Nacht van Rutte
De Nacht van Rutte was een politieke nacht die plaatsvond van donderdag 1 op vrijdag 2 april 2021. Aanleiding was de handelswijze van onder meer Mark Rutte tijdens de verkenningsgesprekken voor de kabinetsformatie van 2021-2022.[1]
Aanleiding[bewerken]
Op 25 maart 2021 maakte ANP-fotograaf Bart Maat een foto van de interne notities die verkenner Ollongren bij zich droeg toen zij het Binnenhof verliet nadat zij een melding had gekregen waarin stond dat zij positief was getest op COVID-19. Hiervoor moest zij onmiddelijk in quarantaine. Bij het uitvergroten van de foto viel onder andere de zin "positie Omtzigt functie elders" (verwijzend naar Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt) te lezen. Veel fractieleiders reageerden geschokt op dit nieuws en drukten hun verontwaardiging hierover uit. De vraag was echter wie dit opgeworpen had tijdens de verkenningsgesprekken. Aanvankelijk hadden alle fractieleiders ontkend dat zij überhaupt over Omtzigt hadden gesproken met de verkenners Kajsa Ollongren en Annemarie Jorritsma. Hierdoor groeide het wantrouwen jegens de verkenners en eiste een meerderheid van de Tweede Kamer de openbaring van de verslagen van de verkenningsgesprekken met verkenners op om te kunnen achterhalen welke fractieleider hierbij betrokken was. Toen na de ontstane ophef de verslagen waren gepubliceerd bleek dat Rutte niet de waarheid had verteld toen journalisten en Tweede Kamerleden hem hierover hadden bevraagd. Hij bleek wel degelijk te hebben gesproken over Pieter Omtzigt. Echter had Rutte een ministerpost voor Omtzigt in gedachten aldus Rutte zelf.[2]
Op 1 april 2021 werd er gedebateerd over de openbaargemaakte verslagen.
Het verloop van de Nacht van Rutte[bewerken]
Het debat over "Ontstane situatie in de verkennende fase van de kabinetsformatie" begon om 13:30 op donderdag 1 april 2021.[3]
Tijdens het debat beaamde de VVD-leider dat hij niet had gelogen, maar naar zijn beste geweten de vragen van zijn ambtsgenoten had beantwoord. Zo vertelde hij dat hij 'geen actieve herinneringen' had aan de discussie over Omtzigt met de verkenners. Andere politici zagen het citaat in het verslag als een manier om van een kritisch Kamerlid af te komen. Tijdens zijn Kamerlidmaatschap wist Omtzigt immers de toeslagenaffaire boven water te krijgen. Dit schandaal bij de Belastingdienst heeft uiteindelijk tot de val van kabinet-Rutte III geleid.[4][5]
Het wantrouwen onder de Kamerleden groeide nadat Rutte bleef herhalen dat hij 'geen actieve herinneringen'[bron?] had aan het benoemen van Pieter Omtzigt tijdens de verkenningsgesprekken. De voltallige oppositie liet dit ook blijken. Zo waren ook coalitiegenoten ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers en D66-leider Sigrid Kaag kritisch over dit voorval. Kaag riep bijvoorbeeld tijdens het debat dat hun wegen die dag zouden scheiden. De merkbare spanning in de plenaire zaal sloeg aan het begin van de avond echter om.[bron?] Hoekstra, Segers en Kaag hadden besloten om de motie van wantrouwen niet te steunen. Zij steunden wel de motie van afkeuring die door D66 en het CDA werd ingediend.
De gehele oppositie (PVV, SP, PvdA, Groenlinks, FVD, PvdD, Volt, JA21, SGP, DENK, 50Plus, BBB en BIJ1) stemde voor een motie van wantrouwen tegen demissionair minister-president Rutte. Deze behaalde met 72 stemmen voor en 77 tegen geen meerderheid. De motie van afkeuring tegen Rutte als partijleider werd wel gesteund door alle partijen behalve de VVD.
Het debat kwam op 2 april 2021 om 03:11 ten einde.
Gevolgen[bewerken]
Rutte verbond geen conclusies aan de uitslagen van de stemmingen en koos ervoor aan te blijven. Wel zag hij de stemmingen als een "belangrijk politiek signaal" en zei hij dat hij zijn "stinkende best" zal moeten doen en "vreselijk hard" zal moet werken om het vertrouwen van de Kamer en de samenleving terug te verdienen. Hierop werd verontwaardigd[bron?] gereageerd door onder andere Sigrid Kaag: "Ik zou niet doorgaan, maar ik ben een ander mens." De posities van Jorritsma en Ollongren bleken echter voor het debat al onhoudbaar. Zij zijn dan ook vlak voor het debat opgevolgd door Tamara van Ark en Wouter Koolmees.[6][7] Ollongren bleek later ook voorafgaand aan het debat overwogen te hebben om op te stappen als minister.[8][9]
Bronnen, noten en/of referenties
|
Dit artikel "Nacht van Rutte" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:Nacht van Rutte.
