Marcel Nachtergaele

Marcel Nachtergaele (Lens, 16 maart 1922 - Maarkedal, 9 januari 2012), was een Belgisch natuurbeschermer en autodidact beoefenaar van de ornithologie. Hij was de stichter en de secretaris van de afdeling Schelde-Leie van de ornithologische vereniging De Wielewaal, later omgevormd tot een vereniging voor natuurbeleving. In 2001 fusioneerde De Wielewaal, samen met andere natuurverenigingen tot Natuurpunt.

Biografie[bewerken]

Reeds in zijn kinderjaren te Ouwegem leerde hij over de natuur dankzij zijn moeder Bertha Verschelden (1896-1989), die aan de hand van prentboeken de basis legde voor zijn kennis van vogels. Gedurende de jaren dertig liep hij college te Oudenaarde en begon op 18-jarige leeftijd te werken bij het Ministerie van Financiën. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hij opgeëist om bij te springen als administratief medewerker in het gemeentehuis te Ouwegem. Zijn natuurkennis spijkerde hij toen bij met het lezen van het magazine National Geographic. Tijdens de oorlogsjaren nam hij ook lessen accordeon en startte met artistiek schilderen en fotograferen.

In 1942 las hij toevallig in de krant een artikel over de ornithologische vereniging De Wielewaal en nam voor het eerst contact op met de stichter, priester Frans Segers, en hij abonneerde zich op het gelijknamige tijdschrift.

In 1945 huwde hij te Huise met Adela Ghyselinck (1921-2012) en het jonge paar vestigde zich in Eine, op een boogscheut van de Schelde. Ze kregen zeven kinderen.

In Eine ontmoette hij onderpastoor André De Wolf (1915-1998), die een privédierentuin bezat, later omgevormd tot het Rijk van Lobo. In navolging van deze bouwde hij ook een volière voor exotische vogels. Eind jaren vijftig stopte hij evenwel met deze hobby. De tweede natuurliefhebber die hij in Eine ontmoette, Fons Roelens, werd zijn eerste kompaan waarmee hij de Heurnemeersen ging verkennen. Voor andere natuuruitstappen in de regio sloot hij toen reeds aan bij de Gentse Wielewaalafdeling.

In de lente van 1958 ging hij mee op reis met de vereniging De Wielewaal naar het Nederlandse eiland Texel en ontmoette er de gangmaker van de Antwerpse afdeling: Pol Poppe, die hem bleef aanporren om initiatief te nemen tot het stichten van een afdeling en die later ook de peetvader werd van de afdeling Schelde-Leie.

Eind 1959 verhuisde het gezin Nachtergaele-Ghyselinck naar Kruishoutem, waar beiden zich volop engageerden in het sociale leven. Het idee om zelf een afdeling van de vereniging De Wielewaal op te richten bleef hem achtervolgen, maar de consequenties van dit engagement weerhielden hem om de stap te zetten. Hij bleef nochtans zijn ornithologische kennis bijschaven, werd officiële vogelringer en nam deel aan natuuruitstappen met de afdelingen van Kortrijk en Gent.

Het duurde uiteindelijk tot 7 februari 1968 totdat hij zijn drang voor natuurbehoud omzette naar de oprichting van de Wielewaalafdeling Schelde-Leie. Rogier Sileghem werd de eerste voorzitter. Natuurwandelingen startten en in 1969 verscheen de eerste uitgave van een eigen periodiek tijdschrift.

Tot in zijn laatste levensjaar bleef hij zich inzetten voor natuurbehoud, bleef protestbrieven schrijven bij het merken van een milieudelict en hield steeds contact met zijn vrienden/natuurliefhebbers. Vanaf 1980 hield hij dagboeken bij met filosofische beschouwingen, waarvan een citatenbundel werd samengesteld door zijn zoon Ruf.

Hij overleed te Maarkedal op 9 januari 2012, niet ver van het Bos Ter Rijst. Bij de ingang van dit bos te Maarkedal (Schorisse) werd op 21 september 2014 door politicus Herman Van Rompuy een gedenksteen onthuld ter ere van Nachtergaele.^[1] Dit gebeurde in samenwerking tussen het Milieufront Omer Wattez, Natuurpunt Vlaamse Ardennen Plus en het Agentschap voor Natuur en Bos.

Eerbetoon[bewerken]

4 oktober 1981 kreeg hij als eerbetoon voor zijn engagement de Groene Graal van de Groene Fietsers, een actiegroep opgericht door Luc Versteylen voor de verspreiding van het groene gedachtegoed.
17 oktober 1982 kreeg hij De Kramiek van BRT2 op initiatief van Erik de Hoog, in een radio-uitzending van journalist Marc Van Poucke, als dank voor zijn medewerking bij het verwezenlijken van de opnamen met de Zang der Vogels.
10 oktober 1987 gaf het Koninklijk Belgisch Verbond voor de Bescherming van de Vogels, later omgevormd tot Vogelbescherming Vlaanderen, aan Marcel Nachtergaele een erediploma voor zijn inzet in deze materie.