Hendrik (Henk) Pieterse (Alkmaar, 24 juni 1889 - aldaar, 12 april 1969) was een Nederlandse kunstschilder, tekenaar, reclametekenaar en beeldhouwer. Pieterse was een autodidact en heeft zich nooit willen aansluiten bij bestaande kunstgroepen en stromingen. Door de vele verschillende materialen en technieken die hij gebruikte, is zijn oeuvre veelzijdig. Hendrik schilderde zowel aquarellen als olieverfschilderijen. Hij tekende met houtskool, pastelkrijt, pen en (kleur)potlood; maakte linoleum- en houtsnedes en diverse grafische werken.

Levensloop[bewerken]

Hendrik werd op 24 juni 1889 als vierde kind in een gezin van vijf kinderen geboren. Hij begon al op jonge leeftijd volop te tekenen en schilderen. Het gezin had het niet breed waardoor hij nooit aan de kunstacademie heeft gestudeerd. Eenmaal volwassen woonde hij van 1914 tot 1933 met zijn moeder in de Doelenstraat in Alkmaar. Daar had hij een kleine banketbakkerij om in hun onderhoud te voorzien. Als het budget het toeliet kocht hij materialen op te tekenen en schilderen. Hendrik trouwde laat (na het overlijden van zijn moeder) en kreeg één dochter die, net als zijn moeder en zijn vrouw, regelmatig voor hem poseerde.

Werk[bewerken]

Als kunstschilder en tekenaar werkte Pieterse vooral in en rond Alkmaar. Als onderwerp koos hij belangrijke gebouwen en locaties van de stad, zoals de Grote of Sint-Laurenskerk (zowel van binnen als van buiten), de Accijnstoren en ook de Waagtoren vereeuwigde hij meermalen. De zee, het strand (van Egmond en Bergen) en het duingebied tussen Bergen en Schoorl staan op veel van zijn schetsen en schilderijtjes. Ook de landerijen en boerenerven van West-Friesland koos hij regelmatig als onderwerp. Vaak schilderde hij koeien, maar een enkele keer ook zwanen, paarden, een varken, schaap of pauw. Hij maakte ook 'jagersstukken'. Voor stillevens maakte Pieterse gebruik van objecten die hij voor handen had. Meerdere van zijn schetsen laten taferelen uit zijn dagelijks leven zien. Zijn moeder en later zijn vrouw, dochter en stiefzoon heeft hij meermalen geportretteerd, en hij maakte in verschillende fases van zijn leven ook zelfportretten.

Halverwege de jaren dertig van de 20ste eeuw volgde hij opleidingen tot reclametekenaar en tot etaleur. Na afronding hiervan maakte hij regelmatig reclameaffiches, onder andere voor Nederlandse en buitenlandse bioscoopfilms. Voor het aanprijzen van koopwaren produceerde hij etalageposters en aanplakbiljetten.

Naast tekeningen en schilderijen maakte Pieterse ook linoleumsnedes en kleine houtsnijwerken. Deze laatste bestaan uit mensfiguren en een scala van andere zaken waaronder het Alkmaarse stadswapen.

Tentoonstelling[bewerken]

De tentoonstelling Hendrik Pieterse - Een portret van Alkmaar in de zomer van 2020 in de gerestoreerde consistorie van de Alkmaarse Grote Kerk, toonde een grote verscheidenheid van werken van Pieterse.

Publicaties over Hendrik Pieterse[bewerken]

2015, september: Alkmaar uit de kunst - Alkmaarse stadsgezichten, Historische Vereniging Alkmaar HVA-90-jaar-blz79
2016, 14 mei: Kom op, we gaan zingen, Noordhollands Dagblad, za14mei2016_kom-op-we-gaan-zingen
2017, januari: Hendrik Pieterse - Een wandeling door zijn Alkmaar 1915-1965, Historische Vereniging Alkmaar Tijdschrift Oud Alkmaar 2017 nr.1
2017, 12 april: Mijn vader de schilder, Noordhollands Dagblad, wo12april2017_mijn-vader-de-schilder