspel nodig van 52 kaarten en 2 jokers. Vanaf 5 personen wordt er aangeraden om met twee volledige kaartspellen te spelen. Het spel bestaat uit verschillende rondes met als doel om zo min mogelijk punten te behalen per ronde. De duur van het spel is afhankelijk van het aantal personen dat meespelen en kan variëren tussen 15 tot 30 minuten.
Spelverloop[bewerken]
De kaarten worden geschud. De deler deelt de kaarten één voor één uit aan de spelers, totdat iedereen 7 kaarten in zijn handen heeft. De overige kaarten worden met de achterkant naar boven in het midden van de tafel gelegd en vormt de pot. De bovenste kaart van deze stapel wordt met de waarde zichtbaar omgedraaid op tafel gelegd. Deze kaart vormt de aflegstapel. De speler die als eerste jarig is mag beginnen. Een beurt bestaat altijd uit het opleggen van een of meerdere kaarten én het pakken van een kaart. Alleen de bovenste kaart van de pot óf de kaart die bovenop de aflegstapel ligt aan het begin van de beurt mag gepakt worden. Het is niet mogelijk om tijdens het spel meer dan 7 kaarten in de handen te hebben. De spelers zullen net zo lang om de beurt kaarten opleggen en en pakken totdat de laatste ronde ingaat. Als de pot 'leeg' is, worden alle kaarten op de aflegstapel, behalve de bovenste, opnieuw geschud en vormen de nieuwe pot.
De laatste ronde gaat in wanneer een speler 'Gemma' zegt. Dit gebeurt altijd vrijwillig en direct na zijn beurt. 'Gemma' zeggen mag alleen wanneer een speler 7 punten of minder in zijn hand heeft. De hoeveelheid kaarten in zijn hand maakt hierbij niet uit. Zie 'Waarde van de kaarten' voor een overzicht van de punten. In de laatste ronde is iedere speler nog één keer aan de beurt, behalve de speler die 'Gemma' gezegd heeft. In deze ronde is het ook mogelijk om te passen. Deze keuze is aan iedere speler.
Wanneer de laatste ronde is geweest, mogen de spelers 'Pieten'. Dit is de passieve ronde. Wanneer een speler denkt dat hij minder punten in zijn hand heeft dan de speler die 'Gemma' gezegd heeft, zal hij 'Piet' zeggen. Dit kan alleen wanneer de speler minder dan 7 punten in zijn hand heeft en het is mogelijk dat meerdere spelers 'Pieten'. Het is een risico om te 'Pieten': wanneer de speler die 'Piet' zegt toch méér punten heeft dan de speler die 'Gemma' zegt worden er 10 punten bij zijn totale hand opgeteld. Zie puntentelling voor meer informatie.
Puntentelling[bewerken]
Na elke ronde worden de punten van iedere speler opgeteld en per speler bijgehouden. Alle kaarten in de hand van de speler aan het einde van de ronde tellen mee in de puntentelling. De speler die 'Gemma' of 'Piet' gezegd heeft en het laagste aantal punten in zijn hand heeft (dit kan variëren van -2 tot 7 punten), krijgt altijd 0 punten in deze ronde. De spelers die geen 'Gemma' of 'Piet' gezegd hebben, krijgen het aantal punten dat ze in hun hand hebben. Als er een speler is die minder punten in zijn hand heeft dan de speler die 'Gemma' heeft gezegd, maar niet 'gePiet' heeft, worden er gewoon het aantal punten in zijn hand bij elkaar opgeteld. Hij krijgt dus niet alsnog 0 punten.
Uitzondering: de speler die 'Gemma' heeft gezegd en meer punten in zijn hand heeft dan de speler die 'gePiet' heeft, krijgt het aantal punten in zijn hand +10 punten. Hetzelfde geldt voor de speler die 'gePiet' heeft en meer punten blijkt te hebben dan de speler die 'Gemma' heeft gezegd. Hij krijgt ook het aantal punten in zijn hand +10 punten erbij opgeteld.
Voorbeeld 1: Speler A heeft 5 punten in zijn hand en zegt 'Gemma'. Nadat de laatste speler aan de beurt is geweest, zegt speler B 'Piet'. Wanneer de kaarten op tafel gelegd worden blijkt dat speler B 3 punten in zijn handen heeft. Speler A krijgt in deze ronde 15 punten en speler B 0.
Voorbeeld 2: Speler A heeft -1 punt in zijn hand en zegt 'Gemma'. Nadat de laatste speler aan de beurt in geweest, zegt speler B 'Piet'. Wanneer de kaarten op tafel gelegd worden blijkt dat speler B 4 punten in zijn handen heeft. Speler A krijgt in deze ronde 0 punten en speler B 14.
Let op: Er kan dus niet gebluft worden omdat de kaarten van alle spelers open op tafel gelegd worden na de passieve ronde.
Het kan zo zijn dat er na 5 rondes een speler op 0 punten staat, terwijl andere spelers de 60 gepasseerd zijn. Wanneer een speler na de puntentelling meer dan 100 punten behaald heeft is het spel afgelopen. De speler met de minste punten heeft gewonnen en de speler met de meeste punten (minimaal dus 100) heeft verloren.
Er zijn twee uitzonderingen.
- Als een speler aan het einde van de ronde precies op 50 punten komt te staan, gaan zijn punten weer terug naar 0.
- Als een speler aan het einde van de ronde precies op 100 punten komt te staan, gaan zijn punten weer terug naar 50.
Tip: om het spel sneller te laten verlopen kan ervoor gekozen worden dat alleen de eerste speler die 50 of 100 punten behaald teruggaat naar 0 of 50 punten.
Voorbeeld: Speler A heeft in de eerste ronde 14 punten in zijn hand (bijvoorbeeld 2 kaarten van 5 en 2 kaarten van 2). In de tweede ronde heeft speler A 9 punten in zijn hand (bijvoorbeeld 3 kaarten van 3). In de derde ronde heeft speler A 5 punten in zijn hand en nadat hij 'Gemma' heeft gezegd, heeft niemand 'Piet' gezegd. In totaal heeft speler A na drie rondes 23 punten behaald (14+9+0).
Overzicht mogelijke acties per actieve beurt[bewerken]
In elke beurt wordt er altijd eerst een of meerdere kaarten opgelegd voordat er een kaart gepakt mag worden. Behalve als er in de beurt 'gepast' wordt, dan worden er geen kaarten opgelegd of gepakt.
- De speler legt een of meerdere kaarten weg. Vervolgens pakt hij een kaart van de afgedekte stapel óf de kaart die aan het begin van zijn beurt bovenop de aflegstapel ligt.
- Wanneer een speler direct na zijn beurt 7 punten of minder in zijn handen heeft, kan hij er voor kiezen om 'Gemma' te zeggen.
- Er heeft iemand 'Gemma' gezegd en de speler past. Dit betekent dat hij geen kaarten weglegt op de aflegstapel en ook geen kaart meer pakt. De beurt gaat naar de volgende speler. Het passen van een beurt kan alleen nadat iemand 'Gemma' heeft gezegd.
Overzicht mogelijke acties passieve beurt[bewerken]
De passieve beurt gaat pas in nadat de laatste actieve ronde is geweest. Elke speler kiest voor zichzelf wat hij in deze beurt doet. Er zijn drie opties:
- De speler heeft meer dan 7 punten in zijn hand. De enige optie voor hem is om niets te doen. Hij kan niet 'Pieten'.
- De speler heeft minder dan 7 punten in zijn hand. Wanneer de speler denkt dat hij meer punten heeft dan de speler die 'Gemma' heeft gezegd, doet hij niets.
- De speler heeft minder dan 7 punten in zijn hand. Wanneer de speler denkt minder punten te hebben dan de speler die 'Gemma' heeft gezegd, kan hij 'Piet' zeggen.
Overzicht basisregels[bewerken]
- Er wordt altijd met de klok mee gespeeld.
- Na elke ronde worden de kaarten opnieuw geschut
- Kaarten worden één voor één gedeeld.
- De speler die als eerste jarig is begint de eerste ronde. Daarna begint de speler die in de vorige ronde de meeste punten behaald heeft.
- Er mogen alleen meerdere kaarten opgelegd worden als deze van dezelfde waarde zijn of als deze opeenvolgend zijn van dezelfde figuur. Bij kaarten van dezelfde waarden mag vanaf 2 kaarten opgelegd worden, zoals een klaver 8 en een schoppen 8. Bij kaarten op volgorde mag dit vanaf 3 kaarten, zoals ruiten 4, 5 en 6 of de schoppen 7, 8 en 9.
- Enkel de bovenste kaart mag van de stapels gepakt worden. Wanneer een speler vier zessen oplegt, waarvan (toevallig) de klaver 6 de bovenste kaart van de aflegstapel is, mag de volgende speler niet de 6 van harten, ruiten of schoppen pakken.
Waarde van de kaarten[bewerken]
| Kaart | Waarde |
|---|---|
| Joker | -1 |
| A | 1 |
| 2 | 2 |
| 3 | 3 |
| 4 | 4 |
| 5 | 5 |
| 6 | 6 |
| 7 | 7 |
| 8 | 8 |
| 9 | 9 |
| 10 | 10 |
| B | 10 |
| V | 0 |
| H | 10 |
Dit artikel "Gemma en Piet" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:Gemma en Piet.
