Lijst van kastelen in Nederland, die door de Fransen rond 1672 of 1794 verwoest zijn

Isaac Sorious: 't Slot te Breukelen, verwoest door Franse troepen in 1672, ets 1672-1676, Rijksmuseum

Isaac Sorious: Moort te Swammerdam en Bodegraven den 28 Dec. (1672), uitsnede van Gedenk-teykenen, der wonderlyke geschiedenissen, voorgevallen in de Vereende Nederlanden, in't jaar, MDCLXXII.

Onbekende auteur: Kasteel Amerongen zoals het eruit zag voor de verwoesting door de Fransen in 1673.

Roelant Roghman: Kasteel Gunterstein in Breukelen, 1646/47.

Onbekende auteur: Kasteel Culemborg, Teylers Museum.

Abraham Rademaker: t Kasteel te Kuilenburg (Culemborg), 1620.

M. Minderhoud: Het herstelde Kasteel Merckenburg, 2005.

Onbekende auteur: Kasteel Jaarsveld in de 17e eeuw, 17e eeuw.

Roelant Roghman: Kasteel Kronenburg, Loenen aan de Vecht, 1646-1647.

Ruïne van het Kasteel van Sluis, 1887

Ruïne van Kasteel Cranendonck, zonder jaar.

Dit is een onvolledige lijst van Nederlandse buitenplaatsen en dorpen, die door Franse troepen in 1672/1673 tijdens het Rampjaar en de Hollandse Oorlog verwoest of ernstig beschadigd zijn. In de Guerre de Hollande (Hollandse Oorlog) was de strategie van de troepen van de Franse koning Lodewijk XIV om "al het mogelijke te verbranden. U moet complete dorpen afbranden", schreef de Franse legerleider Louvois aan zijn intendant. Sommige kastelen zijn helemaal verdwenen, andere leven voort als ruïne of zijn herbouwd en bestaan nog steeds in een latere vorm.

Maar Kasteel Valkenburg in Valkenburg werd na verdrijving van Franse troepen in 1672 door Stadhouder Willem III opgeblazen om herbezetting door de Fransen te voorkomen en werd nooit herbouwd.

Beschadigde dorpen

Behalve kastelen beschadigden en verwoestten de Franse troepen in 1672/1673 tevens dorpen, waar Isaac Sorious in 1672-1676 thematische etsen aan wijdde:

• Abcoude. Ets van Isaac Sorious: Abcoude, verwoest door de Fransen in 1672, 1672 - 1676, Rijksmuseum.
• Breukelen
• Bodegraven
• Nigtevecht. Ets van Isaac Sorious: Nigtevecht, verwoest door de Fransen in 1672, 1672 - 1676, Rijksmuseum.
• Overmeer bij Nederhorst den Berg. Ets van Isaac Sorious: Overmeer, verwoest door de Fransen in 1672, 1672 - 1676, Rijksmuseum.
• Vreeswijk. Ets van Isaac Sorious: Vreeswyk of de Vaart by Vianen, verwoeste brug en gebouwen, 1672 - 1676, Rijksmuseum.
• Waverveen. Ets van Isaac Sorious: Waverveen, verwoest door de Fransen in 1672, 1672 - 1676, Rijksmuseum.
• Zwammerdam

Gespaarde kastelen en sterkten

Sommige kastelen en forten werd verwoesting door de Fransen in 1672 juist bespaard, zoals

• Fort Knodsenburg bij Nijmegen werd in 1672 door Fransen bezet, maar niet verwoest.
• Kasteel Zuilichem te Zuilichem in Brakel, dankzij Franse contacten van de familie Huygens,
• Kasteel Doorwerth in Doorwerth,
• Kasteel Engelenburg in Herwijnen,
• Slot Zuylen, niet verwoest vanwege goede contacten van de familie van Tuyll met de Fransen, en
• Huis Zuylenstein, ook Zuylestein, in Leersum, gespaard dankzij bemoeienis van stadhouder Willem III. Dit kasteel werd pas in de Tweede Wereldoorlog verwoest, door geallieerde vliegtuigen.

Lijst van kastelen en andere markante bouwwerken die in 1672/1673 door Franse troepen beschadigd werden

  A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z  

A Amerongen, Kasteel Amerongen. In februari 1673 was het kasteel door de Franse troepen met takkenbossen in brand gestoken. Het brandde twee dagen. B Brakel, Kasteel Brakel, opgeblazen op 11 september 1672 door Franse troepen en nooit herbouwd, ruïne. Breukelen Aastein / Ter Aa Slot te Breukelen, Gunterstein, in brand gestoken op 12 september 1672. Kasteel Nijenrode, Huis Nyenrode, verwoest 16 en 17 september 1672. Ets van Isaac Sorious: Huis te Nieuwenrode, verwoest door de Fransen in 1672 Kasteel Ruwiel, voormalig kasteel, in 1673 door Franse troepen verwoest. C Culemborg, Kasteel Culemborg. H Haaften, Kasteel Goudenstein, door Franse troepen in 1672 verwoest op toren na. Gerestaureerde ruïne: hoektoren met muurstompen. Heukelum, Kasteel Merckenburg, door Fransen in 1672 opgeblazen. Herwijnen, het Huis te Herwijnen is oudtijds verbouwd en "Frissesteyn" genoemd, door Fransen in 1672 verwoest. J Jaarsveld, Slot te Jaarsveld, Kasteel Veldenstein, Kasteel Jaarsveld. In brand gestoken door Franse troepen in 1673 en nooit meer herbouwd. Jutphaas, Schans te/aan. Ets van Isaac Sorious: De schans bij Jutphaas, verwoest door de Fransen in 1672 (De schans aen Iutfaes), 1672 - 1676, Rijksmuseum. L Loenen aan de Vecht, Kasteel Kronenburg, voormalig. In 1672 door 200 Staatse soldaten bezet, maar door de grote overmacht en gebrek aan munitie moesten zij zich aan het Franse leger van 1500 man onder aanvoering van de hertog van Luxemburg overgeven. Hierna bezetten de Fransen het kasteel en werd het deels ontmanteld. M Maarheeze, Kasteel Cranendonck, ruïne. Kasteel in 1673 door Franse troepen verwoest. Maarssen, Ridderhofstad Ter Meer (Zuylenburg, Slot te Maarssen), voormalig. In 1672 door Fransen geplunderd en in brand gestoken. Montfoort, Kasteel Montfoort, door Franse troepen van Lodewijk XIV opgeblazen en niet meer opgebouwd. Poort staat er nog. N Nederhorst den Berg, Kasteel Nederhorst, in 1672 door Franse troepen in brand gestoken. P Poederoijen, Kasteel Poederoijen, na eerdere verwoesting en herhaalde herbouw door Maarten van Rossum definitief verwoest door Franse troepen in 1672. W Wageningen, Kasteel van Wageningen. ? Plaats in de provincie Utrecht nader vast te stellen: Huis van de Heer van de Weert. Ets van Isaac Sorious, 1672 - 1676: Huis van de Heer vande Weert, verwoest door de Fransen in 1672, 1672 - 1676, Rijksmuseum. Huis Kroonwyck van de heer Pauw. Ets van Isaac Sorious: Het Huis Kroon-wyck van de heer Pauw, verwoest door de Fransen in 1672, 1672 - 1676, Rijksmuseum. Huis van Heer van den Broek. Ets van Isaac Sorious: Het huis van de Heer vanden Broek, verwoest door de Fransen in 1672, 1672 - 1676, Rijksmuseum.

Galerij

Romeyn de Hooghe

• 

  Spiegel der France Tirannye gepleechd opde Hollantsche dorpen, 1673. The Museum of Fine Arts Houston

• 

  Oorlog en tirannie teisteren Nederland, 1674. Rijksmuseum

• 

  Franse invasie en verbreking van de eenheid van de Unie, 1674. Rijksmuseum.

Isaac Sorious: Verwoeste dorpen en kastelen in de provincie Utrecht in 1672, 1672-1676

• 

  Abcoude

• 

  't Slot te Breukelen

• 

  't Slot te Iaarsveldt

• 

  De Schans bij Jutphaas

• 

  't Slot te Kroonen-borgh

• 

  Ruïnes van het dorp Nigtevecht

• 

  t' Huys te Niewen rode

• 

  Overmeer

• 

  Vreeswyk of de Vaart by Vianen, verwoeste brug en gebouwen

• 

  Waverveen

• 

  't Huys vande Heer vande Weert

• 

  t Huys Kroon-wyck van 'd Heer Pauw

Literatuur

• Blankenberg, Huub en Tazelaar, Klaas: Historisch reisboek voor Nederland, Fibula-Van Dishoeck Bussum, Unieboek B.V. Bussum, 1983
• Klok, R. H. J.: Archeologisch reisboek voor Nederland, Fibula-Van Dishoeck Haarlem, Unieboek B.V. Bussum, 1977
• Mansel, Philip: Lodewijk XIV. Koning van de wereld, Spectrum, 2019. Vertaling van King of the World: the Life of Louis XIV, Penguin, 2019
• Panhuysen, Luc: Rampjaar 1672. Hoe de Republiek aan de ondergang ontsnapte, Olympus, 2019
• Op de Beeck, Johan: De zonnekoning. Glorie & schaduw van Lodewijk XIV, Horizon, 2018
• Vogelzang, Fred: Ridderhofsteden in Utrecht. De veranderende betekenis van een adellijk symbool, in Gietman, Conrad: Adelsgeschiedenis 15 - Huis en habitus over kastelen, buitenplaatsen en notabele levensvormen, Uitgeverij Verloren B.V., 2017

Externe link

• www.absolutefacts.nl/kastelen Kastelen in Nederland, zonder jaar. Geraadpleegd op 10 november 2020.
• www.kasteleninnederland.nl 2020 John Wennips: Middeleeuwse kastelen in Nederland. Van ruim 1300 kastelen zijn foto's en publicaties verzameld, 2020. Geraadpleegd op 9 november 2020.

Zie de categorie Isaac Sorious van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

Dit artikel "Lijst van kastelen in Nederland, die door de Fransen rond 1672 of 1794 verwoest zijn" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische   en/of op de pagina Edithistory:Lijst van kastelen in Nederland, die door de Fransen rond 1672 of 1794 verwoest zijn.

📰 Article(s) of the same category(ies)

• Lijst van dorpen en buitenplaatsen in Nederland die door de Fransen in 1672 en 1673 verwoest werden
• Post bij Ameide

---

 Facebook Page

 Follow us on Twitter !

Read or create/edit this page in another language

• Lijst van kastelen in Nederland, die door de Fransen rond 1672 of 1794 verwoest zijn in English