Groote Museum (Artis)

	Het Groote Museum (Artis)
Locatie	Plantage Middenlaan 41, Amsterdam
Gebouwd	1850-1855
Openingsdatum	1855; heropening 12 mei 2022
Sluiting	1947
	Huisvesting
Monumentstatus	Rijksmonument
Monumentnummer	4104
Architect	Jan van Maurik
	Website
Portaal:	Kunst & Cultuur

Het Groote Museum was een natuurhistorisch museum dat gevestigd was in een gebouw uit 1851 aan de Plantage Middenlaan op het terrein van dierentuin Artis in Amsterdam. Het gebouw is sinds 1974 een rijksmonument.^[1]

Geschiedenis[bewerken]

In 1855 opende het Groote Museum zijn deuren voor leden van het genootschap Natura Artis Magistra. Er waren opgezette dieren, skeletten, insecten, fossielen en gesteenten tentoongesteld. Het gebouw diende ook als hoofdingang van Artis. Na 1939 behoorde de collectie tot het Zoölogisch Museum Amsterdam^[2] dat in 2011 sloot. In 1947 sloot het Groote Museum wegens geldnood.

Rond 2020 werd het gebouw gerestaureerd en in gereedheid gebracht voor een geplande heropening in mei 2022. Bij deze restauratie werden delen van het interieur op illegale wijze gesloopt.^[3]

Gebouw[bewerken]

In 1850 werd besloten om een nieuw hoofdgebouw in Artis te bouwen (later bekend als het Groote Museum; er was toen ook een Kleine Museum). Dit idee kwam voort uit de noodzaak omdat het ledenaantal van het genootschap Natura Artis Magistra flink steeg. Eerst werd besloten om een nieuw ledenlokaal te bouwen, waarna het idee ontstond om de bovenverdieping van het gebouw als tentoonstellingsruimte in te richten. Door deze beslissing ontstond na vijf jaar van bouwen (1850-1855) het eerste museumgebouw van Amsterdam.^[4]

Het werd ontworpen door lid en architect van het genootschap Jan van Maurik (1812-1893). Het gebouw is in laat-classicistische trant, met een doristisch aandoend halvemaanvenster en gietijzeren ornament in de deuren van de middenrisaliet.

Collectie[bewerken]

Na de voltooiing van het gebouw werd het museum al snel gevuld met onder andere giften, aankopen en gestorven dieren uit het Artis. De natuurhistorische collectie van Artis in het Groote Museum werd in 1939 eigendom van de Universiteit van Amsterdam. De collectie werd in 1947 overgebracht naar de universiteitsgebouwen aan de Mauritskade. Nadat het museum in 1947 sloot voor publiek was er geen ruimte meer voor de verzameling van wel tienduizenden objecten. De collectie is sinds 2011 onderdeel van Naturalis Biodiversity Center.