Moulin de wachamps
In de tweede helft van de 18 eeuw, tijdens de regeerperiode van de Oostenrijkse aartshertogin Marie-Thérèse, werd aan de oevers van de Ruisseau dit Grande Buse (op ± 300 meter van de Lesse) ter hoogte van de Wez de Wachamps een nieuwe watermolen gebouwd op een hoogte van 377 meter.
De nieuwe molen werd opgetrokken in de onmiddellijke nabijheid van de grenzen van enerzijds “le duché de Bouillon” en anderzijds “le duché de Luxembourg” op het grondgebied van de "Heerlijkheid van Mirwart", zoals kan afgeleid worden aan de hand van de militaire kaart van Graaf Joseph Jean de Ferraris dewelke getekend werd in de periode 1770-1778 en waarbij de molen werd aangeduid als moulin vachan (fonetisch Duitstalige interpretatie van Moulin de Wachamps).
De "fiscale" tabellen van Marie Thérese tonen aan dat Jean Toussaint, welgestelde landbouwer uit Ochamps, meedeelde in 1766 dat hij nog geen taksen kon betalen daar alleen de muren waren opgetrokken en de molen dus nog niet in bedrijf was.
Vermits Jean Toussaint, eerste eigenaar van het gebouw (maar niet van de grond), geen kennis had van de molenaarstiel, was hij verplicht om molenaars aan te trekken. Later zal een afstammeling Toussaint de job leren bij de molenaar van La Rochette in Anloy.
Verschillende generaties zagen hier het levenslicht (eerste geboorte 15 april 1770), maar de geboortes zorgden niet alleen voor vreugde maar dikwijls ook voor droefheid. De sterftecijfers van kinderen en hun moeders waren vrij hoog in de 18de en 19de eeuw.
Op het einde van de 18de eeuw verliet de toenmalige molenaar Poncelet (die echter geen eigenaar was) deze molen en bouwde even verderop, langs de Lesse, een nieuwe molen: moulin de Puchaux (huidige Domaine de Maubeuge). Ten gevolge van de Franse Revolutie werd Jean Toussaint ook eigenaar van de gronden.
De eigenaars van de Moulin de Wachamps vervulden niet alleen een belangrijke commerciële rol maar behoorden ook tot de notabelen van het dorp Anloy (tot 1860 gefusioneerd met Framont), zowel tijdens de Franse revolutie, de Nederlandse periode als na de onafhankelijkheid in 1830.
Sommigen vervulden een schepenambt, twee werden ook verkozen tot burgemeester.
Tijdens de turbulente jaren van de Eerste Wereldoorlog vestigde de weduwe van de molenaar zich in het dorp, waardoor de gebouwen in verval raakten. In 1916 vond een dakloos echtpaar hier in de gebouwen een onderkomen en de vrouw beviel van een zoon.
Halfweg de 20ste eeuw werd de molen buiten gebruik gesteld en verschoof alle aandacht naar de landbouwactiviteiten.
Sinds 2012 werd een historisch onderzoek verricht (gemeentearchief Libin, Rijksarchief Arlon, archief Kadaster Arlon) met betrekking tot de bouwevolutie van het complex en het leven van de molenaars en eigenaars. Gedurende zowat 150 jaren was de molen en aanhorigheden eigendom van de familie Toussaint. Na het einde van WO I tot begin 2012 was het eigendom van de familie Fransolet.
|
Deze elfde dag van juni, duizend zevenhonderdvijfenzeventig, (1765) voor Ons ondergetekende schepenen en de beëdigde griffier van het Hooggerechtshof en Justitie van het Ban de Villance zijn verschenen de Heer (notaris) Pierre Dieudonné Abinet officier en chatelain van deze Ban de Villance, partij optredend voor de Seigneur Jean Thomas de Smackers, Heer van Mirwart en Villance etc. etc., Luitenant-kolonel van de Infanterie in dienst van Hare Majesteit de Keizerin, Apostolische Koningin van Hongarije en Bohemen, haar opdrachtgever enerzijds en Jean Toussaint van het dorp Ochamps anderzijds. Welke eerste partij die optreedt in de naam van, Ons heeft gezegd en verklaard in te stemmen en toe te laten aan de andere partij om het water te nemen en een graanmolen te bouwen op op de genoemde plaats ‘Wez de Wachamps’ in dit rechtsgebied onder de volgende voorwaarden en condities, [....]. |
|
Dit artikel "Moulin de wachamps" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:Moulin de wachamps.
