Het naakte vragenvuur
|
Er wordt getwijfeld aan de juistheid van een of meer onderdelen van dit artikel.
Raadpleeg de bijbehorende overlegpagina voor meer informatie, en pas na controle desgewenst het artikel aan. Opgegeven reden: Geen enkele bron beschikbaar Dit sjabloon is geplaatst op 9 oktober 2018. |
|
Het naakte vragenvuur is de vrije Nederlandse vertaling van een enigszins omstreden inwijdingsritueel dat tot halverwege de negentiende eeuw in zwang was bij de Sioux[bron?], een inheems-Amerikaans volk dat verdeeld in stammen een nomadisch bestaan leidde in het tegenwoordige North Dakota en sub-Arctisch Canada.
Achtergrond[bewerken]
Om dit ritueel goed te kunnen plaatsen is enig inzicht in de eeuwenoude cultuur van de Sioux vereist. Echter, de Sioux kenden geen geschreven geschiedschrijving, en dus zijn we voor dit inzicht overgeleverd aan de mondelinge overlevering die pas in de negentiende eeuw op schrift is gezet door Amerikaanse onderzoekers. Daaruit blijkt onder meer dat de Sioux-cultuur op tal van gebieden wezenlijk verschilt van die van het huidige Westen. In de context van het naakte vragenvuur is het wezenlijk om te zien dat de duiding en waardering van het begrip mannelijkheid behoorlijk anders is dan onze moderne cultuur.
De Sioux kenden weliswaar veel waarde toen aan kracht en slimheid, succesvolle bizonslachters werden gevierd, en ze kenden tijdens de oorlogsvoering een duidelijke hiërarchie, maar kracht en slimheid waren niet de ultieme mannelijkheid. Dat was volgens de Sioux vrijheid van angst en dus van schaamte. Dat is de achtergrond waartegen een fenomeen als het naakte vragenvuur geplaatst dient te worden.
Ontstaan[bewerken]
Rond het midden van de zeventiende eeuw van onze jaartelling kenden de Sioux veel tegenslag. Door aanhoudende droogte waren er weinig bizons, hun primaire levensvoorziening, en werden aanhoudend lastig gevallen door genabuurde clans. Uit de gemeenschap ontstond behoefte aan kracht om het hoofd te kunnen bieden aan deze moeilijke tijden. Volgens de overlevering zou in deze tijd het ritueel van het naakte vragenvuur ontstaan zijn, dat tot doel had om de kracht van jonge mannen voller te laten stromen door hen vrij te maken van schaamte, door Sioux ook wel aangeduid als ‘de laatste bevechtbare vijand’.
Praktijk[bewerken]
In tegenstelling tot andere inheems-Amerikaanse volken leefden de Sioux strikt monogaam. Het ritueel van het naakte vragenvuur vond dan ook traditioneel plaats op de vooravond van het huwelijk van de bruidegom. De volwassen mannen van een stam verzamelden zich rond een vuur. Vervolgens werd in verschillende fases de bruidegom uitgenodigd om zich op verschillende niveaus bloot te geven, zijn schaamte te ontmoeten, en diep te ervaren hoe de overige mannen van de stam daar op reageerden.
De eerste stap was fysieke naaktheid. Terwijl ze in de kring om het vuur zaten stond een van de mannen op, trok demonstratief zijn kleren uit en begaf zich naar de tent, de zogenaamde tipi, die in de buurt van het vuur was opgesteld. Vervolgens volgden de rest van de mannen één voor één zijn voorbeeld. Als enige bleef de bruidegom over. Aan hem was de keus of hij inging op de uitnodiging van de overige mannen om zich zonder verhullende kleding in hun kring in de tent te begeven. Een bruidegom die niet durfde werd niet geacht klaar te zijn voor zijn huwelijk, wat betekende dat zijn bruid weer ‘beschikbaar’ kwam, een gegeven waar vaak in dezelfde nacht de consequenties uit voortvloeiden.
De fysieke naaktheid was slechts bedoeld als inleiding. Het eigenlijke doel was de volgende stap: mentale naaktheid. Deze naaktheid ontstond doordat de mannen de bruidegom vragen gingen stellen. Het kunnen stellen van goede vragen werd in de Sioux op grote waarde geschat. In hun beleving kon iemand in zijn innerlijk allerlei kleren aan hebben die bedoeld waren om schaamte te bedekken. Een goede vraag was een uitnodiging om zo’n kledingstuk uit te trekken, en te laten zien wat bedekt was. Het ritueel was er dan ook op gericht om de bruidegom van al deze innerlijke kleding te ontdoen, en hem te laten ervaren dat de overige mannen op die mentale naaktheid reageerden met acceptatie, waardering en herkenning.
Het stellen van goede vragen was door de Sioux tot kunst verheven. Een goede vraag was pittig, en kon confronterend zijn, maar was nooit sensatie-belust. Er zat een oprecht willen-weten achter. De vooravond van de bruiloft was hét moment om de bruidegom te vragen naar zijn beweegredenen, maar ook om de lucht te klaren van mogelijke onderhuidse spanningen. Zo kon het zuiverend werken in de vriend- en broederschappen. Veelal kwamen onderwerpen aan de orde die verband hadden met mislukking, falen en teleurstelling, waarbij de bruidegom in een situatie werd geplaatst waarin hij kon ervaren dat zijn echte, naakte ik meer gewaardeerd werd, dan een valse verhulling daarvan.
Het proces verliep eenvoudig. Eenmaal in de kring gezeten stelde de oudste man de eerste vraag aan de bruidegom. Deze werd geacht volstrekt eerlijk te antwoorden en daarbij voorbij te gaan aan zijn schaamte. Op zijn beurt stelde de bruidegom vervolgens een vraag aan een van de andere mannen, die op dezelfde manier eerlijk moest antwoorden. Deze man stelde vervolgens weer een vraag aan de bruidegom, waarna het hele proces zich herhaalde. Dit ging net zo lang door tot de oudste van de groep van mening was dat er voldoende mentale naaktheid was ontstaan. Hij bracht deze fase tot een einde door de bruidegom de vraag te stellen: ben je naakt? Vervolgens kon de bruidegom aangeven of er van zijn kant nog iets wezenlijks te vertellen was wat zijn vrijheid van schaamte nog in de weg stond.
Was dat niet het geval, dan was het tijd voor de derde en laatste stap. Alle mannen behalve de bruidegom begaven zich buiten de tent en vormden een erehaag, met aan het eind daarvan de kleren van de bruidegom. De bruidegom werd geacht zich door de haag een weg naar buiten toe te banen, vrij van schaamte de wereld in. Het was gebruikelijk om hem op weg naar buiten onder luid gejoel bemoedigende tikken op zijn billen te geven. Daarna was de bruidegom vrij, vervuld van kracht en klaar voor zijn huwelijk.
Neergang en verval[bewerken]
Of het naakte vragenvuur een belangrijke factor is geweest is moeilijke te zeggen, maar vast staat dat de Sioux hun moeilijkheden overwonnen. Maar de periode van betrekkelijke rust die aanbrak werd een eeuw later ruw verstoord door de Europese settlers die hun gebieden in groten getale overspoelden. Na jarenlang strijd hielden zelfs de Sioux geen stand. Nadat ze na het ontstaan van de Verenigde Staten in 1823 in reservaten werden ondergebracht vielen ze onder de Amerikaanse grondwet. Deze tolereerde geen openbare naaktloperij, en in verband daarmee werd niet snel daarna het naakte vragenvuur officieel verboden. Als gevolg daarvan raakte het ritueel met het verglijden van de jaren in onbruik, en wordt tegenwoordig voor zover bekend in de nog bestaande Sioux-reservaten niet meer gepraktiseerd.
Dit artikel "Het naakte vragenvuur" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:Het naakte vragenvuur.
