James Burnham
James Burnham (Chicago, Illinois, 22 november 1905 - Kent, Connecticut, 28 juli 1987) was een Amerikaans filosoof en politiek theoreticus. Hij was voorzitter van de faculteit filosofie van de New York University. Zijn eerste boek was An Introduction to Philosophical Analysis (1931). Burnham werd een prominente trotskistische activist in de jaren dertig. Later verwierp hij het marxisme en werd een nog invloedrijker theoreticus van politiek rechts als leider van de Amerikaanse conservatieve beweging. Zijn boek The Managerial Revolution, gepubliceerd in 1941, speculeerde over de toekomst van het kapitalisme en is ook wel genoemd als een inspiratiebron voor George Orwells roman 1984.
Trotskisme[bewerken]
In 1933 hielp Burnham, samen met Sidney Hook, de American Workers' Party (Amerikaanse Arbeiderspartij) te organiseren, onder leiding van de in Nederland geboren pacifistische predikant A. J. Muste. Burnham steunde de fusie in 1934 met de Communistische Liga van Amerika, die de Amerikaanse Arbeiderspartij vormde. In 1935 sloot hij zich aan bij de trotskistische vleugel van die partij en was hij voorstander van een fusie met de Socialist Party of America. In deze periode raakte hij bevriend met de Russische revolutionair Leon Trotski, die na het aan de macht komen van Stalin uit de Sovjet-Unie was verbannen. Schrijvend voor de publicatie Partisan Review was Burnham ook een belangrijke invloed op schrijvers als Dwight Macdonald en Philip Rahv. Burnhams engagement met het Trotskisme was echter van korte duur: vanaf 1937 werd een aantal meningsverschillen duidelijk.
In 1937 werden de trotskisten uit de Socialistische Partij gezet, een actie die aan het eind van het jaar leidde tot de oprichting van de Socialist Workers' Party (Socialistische Arbeiderspartij), afgekort SWP. Binnen de SWP koos Burnham partij in een interne fractiestrijd over het standpunt van de meerderheidsfractie van de SWP, geleid door James P. Cannon en gesteund door Leon Trotsky, die de Sovjet-Unie verdedigde als een "gedegenereerde arbeidersstaat" tegen de invallen van het imperialisme. Shachtman en Burnham, vooral na het aanschouwen van het Nazi-Sovjet pact van 1939 en de invasies van Polen, Letland, Litouwen en Estland door het regime van Stalin, alsmede de Sovjetinvasie van Finland in november 1939, kwamen tot de overtuiging dat de USSR als een nieuw type van imperialistische klassenmaatschappij moest worden aangemerkt en dus zelfs geen kritische steun van de socialistische beweging waardig was.
In februari 1940 brak hij samen met enkele medestanders met deze partij, om hun eigen organisatie op te richten, opnieuw de Workers' Party (Arbeiderspartij) genaamd.
Deze breuk betekende echter ook het einde van Burnhams deelname aan de radicale beweging. Op 21 mei 1940 richtte hij een brief aan het Nationaal Comité van de Arbeiderspartij waarin hij ontslag nam uit de organisatie. Daarin maakte hij duidelijk hoever hij van het marxisme was verwijderd:
The Managerial Revolution[bewerken]
In 1941 schreef Burnham een boek waarin hij zijn visie op de ontwikkeling van economie en maatschappij uiteenzette, genaamd The Managerial Revolution: What is Happening in the World. Daarin stelde hij dat zich een nieuw maatschappijtype aan het ontwikkelen was, waarvan Nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie voorbeelden zouden zijn, terwijl hij ook een tendens in die richting meende te zien in de toenmalige New Deal-politiek van de Amerikaanse regering.
Scriptfout: de module "Authority control" bestaat niet.
Dit artikel "James Burnham" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:James Burnham.
