Nachttrein

De beroemde Caledonian Sleeper in Londen voor vertrek naar Schotland

Interieur van een tweepersoons compartiment in de Caledonian Sleeper

Nachttreinen in Europa, 2020.

Een nachttrein is een trein die 's nachts een verbinding onderhoudt voor personenvervoer. In veel nachttreinen rijden slaap- en ligrijtuigen mee en deze worden dan ook wel slaaptrein genoemd. Er bestaan ook nachttreinen met uitsluitend zitaccommodatie.

Geschiedenis

De eerste nachttreinverbindingen ontstonden in het midden van de negentiende eeuw. Zij stelden reizigers in staat om tijd te winnen door 's nachts te reizen. In de Verenigde Staten begon de Pullman Company met het bouwen van vaak luxueuze slaaprijtuigen. Een grote doorbraak in Europa kwam in 1876 met de oprichting van de Compagnie Internationale des Wagons-Lits (et des Grands Express Européens) door de Belgische ingenieur Georges Nagelmackers. Nachttreinen met comfortabele en soms zeer luxueuze slaapwagens werden ingezet om belangrijke Europese steden met elkaar te verbinden, met als bekendste voorbeeld de Oriënt-Express. Begin van de twintigste eeuw ontstond de firma Mitropa, die zich tot grote tegenhanger van de Wagon-Lits ontwikkelde.

Tot het einde van de 20e eeuw drongen de slaaprijtuigen vanuit de Sovjet-Unie door tot alle uithoeken van West- en Zuid-Europa, zoals Madrid, Rome, Athene. Deze slaaprijtuigen werden onderweg aan de diverse nachttreinen gekoppeld om hun bestemming te bereiken. In deze tijd hadden de meeste nachttreinen veel eindbestemmingen die bereikt werden door het veelvuldig combineren en splitsen van de diverse nachttreinen onderweg. Op deze manier werden met een beperkt aantal treinen veel directe verbindingen aangeboden.

Met de opening van hogesnelheidslijnen werden veel nachttreinen afgeschaft omdat de kortere reistijd overdag de vraag naar nachttreinen verminderde. Ook het toegenomen aanbod van goedkope vliegreizen wordt als oorzaak genoemd.

Over zee

Soms worden de slaaprijtuigen meegenomen op een spoorpont. In enkele gevallen is deze afgeschaft wegens aanleg van een tunnel of brug. Zo hebben er tot 1980 nachttreinen gereden tussen Londen en Brussel / Parijs; deze verbinding heette The Night Ferry; het traject van de veerboot was Dover – Duinkerken. Ook op de verbinding Duitsland – Kopenhagen werden de slaaprijtuigen tot 1997 op veerboten gezet tussen Puttgarden en Rødbyhavn. In Europa worden alleen de nachttreinen tussen Sicilië en het vasteland van Italië nog dagelijks op veerboten vervoerd. In de zomer rijdt er ook een nachttrein tussen Berlijn en Malmö die per veerboot tussen Sassnitz in Duitsland en Trelleborg in Zweden wordt vervoerd.

Materieelsoorten

Er rijden in een nachttrein verschillende rijtuigen met verschil in comfort. Er zijn:

• Slaaprijtuigen, hierin vindt men compartimenten met maximaal drie bedden en een wastafel. Er zijn ook luxueuze compartimenten die naast een wastafel ook over een eigen douche en toilet beschikken. In het Frans heten ze voiture-lits of wagon-lits en hebben de UIC-afkorting WL.
• Ligrijtuigen of couchettes, minder comfortabel dan slaaprijtuigen. Er zijn compartimenten met slaapbanken voor vier of zes personen, in twee rijen boven elkaar.
• Zitrijtuigen, zoals ook in een dagtrein worden gebruikt. Soms kunnen de stoelen schuin worden neergeklapt, om te kunnen slapen.

Voor een plaats in een zitrijtuig is alleen de ritprijs verschuldigd. Reizigers in een lig- of slaaprijtuig betalen een toeslag en krijgen lakens en dekens. Er worden bij veel nachttreinen geen toeslagen meer gebruikt boven op de standaard vervoerprijs, maar aparte tarieven ("globale prijzen"), waarbij de normale vervoerbewijzen voor dagtreinen niet geldig zijn.

Een tussenvorm tussen een lig- en zitrijtuig was het Cabine-8 rijtuig met 12 compartimenten met elk 8 ligplaatsen (aan twee zijden vier boven elkaar), met elke ligplaats in een soort ligstoelvorm, maar dan niet verstelbaar. Er was alleen de ritprijs verschuldigd, net als in een zitrijtuig.

Een compartiment

Een compartiment in een nachttrein bestaat maximaal zes ligplaatsen.

aantal plaatsen	rijtuigtype	klas	benaming
1	slaaprijtuig	1	single, spécial
2 (of 4†)	slaaprijtuig	1	double
3 (of 6†)	slaaprijtuig	1, 2	touriste
4 of 6	ligrijtuig	1, 2	couchette

† Door de scheidingswand tussen twee compartimenten weg te klappen.

De banken kunnen worden omgeklapt naar zitplaatsen, zodat het rijtuig overdag bruikbaar is. Dit wordt vooral toegepast in treinen die meerdere dagen onderweg zijn, maar het is ook van belang als de nachtreis langer duurt dan acht uur. In de praktijk wordt een slaap- of ligrijtuig zelden gebruikt voor treindiensten die geheel overdag plaatsvinden.

Meestal hebben de reizigers gereserveerde plaatsen. De regel is dat de zitplaats bij het raam overeenkomt met de bovenste ligplaats, maar in de praktijk worden de zit- en ligplaatsen in onderling overleg verdeeld.

In tegenstelling tot bij een hotelkamer worden de lig- en slaapplaatsen per persoon gereserveerd, niet per compartiment. Wie alleen reist zal het compartiment dus met vreemden moeten delen. Bij slaapplaatsen zijn de seksen gescheiden. Gemengde gezelschappen moeten het hele compartiment reserveren.

Het eerste cijfer van het plaatsnummer (of eerste twee cijfers, als er tien of meer compartimenten zijn) is het compartimentnummer. De even nummers zijn, gezien vanuit het gangpad, rechts. De plaatsen 5 en 6 zijn boven (in een zitrijtuig bij het raam), de plaatsen 1 en 2 zijn beneden. De plaatsen 3 en 4 kunnen ontbreken. Dit leidt tot de volgende indeling:

zitplaats	ligplaats	1	2	3	...
bij het raam midden bij het gangpad	boven midden (evt.) onder	15 16 13 14 11 12	25 26 23 24 21 22	35 36 33 34 31 32	...

Zijn er slechts twee of drie plaatsen per compartiment, dan geldt dezelfde nummerindeling, maar is er een scheidingswand tussen de oneven en even nummers. In dat geval zijn dus 11 en 12 niet meer in hetzelfde compartiment. Soms is het echter mogelijk de scheidingswand weg te klappen (de wand wordt tegen een van de toegangsdeuren geklapt), zodat er een compartiment met vier of zes plaatsen ontstaat.

Reisduur en nachtrust

Over het algemeen wenst een reiziger circa acht uur aan een stuk te slapen. Terwijl men overdag liefst zo snel mogelijk op zijn bestemming wil zijn, zal een nachtreiziger liever pas aankomen als hij uitgeslapen is. Midden in de nacht overstappen wordt niet op prijs gesteld. Verder geldt, vooral voor onervaren reizigers, dat lawaai en rustverstoring niet gewenst zijn. De spoorwegen houden daar rekening mee.

Een slaaptrein zal onderweg minder stoppen dan een dagtrein. Een tussenstop midden in de nacht verstoort de nachtrust van de reizigers die verder willen reizen. Bovendien willen maar weinig reizigers midden in de nacht in- of uitstappen en zijn veel stations 's nachts gesloten. Stopt de trein om de machinist af te lossen, dan gebeurt dat vaak op een rustiger plek, dus buiten een (lawaaierig) station.

Sommige treinen worden onderweg gesplitst en gecombineerd voor verschillende bestemmingen. Voordeel is dat de reizigers kunnen blijven liggen, nadeel is dat deze werkzaamheden lawaai maken, de trein stoot ruw heen en weer, en dat verstoort weer de nachtrust.

Legt de trein een vrij kort traject af, waarvoor minder dan acht uur nodig is, dan kunnen de reizigers ruim voor vertrek instappen of blijft de trein na aankomst een geruime tijd aan het perron staan. Ook komt het voor dat de trein langzamer rijdt dan nodig is.

Langeafstands-dag/nachttreinen

In Rusland en Oekraïne rijden er verschillende langeafstandstreinen, die meerdere dagen en nachten nodig hebben om hun eindbestemming te bereiken. De dag- en nachttreinen op de Trans-Siberische spoorlijn (Moskou – Vladivostok) doen er zelfs meer dan een week over om de eindbestemming te bereiken.

Dit geldt ook voor de Volksrepubliek China, waar de afstanden eveneens zeer groot zijn. Naast gesloten 4-persoons en open 6-persoons compartimenten hebben Chinese treinen ook zitplaatsen. Voor al deze plaatsen moet worden gereserveerd. Wie geen reservering kan bemachtigen voor deze plaatsen kan een kaartje zonder plaatsreservering kopen, maar moet dan in de (overvolle) zitrijtuigen in het gangpad staan. Verder is het goed mogelijk dat men midden in de nacht moet overstappen en zijn overstapwachttijden van enkele uren normaal. Dit kan een (langere) treinreis vooral voor oudere mensen en personen met (kleine) kinderen tot een zware beproeving maken.

De langeafstandstreinen in de Verenigde Staten, Canada, Australië en Zuid-Afrika lijken meer op luxecruiseschepen op wielen voor toeristen, dan op treinen met een vervoerfunctie. Dat geldt ook voor de Eastern & Oriental Express die door Thailand, Laos en Maleisië rijdt.

Internationale nachttreinen vanuit Nederland en België

De volgende internationale nachttreinen rijden of reden vanuit Nederland en België naar het buitenland (en terug):

Treinnummer	Naam	Bedrijf	Trajectverloop		Startdatum	Einddatum	Indicatie van seizoen en/of frequentie
NJ 425		ÖBB (Nightjet)	Brussel‑Zuid/Midi – Brussel‑Noord – Luik‑Guillemins – Aachen Hbf – Bonn Hbf – Koblenz Hbf – Mainz Hbf – Frankfurt (Main) Flughafen Fernbf – Frankfurt (Main) Süd – Nürnberg Hbf – Regensburg Hbf – Passau Hbf – Wels Hbf – Linz Hbf – Amstetten – St. Pölten Hbf – Wien Meidling – Wien Hbf		januari 2020	-	Eerst 2x per week Na een onderbreking door de coronacrisis ging deze weer rijden vanaf mei 2021, driemaal per week.
NJ 40421		ÖBB (Nightjet)	Amsterdam Centraal – Utrecht Centraal – Arnhem Centraal – Düsseldorf Hbf – Köln Hbf – Bonn Hbf – Koblenz Hbf – Mainz Hbf – Frankfurt (Main) Flughafen Fernbf – Frankfurt (Main) Süd – Würzburg Hbf – Nürnberg Hbf –	Regensburg Hbf – Passau Hbf – Wels Hbf – Linz Hbf – Amstetten – St. Pölten Hbf – Wien Meidling – Wien Hbf	mei 2021	-	dagelijks, De Nightjet uit Amsterdam wordt in Keulen-West driemaal per week gekoppeld aan de Nightjet uit Brussel, en daarna in Neurenberg aan de Nightjet uit Hamburg. Daar gebeurt tevens de splitsing in treindelen richting Wenen en Innsbruck..
NJ 421		ÖBB (Nightjet)		Augsburg Hbf – München Hbf – Rosenheim – Kufstein – Wörgl Hbf – Jenbach – Innsbruck Hbf
		ÖBB (Nightjet)	Amsterdam – Bazel – Zürich		december 2021	-
	GreenCityTrip	Flywise Travel	van Breda, Rotterdam, Den Haag, Amsterdam, Utrecht en Arnhem naar Praag, Wenen en Innsbruck – Milaan / Verona – Venetië. Vanaf april 2022 wil men de bestemmingen Kopenhagen – Göteborg en Florence toevoegen.		15 oktober 2021	-	rijdt afwisselend maar onregelmatig op 3 assen naar zes eindbestemmingen. Dit is geen reguliere nachttrein omdat tickets enkel beschikbaar zijn met drie nachten verschil tussen heen- en terugreis, en aangeboden worden in combinatie met hotel.
	Alpen Expres: wintersporttrein		Den Haag naar Bischofshofen (via onder andere Zell am See) en naar Bludenz (via onder andere Innsbruck en Landeck)			-	skiseizoen
		European Sleeper + RegioJet	via Oostende – Gent – Brussel – Antwerpen – Rotterdam – Amsterdam naar Berlijn, Praag (met een mogelijke variant naar Warschau)		april 2022		3x per week
	Ostende-Wien Express	CIWL	Oostende - Brussel Noord - Luik - Keulen - Mainz - Frankfurt am Main - Passau - Linz - Wenen Westbahnhof eenmaal per week verder naar Constanța en naar Triëst		1894	1993	dagelijks
D 224, 225	Bayern-Austria-Nachtexpress	ÖBB, DB, SNCB, NS	Wien Westbf. – St. Pölten – Amstetten – Linz – Wels – Bad Schallerb-Wallern. – Grieskirchen-Gallspach – Neumarkt-Kallham – Schärding – Passau – Plattling – Straubing – Regensburg – Nürnberg – Würzburg – Gemünden – Aschaffenburg – Hanau – Frankfurt am Main (K) – Mainz – Bingerbrück – Koblenz – Bonn – Köln Hbf (K) – Aachen – Verviers – Liège-G. – Brussel – Gent-St. Pieters – Brugge – Oostende Doorgaande rijtuigen: Wien-Köln-(D214)-Amsterdam, Amsterdam-(D215)-Köln-(D225)-Wien.		1991	1993
EN 224/225	Donauwalzer		(Oostende) - Brussel - Luik - Keulen - Mainz - Frankfurt am Main - Passau -Linz - Wenen ook doorgaande rijtuigen naar Amsterdam		23 mei 1993	december 2002
EN 324/325			Brussel - Luik - Keulen - Mainz - Frankfurt am Main - München - Salzburg -Linz - Wenen		december 2002	vanaf december 2003 deel Brussel-Keulen geschrapt
	AutoSlaap Trein		's-Hertogenbosch – Bologna 's-Hertogenbosch – Alessandria 's-Hertogenbosch – Livorno			december 2002	zomermaanden
			's-Hertogenbosch – Avignon			2013 stopgezet
			's-Hertogenbosch – Koper		2013	stopgezet
	Moskou Expres Hoek-Warszawa Expres		Hoek van Holland - Schiedam-Rotterdam West -, Utrecht Centraal - Amersfoort - Deventer- Hengelo - Oldenzaal - Bad Bentheim - Rheine - Osnabrück Hbf - Hannover Hbf - Helmstedt - Berlijn - Frankfurt (Oder) - Warschau Het doorgaande slaaprijtuig naar Brest-Litowsk - Minsk - Moskou werd in Warschau aan de exprestrein naar Moskou gekoppeld.		1960	23 mei 1993
	Jan Kiepura	EuroNight	Amsterdam Centraal – Warschau – Minsk Pass./Praag hl.n./Kopenhagen H (per december 2014 was Oberhausen Hbf begin- en eindpunt, per december 2015 was dat Köln Hbf		2004	december 2014 deel Amsterdam-Moskou geschrapt
	Camino Azul		Amsterdam HS, Rotterdam, Roosendaal(locwissel), Station Brussel-Zuid(locwissel), Brussel-Noord, Brussel-Luxemburg - Namen - Arlon - Luxemburg - Nîmes - Montpellier - Agde - Béziers - Perpignan - Collioure - Port-Vendres - Banyuls - Cerbère - Portbou			28 september 2003
	Freccia del Sole		Denderleeuw - Brussel Zuid/Noord/Luxemburg, Namen, Aarlen, Luxembourg, Domodossola, Milaan Lambrate, Bologna Centrale tot december 2002 reed de trein nog verder tot aan de badstad Ancona en Ventimiglia		31 mei 1974	28 september 2003	wekelijks

CityNightLine-treinen vanuit Nederland en België (2003-2016)

Treinnummer	Naam	Trajectverloop	Startdatum	Einddatum	Overname
Van en naar Nederland
318/319	Pollux	Amsterdam Centraal – Utrecht Centraal – Arnhem – Duisburg Hbf – Düsseldorf Hbf – Köln Hbf – Bonn Hbf – Koblenz Hbf – Stuttgart Hbf – Plochingen – Göppingen – Geislingen (Steige) – Ulm Hbf – Günzburg – Augsburg Hbf – München Hbf	7 december 2003	9 december 2016	Reed op winterse zaterdagen verder naar Garmisch – Partenkirchen in de zomer dagelijks; in de winter op vrijdag, zaterdag, zondag en maandag aankomst/vertrek in Nederland
40418/40419	Pegasus	Amsterdam Centraal – Utrecht Centraal – Arnhem – Duisburg Hbf – Düsseldorf Hbf – Köln Hbf – Bonn Hbf – Koblenz Hbf – Karlsruhe Hbf – Baden-Baden – Offenburg – Freiburg (Breisgau) Hbf – Basel Bad Bf – Basel SBB – Baden – Zürich HB	7 december 2003	9 december 2016	Reed op winterse zaterdagen verder naar Brig in de zomer dagelijks; in de winter op vrijdag, zaterdag, zondag en maandag aankomst/vertrek in Nederland
378/379	Kopernikus	Amsterdam Centraal – Utrecht Centraal – Arnhem – Emmerich – Oberhausen Hbf – Duisburg Hbf – Düsseldorf Hbf – Köln Hbf – Solingen Hbf – Wuppertal Hbf – Hagen Hbf – Dortmund Hbf – Hamm (Westf) – Bielefeld Hbf – Hannover Hbf (dienst stop) – Berlin Hbf – Berlin Ostbahnhof – Berlin–Schönefeld Flughafen – Dresden–Neustadt – Dresden Hbf – Bad Schandau – Děčín hlavní nádraží – Ústi nad Labem hlavní nádraží – Praha Holešovice	9 december 2007	13 december 2014
40347/40348	Borealis	Amsterdam Centraal – Utrecht Centraal – Arnhem – Emmerich – Oberhausen Hbf – Duisburg Hbf – Düsseldorf Hbf – Köln Hbf – Solingen Hbf – Wuppertal Hbf – Hagen Hbf – Dortmund Hbf – Hamm (Westf) – Bielefeld Hbf – Hannover Hbf – Neumünster – Flensburg – Padborg – Kolding – Odense – Ringsted – Høje Taastrup – København H	9 december 2007	2 november 2014
300/301	Apus	Amsterdam Centraal – Utrecht Centraal – Arnhem – Emmerich – Düsseldorf Hbf – Köln Hbf – Bonn Hbf – Koblenz Hbf – Mainz Hbf – Frankfurt (Main) Hbf – Mannheim Hbf – Karlsruhe Hbf – Basel Bad Bf – Basel SBB – (Gotthardroute) – Bellinzona – Lugano – Chiasso – Como S. Giovanni – Milano Centrale	9 december 2007	13 december 2009	Op zondagen via de Simplon-route op vrijdag, zaterdag, zondag aankomst/vertrek in Nederland
312/313	Donau Kurier	Amsterdam Centraal – Utrecht Centraal – Arnhem – Emmerich – Düsseldorf Hbf – Köln Hbf – Bonn Hbf – Koblenz Hbf – Mainz Hbf – Frankfurt(Main) Hbf – Mannheim Hbf – Karlsruhe Hbf – Salzburg Hbf – Wels Hbf – Linz Hbf – St. Pölten Hbf – Wien Hütteldorf – Wien Westbahnhof	9 december 2007	13 december 2009	op vrijdag, zaterdag en zondag aankomst/vertrek in Nederland
Door België
236/237	Andromeda	Hamburg-Altona – Hamburg Dammtor – Hamburg Hbf – Hamburg-Harburg – Bremen Hbf – Osnabrück Hbf – Münster (Westf) Hbf – Dortmund Hbf – Aachen Hbf – Luik-Guillemins – Brussel–Zuid – Quévy - Paris Nord	9 december 2007	14 december 2008
242/243	Perseus	Berlin Ostbahnhof – Berlin Hbf – Berlin Zoologischer Garten – Berlin–Spandau – Wolfsburg Hbf – Hannover Hbf – Bielefeld Hbf – Aachen Hbf – Luik-Guillemins – Brussel–Zuid - Quévy – Paris Nord	9 december 2007	14 december 2008

EuroNight-treinen vanuit Nederland en België (1993-2014)

Treinnummer	Naam	Traject	Bedrijf	Eerste rit	Laatste rit	Opmerkingen
EN 224, 225	Donauwalzer	Wien Westbf. – St. Pölten – Linz – Wels – Neumarkt-Kallham – Schärding – Passau – Regensburg – Nürnberg – Würzburg – Köln – Aachen – Verviers – Liège-G. – Bruxelles/Brussel – Gent-St. Pieters – Brugge – Oostende (Overgang landsgrens: Passau, Aachen)	ÖBB, DB	1993	1998
EN 447, 446 tot 2010 als EN 347, 346	Jan Kiepura	Amsterdam Centraal – Utrecht Centraal – Arnhem – Emmerich – Oberhausen Hbf – Duisburg Hbf – Düsseldorf Hbf – Köln Hbf – Solingen Hbf (alleen ri. Warschau) – Wuppertal Hbf – Hagen Hbf – Dortmund Hbf – Hamm(Westf) – Bielefeld Hbf – Hannover Hbf (dienst stop) – Berlin Hbf – Berlin Ostbahnhof – Frankfurt Oder (dienst stop) – Rzepin – Poznan Gl. – Konin – Kutno – Warschau Centralna – Warschau Wschodnia (met doorgaande rijtuigen Amsterdam–Warschau–Minsk en Amsterdam–Warschau–Moskou, bovendien doorgaande rijtuigen Basel SBB–Hannover–Warschau–Moskou en doorgaande rijtuigen München Hbf–Moskau tot Fulda als D 50482 daarna aangekoppeld aan CNL 482 tot Hannover om bijgeplaast aan EN 347 Hannover–Warschau) (Overgang landgrens: Emmerich (Gr), Frankfurt (Oder) (Gr))	PKP Intercity, DB AutoZug, BC, RZD	2007	Amsterdam - Moskou v.v. per 11.12.2011 ingekort tot Amsterdam - Warszawa Wschodnia. Vanaf december 2014 begint en eindigt deze trein in Köln.

nachtelijke D–treinen vanuit Nederland en België (jaren 1930 tot rond 1990)

Treinnummer	Naam	Traject	Bedrijf	Periode van bestaan
FFD  101, 102	Rheingold	Milano – Chiasso – (Gotthard) – Basel SBB (K) – Freiburg – Baden-Oos – Karlsruhe – Mannheim – Mainz – Köln – Düsseldorf – Duisburg – Emmerich – Zevenaar – Arnhem – Utrecht – Hoek van Holland (Doorgaande rijtuigen: Utrecht – Amsterdam. Overgang landsgrens: Chiasso (Gr), Basel Bad Bf, Emmerich (Gr))	DRG	van mei 1939 tot 1940
D  163, 164		Basel SBB – Mannheim – Mainz – Köln – Venlo – Hoek van Holland (In 1947 op Duits traject FD 163, 164. Overgang landsgrens: Basel Bad Bf, Kaldenkirchen)	DB	van 17 december 1946 tot 1951
D	Rivièra Express	Amsterdam – Keulen – Frankfurt/M – Simplon – Genua – Ventimiglia	DB en FS	van 1957 tot 1995
F  108, 107	Holland – Italië Express (X)	Basel SBB		van 1951 tot 1952
F  108, 107	Holland – Italië Express (X)	Amsterdam – Basel SBB – Roma		van 1953 tot 1966
F  93, 92	Holland – Italië Express (X)	Amsterdam – Basel SBB – Roma		van 1967 tot 1969
D  201,  200	Holland – Italië Express (X)	Amsterdam Centraal – Utrecht Centraal – Arnhem – Emmerich – Düsseldorf Hbf – Köln Hbf – Bonn Hbf – Koblenz Hbf – Mainz Hbf – Frankfurt (Main) Hbf – Mannheim Hbf – Karlsruhe Hbf – Basel Bad Bf – Basel SBB (K) – Olten – Zürich HB (K) – (Gotthard route) – Bellinzona – Lugano – Chiasso – Como S. Giovanni – Milano Centrale (Overgang landsgrens: Emmerich (Gr), Basel Bad Bf, Chiasso. Reed dagelijks: Amsterdam – Milano, ma t/m za: Milano – Amsterdam)	NS, DB, SBB/CFF, FS	van 1970 tot december 2003
D  1200	Holland - Italië Express (X)	Milano Centrale – Domodossola (dienst stop) – (Simplon route) – Brig – (Lötschberg route) – Bern – Olten – Basel SBB (K) – Basel Bad Bf – Karlsruhe Hbf – Mannheim Hbf – Frankfurt(Main)Hbf – Mainz Hbf – Koblenz Hbf – Bonn Hbf – Köln Hbf – Düsseldorf Hbf – Emmerich – Arnhem – Utrecht Centraal – Amsterdam Centraal (Overgang landsgrens: Iselle transito, Basel Bad Bf, Emmerich (Gr). Reed alleen op zo: Milano – Amsterdam)	FS, SBB/CFF, DB, NS	van ... tot december 2003
D  217, 216	Austria Express	Amsterdam – Utrecht – tot 1987 Arnhem – Nijmegen – Kleve – na 1987 s-Hertogenbosch – Eindhoven – Venlo – Wien Westbahnhf (Overgang landsgrens: tot 1987 Nijmegen, vanaf 1987 Venlo, Salzburg)		van .... tot 1988
D  218, 219	Tauern Express	Split – Knin – Ostarije – Karlovac – Zagreb Gl K – Zidani Most – Ljubljana – Kranj – Lesce – Bled – Jesenice – Rosenbach – Villach – Spittal – Millstättersee – Mallnitz – Obervellach – Badgastein – Bad Hofgastein – Schwarzach – St Veith – Bischofshofen – Salzburg – Rosenheim – München Hbf (K) – Augsburg – Ulm – Stuttgart – Heidelberg – Mannheim – Mainz – Koblenz – Bonn – Köln Hbf (K) – Aachen – Verviers – Liège-G. – Brussel – Gent-St. Pieters – Brugge – Oostende (Overgang landsgrens: Salzburg, Aachen)	JZ, ÖBB, DB, DB/ISTG, SNCB	van 1978 tot 1988
D  218, 219		Salzburg – Rosenheim – München Hbf (K) – Augsburg – Ulm – Stuttgart – Heidelberg – Mannheim – Mainz – Koblenz – Bonn – Köln Hbf (K) – Aachen – Verviers – Liège-G. – Brussel – Gent-St. Pieters – Brugge – Oostende (Overgang landsgrens: Salzburg, Aachen)	DB, SNCB	van 1988 tot 1991
D  224, 225	Wien-Oostende-Express (X)	Wien Westbf. – St. Pölten – Amstetten – Linz – Wels – Bad Schallerb-Wallern. – Grieskirchen-Gallspach – Neumarkt-Kallham – Schärding – Passau – Plattling – Straubing – Regensburg – Nürnberg – Würzburg – Gemünden – Aschaffenburg – Hanau – Frankfurt am Main Hbf (K) – Mainz – Bingerbrück – Koblenz – Bonn – Köln Hbf (K) – Aachen – Verviers – Liège-G. – Brussel – Gent-St. Pieters – Brugge – Oostende (Overgang landsgrens: Passau, Aachen)	MAV, ÖBB, DB, SNCB	van 1978 tot 1988
D  224, 225	Bayern-Austria-Nachtexpress	Wien Westbf. – St. Pölten – Amstetten – Linz – Wels – Bad Schallerb-Wallern. – Grieskirchen-Gallspach – Neumarkt-Kallham – Schärding – Passau – Plattling – Straubing – Regensburg – Nürnberg – Würzburg – Gemünden – Aschaffenburg – Hanau – Frankfurt am Main (K) – Mainz – Bingerbrück – Koblenz – Bonn – Köln Hbf (K) – Aachen – Verviers – Liège-G. – Brussel – Gent-St. Pieters – Brugge – Oostende (Doorgaande rijtuigen: Wien-Köln-(D214)-Amsterdam, Amsterdam-(D215)-Köln-(D225)-Wien. Overgang landsgrens: Passau, Aachen)	ÖBB, DB, SNCB, NS	van 1991 tot 1993
D  1224, 1225	Wien-Oostende-Express (X)	Wien Westbf. – St. Pölten – Amstetten – Linz – Wels – Bad Schallerb-Wallern. – Grieskirchen-Gallspach – Neumarkt-Kallham – Schärding – Passau – Plattling – Straubing – Regensburg – Nürnberg – Würzburg – Gemünden – Aschaffenburg – Hanau – Frankfurt am Main Hbf (K) – Mainz – Bingerbrück – Koblenz – Bonn – Köln Hbf (K) – Aachen – Verviers – Liège-G. – Brussel – Gent-St. Pieters – Brugge – Oostende (Overgang landsgrens: Passau, Aachen)	MAV, ÖBB, DB, SNCB	van 1988 tot 1991
F  191, 192	Holland-Skandinavien-Express (X)	Hoek van Holland – København H / Nyborg / Stockholm		1951-1966
F  391, 392	Holland-Skandinavien-Express (X)	Hoek van Holland – København H / Nyborg / Stockholm		1967-19??
D  231, 230	Holland-Skandinavien-Express (X)			van ???? tot 1988
D  232, 233	Nord-Express	København H – Næstved st – Nykøbing F st – Rødby F st – (F) – Puttgarden – Lübeck – Hamburg Hbf – Bremen – Osnabrück – Münster – Gelsenkirchen – Essen – Duisburg – Düsseldorf – Köln – Aachen – Welkenraedt – Verviers – Liège – G. – Namur – Charleroi-Sud – Jeumont – Maubeuge – Aulnoye – St. Quentin – Paris-Nord (met ingang van 1986 ingekort København – Aachen. Overgang landsgrens: Rødby F, Aachen*)	DSB, DB, SNCF	van 1945 tot 11 december 1997
D  1232, 1233	Viking-Express	Helsingør – København H – Naestved st – Nykøbing F st – Rødby F st – (F) – Puttgarden – Hamburg – Düsseldorf – Köln – Aachen – Verviers – Liège-G. – Namur – Charleroi-Sud – Maubeuge – Paris-Nord (Doorgaande rijtuigen alleen 's zomers 1986/1988: Stockholm (40/41) – Helsingborg – (F) – Helsingør (D 1232/1233) – Paris. In 1989 ingekort København – Paris: doorgaande rijtuigen alleen 's zomers 1989/1992: Helsingør – København (D 1232/1233) – Paris. Overgang landsgrens: Rødby F, Aachen)	SNCF, DB, DB/ISTG	van 1986 tot 1995
D  234, 235		København H – Næstved st – Nykøbing F st – Rødby F st – (F) – Puttgarden – Lübeck – Hamburg Hbf – Bremen – Osnabrück – Münster – Gelsenkirchen – Essen – Duisburg – Düsseldorf – Köln – Aachen – Welkenraedt – Verviers – Liège-G. – Namur – Charleroi-Süd – Jeumont – Maubeuge – Aulnoye – St. Quentin – Paris-Nord (met ingang van 1981 ingekort Hamburg – Paris. Overgang landsgrens: Rødby F, Aachen)	DSB, DB, SNCB, SNCF	van 1978 tot 1998
D  240, 241	Ost–West–Express	Moskwa Bjelorusskaja (15) – Smolensk – Minsk – Brest Centr. (240) – Terespol – Siedlce – Warszawa Gdanska – Kutno – Konin – Poznan Gl. – Zbaszynek – Rzepin – Kunowice – Frankfurt Oder – Berlin Ostbf. – Berlin Friedrichstraße – Berlin Zool. Garten – Berlin – Wannsee – Marienborn – Helmstedt – Braunschweig – Hannover – Minden – Herford – Bielefeld – Hamm – Dortmund – Wanne – Eickel – Gelsenkirchen – Essen – Duisburg – Düsseldorf – Köln – Aachen – Welkenraedt – Verviers – Liège-G. – Namur – Charleroi-Sud – Jeumont – Maubeuge – Aulnoye – St. Quentin – Paris-Nord (Overgang landgrens: Brest, Frankfurt Oder (Gr), Aachen Süd (Gr), Jeumont(fr))		van 1960 tot 1998
D  242, 243		Warszawa Wschodnia – Warszawa Centralna – Kutno – Poznan Gl. – Zbaszynek – Rzepin – Kunowice – Frankfurt Oder – Berlin Ostbf – Berlin Friedrichstraße – Berlin Zool. Garten – Berlin-Wannsee – Marienborn – Helmstedt – Braunschweig – Hannover – Minden – Bad Oeynhausen – Herford – Bielefeld – Gütersloh – Hamm – Dortmund – Bochum – Essen – Duisburg – Düsseldorf – Köln – Aachen – Welkenraedt – Verviers – Liège-G.- Namur – Charleroi-Sud – Jeumont – Maubeuge – Aulnoye – St. Quentin – Paris-Nord (Overgang landgrens: Frankfurt Oder (Gr), Aachen Süd (Gr), Jeumont(fr))	DR, DB, SNCF	van 1980 tot 1991
D  242, 243		Berlin Ostbf – Berlin Friedrichstraße – Berlin Zool. Garten – Berlin-Wannsee – Marienborn – Helmstedt – Braunschweig – Hannover – Minden – Bad Oeynhausen – Herford – Bielefeld – Gütersloh – Hamm – Dortmund – Bochum – Essen – Duisburg – Düsseldorf – Köln – Aachen – Welkenraedt – Verviers – Liège-G.- Namur – Charleroi-Sud – Jeumont – Maubeuge – Aulnoye – St. Quentin – Paris-Nord (Overgang landgrens: Aachen Süd (Gr), Jeumont(fr))	DB, SNCF	van 1992 tot 1998
D  244, 245		Brest – Terespol – Siedlce – Warszawa Gdanska – Kutno – Konin – Poznan Gl. – Zbaszynek – Rzepin – Kunowice – Frankfurt – Berlin Ostbf. – Berlin Friedrichstr – Berlin Zool. Garten – Berlin-Wannsee – Marienborn – Helmstedt – Braunschweig – Hannover – Minden – Herford – Bielefeld – Gütersloh – Hamm – Dortmund – Wanne-Eickel – Gelsenkirchen – Essen – Duisburg – Düsseldorf – Köln – Aachen (Doorgaande rijtuigen: (SZD) Moskou (D 240) – Warszawa (D 244) – Aachen (D 810) – Oostende, SZD) Oostende (D 1225) – Aachen (D 245) – Rzepin (D 241) – Moskwa. Overgang landgrens: Frankfurt Oder (Gr))	SZD, PKP, DR, DB, SNCB	van 1984 tot 1991
D  246, 247		Warszawa Gdanska – Kutno – Poznan – Zbaszynek – Rzepin – Kunowice – Frankfurt/O – Berlin Ostbhf. – Berlin-Friedrichstraße – Berlin-Zoo – Berlin-Wannsee – Marienborn – Helmstedt – Braunschweig – Hannover – Minden – Bad Oeynhausen – Herford – Bielefeld – Gütersloh – Hamm – Unna – Hagen – Wuppertal-Elberfeld – Solingen-Ohligs – Köln – Düren – Aachen – Welkenraedt – Verviers – Liège-G. – Huy Nord – Namur – Charleroi-Sud – Erquelinnes – Jeumont – Maubeuge – Aulnoye – St. Quentin – Paris Nord (Doorgaande rijtuigen: (SZD) Leningrad (25) – Warszawa (D 246) – Paris (alleen 's zomers), (SZD) Paris – Warszawa (26) – Leningrad (alleen 's zomers). Overgang landgrens: Frankfurt Oder (Gr), Aachen Süd (Gr), Jeumont(fr))	SZD, DB, SNCF	van 1978 tot 1979
D  246, 247		Warszawa Gdanska – Kutno – Poznan – Zbaszynek – Rzepin – Kunowice – Frankfurt/O – Berlin Ostbhf. – Berlin-Friedrichstraße – Berlin-Zoo – Berlin-Wannsee – Marienborn – Helmstedt – Braunschweig – Hannover – Minden – Bad Oeynhausen – Herford – Bielefeld – Gütersloh – Hamm – Unna – Hagen – Wuppertal-Elberfeld – Solingen-Ohligs – Köln – Düren – Aachen (Doorgaande rijtuigen: (SZD) Leningrad (25) – Warszawa (D 246) – Aachen (D 434) – Paris (alleen 's zomers), (SZD) Paris (D 435) – Aachen (D 247) – Warszawa (26) – Leningrad (alleen 's zomers). Overgang landgrens: Frankfurt Oder (Gr))	SZD, DB, SNCF	van 1979 tot 1982
D  296, 297		Amsterdam CS – Utrecht – Eindhoven – Roermond – Sittard – Maastricht – Visé – Liège-G. – Aywaille – Trois-Ponts – Vielsalm – Gouvy – Troisvierges – Clervaux – Ettelbruck – Mersch – Luxembourg – Thionville – Metz – Strasbourg – Sélestat – Colmar – Mulhouse – Basel SBB – Olten – Zofingen – Luzern – Arth – Goldau – Erstfeld – Bellinzona – Lugano – Chiasso – Como – Milano C (K) – Bologna – Imola – Faenza – Forlì – Cesena – Rimini – Rimini Miramare – Riccione – Cattolica S. Giovanni – Gabicce – Persaro – Fano – Senigallia – Falconara Marittima – Ancona (Reed in de periode 1978-1981: Amsterdam – Basel SBB. Winterdienstregeling 1978: alleen Maastricht – Milano / Erstfeld – Maastricht)	FS, SBB, CFL	van 1978 tot 1989
D  430, 431	Molière	København H – Naestved – Nykøbing F – Rødby F – (F) – Puttgarden – Lübeck – Hamburg – Bremen – Osnabrück – Münster – Hamm – Dortmund – Bochum – Essen – Duisburg – Düsseldorf – Köln – Aachen – Verviers – Liège-G. – Namur – Charleroi-Sud – Maubeuge – St. Quentin – Paris-Nord		van 1983 tot 1987
D  562, 561	Bergland Express	Den Haag – Utrecht – Eindhoven – Venlo – Kaldenkirchen – Kufstein – Innsbruck (doorgaande rijtuigen D1562, Rosenheim – Salzburg, D1561 Salzburg – Rosenheim. Reed vr: Den Haag – Innsbruck, za: Innsbruck – Den Haag)		van 1950 tot 1990
D  562, 561 vanaf Basel D 1062, 1061	Bergland Expressen Hotelplan	Bergland Express Den Haag – Utrecht – Eindhoven – Venlo – Kaldenkirchen – Mannheim – Basel Bad Bf – Basel SBB (K) – Olten. Hotelplan Den Haag – Utrecht – Eindhoven – Venlo – Kaldenkirchen – Mannheim – Basel Bad Bf – Basel SBB – Olten – Lutzern. (Doorgaande rijtuigen Bergland Express D1062, Rosenheim – Salzburg, D1061 Salzburg – Rosenheim, doorgaande rijtuigen Hotelplan D862 Ulm – Reutte, D861 Reutte – Ulm. Reed za: Den Haag – Olten/Lutzern, zo: Olten/Luzern – Den Haag)		van 1982 tot 1985
D  1212, 1213		Villach – Spittal-Millstättersee – Mallnitz-Obervellach – Badgastein – Bad Hofgastein – Schwarzach-St Veith – Bischofshofen – Salzburg – Traunstein – Prien – Rosenheim – München (K) – Augsburg – Esslingen – Heidelberg – Mannheim – Mainz – Koblenz – Köln (K) – Aachen – Verviers – Liège-G. – Brussel – Gent-St-Pieters – Brugge – Oostende (Doorgaande rijtuigen: (SZD) Moskwa (D 240) – Aachen (D 1212) – Oostende, (SNCB/CIWL) København (D 234) – Aachen (D 1212) – Oostende, (DSB) København (D 234) – Aachen (D 1212) – Oostende, (SZD) Oostende – Aachen (D 241) – Moskwa, (SNCB) Oostende – Aachen (D 241) – Warszawa. Overgang landgrens: Salzbug (Gr), Aachen Süd (Gr))	DB, SNCB	van 1980 tot 1982
D  1212, 1213		Villach – Spittal-Millstättersee – Mallnitz-Obervellach – Badgastein – Bad Hofgastein – Schwarzach-St Veith – Bischofshofen – Salzburg – Traunstein – Prien – Rosenheim – München Hbf (K) – Augsburg – Esslingen – Heidelberg – Mannheim – Mainz – Koblenz – Köln Hbf (K) – Aachen – Verviers – Liège-G. – Brussel – Gent-St. Pieters – Brugge – Oostende (Overgang landgrens: Salzbug (Gr), Aachen Süd (Gr))	DB, SNCB	van 1983 tot 1987
D  1212, 1213		Zell am See – Fieberbrunn – St Johann in Tirol – Kitzbühel – Kirchberg in Tirol – Wörgl – Kufstein – Rosenheim – München (K) – Augsburg – (Kornwestheim) – Heidelberg – (Darmstadt) – Mainz – Koblenz – Köln (K) – Aachen – Verviers – Liège-G. – Brussel – Gent-St. Pieters – Brugge – Oostende (Overgang landgrens: Kufstein (Gr), Aachen Süd (Gr))	DB, SNCB	van 1988 tot 1991
D  1412, 1413		Ljubljana – (Jesenice) – Villach – Schwarzach-St-Veith – Salzburg – (Kornwestheim – Mannheim – Mainz – Köln-Süd) – Aachen – Schaarbeek – Brussel-Zuid (Bijzonderheden: Autotransportwagen. Overgang landgrens: Salzbug (Gr), Aachen Süd (Gr))	SNCB	van ???? tot 1996
D  9010, 9011		Ljubljana – (Jesenice) – Villach – Salzburg – (München Nordring – Kornwestheim – Mannheim – Mainz – Oberlahnstein – Köln-Kalk – Aachen) – Schaarbeek (Bijzonderheden: Autotransportwagen. Overgang landgrens: Salzburg (Gr), Aachen Süd (Gr))	SNCB	van ???? tot 1985
D  9020, 9021		Ljubljana – (Jesenice) – Villach – Salzburg – (München Nordring – Kornwestheim – Mannheim – Mainz – Oberlahnstein – Köln-Kalk – Aachen) – Schaarbeek (Bijzonderheden: Autotransportwagen. Overgang landgrens: Salzburg (Gr), Aachen Süd (Gr))	SNCB	van 1978 tot ????
D  9310, 9311		Ljubljana – (Jesenice) – Villach – Schwarzach-St-Veith – Salzburg – (Kornwestheim – Mannheim – Mainz – Köln-Süd) – Aachen – Schaarbeek – Brussel-Zuid (Bijzonderheden: Autotransportwagen. Overgang landgrens: Salzburg (Gr), Aachen Süd (Gr))	SNCB	van 1986 tot ????

Zie ook

• Nachttrein voor algemene info, en een overzicht van nachttreinen in Frankrijk en andere landen
• Internationaal treinverkeer (Nederland)
• Internationaal treinverkeer (België)
• Lijst van wintersporttreinen vanuit Nederland

Dit artikel "Nachttrein" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische   en/of op de pagina Edithistory:Nachttrein.

This page exists already on Wikipedia.

Frankrijk

Huidige nachttreinen in Frankrijk

De SNCF zet nacht-intercités in op twee binnenlandse assen tussen Parijs (station Austerlitz) en Zuid-Frankrijk, naar vijf bestemmingen (status zomer 2021):

Naar het zuiden :

• Parijs - Rodez - Albi (Occitanië)
• Parijs - Toulouse - Perpignan - Argelès-sur-Mer - Portbou (het overstapstation in de oostelijke Pyreneeën voor de klassieke trein naar Barcelona), met fietsvervoer
• Parijs - Latour-de-Carol (Pyreneeën)

Naar het zuidoosten:

• Parijs - Gap - Briançon (Alpen)
• Parijs - Marseille - Cannes - Nice (Azurenkust) is in 2021 opnieuw opgestart met vernieuwde rijtuigen (met Wi-Fi en fietsvervoer ).

Die renovatie van rijtuigen was een investering van €100 miljoen .

Ook de nachttrein Parijs - Tarbes - Hendaye (westelijke Pyreneeën, en overstapstation naar West-Spanje en Portugal) zal volgens het plan van de SNCF vanaf december 2021 opnieuw opgestart worden met vernieuwde rijtuigen.

Toekomstige nachttreinen in Frankrijk

ÖBB Nightjet heeft een samenwerkingsakkoord gesloten met andere nationale spoorwegbedrijven om volgende nachttreinen (opnieuw) op te starten:

• December 2021: Wenen – München – Parijs
• December 2023: Berlijn – Parijs
• December 2024: Zürich - Lyon - Barcelona

De Franse transportminister wil, op basis van een studie uit 2021, tegen 2030 in totaal 10 Franse assen met nachttreinen. Dit is een ware trendbreuk nadat de voorbije decennia de investeringen vooral naar het radiale TGV-net gingen, ten koste van IC en met een kaalslag voor de nachttreinen. De studie selecteerde vier prioritaire nachttrein-assen tussen de verschillende regio's van Frankrijk waar nu een goede verbinding ontbreekt:

• Nantes - Bordeaux - Marseille - Nice
• Brest - Tours - Lyon - Annecy
• Rijsel - Dijon - Marseille - Nice
• Rijsel - Parijs - Toulouse - Perpignan

Opgeheven nachttreinen

Opgeheven nachttreinen vanuit België

Tot 2003 vertrokken er meerdere reguliere nachttreinen vanuit België, waaronder de Oost-West-Express naar Moskou via Berlijn en Warschau, de Iris naar Zürich en de Rubens naar Parijs. Het aanbod verschraalde echter jaar na jaar.

In 1994 reed de dagelijkse nachttrein naar Rome enkel nog in de maanden juli en augustus. Andere nachttreinen gingen naar Milaan, op vrijdag en zaterdag verder naar Venetië, de Freccia del Sol naar Rimini / Ancona, de autoslaaptrein Schaarbeek – Bologna, de Camino Azul naar Port Bou, de Nord Express van Oostende naar Kopenhagen, de Donauwalzer naar Wenen, de Azur Express naar Ventimiglia e.a.

De Franse spoorwegmaatschappij SNCF stopte in 2000 haar samenwerking met de NMBS voor de uitbating van de Franse autotreinen, waardoor deze volledig in handen kwamen te liggen van de NMBS. Station Denderleeuw werd de uitvalsbasis van de autoslaaptreinen naar Bordeaux, Biarritz, Tarbes en Fréjus (Frankrijk), Saint-Maurice (Zwitserland), Salzburg en Villach (Oostenrijk).

In 2003 schafte de NMBS de nachttreinen af om zich toe te spitsen op hogesnelheidstreinen.

Van 2005 tot en met 2015 reed er opnieuw een nachttrein vanuit Brussel, de Treski, richting Zell am See, alleen tijdens de skivakanties. De trein bestond uit ligrijtuigen type I6, enkele gecharterde rijtuigen en het NMBS-Bar/Discorijtuig. Ook de EuroNight Jan Kiepura naar Warschau vertrok in 2004 voor een korte periode opnieuw uit Brussel.

Opgeheven nachttreinen vanuit Nederland

Vanuit Nederland hebben veel internationale verbindingen bestaan, mede dankzij de strategische ligging op de routes naar Engeland. Naast de verbindingen met belangrijke steden ontstonden door de opkomst van het toerisme ook verbindingen met bekende badplaatsen en kuuroorden. Er reden ook nachttreinen naar plaatsen als Genua en Marseille, waar aansluiting bestond op de bootdienst naar Nederlands-Indië. Zo werd de reiziger de omweg per schip via de Straat van Gibraltar bespaard.

Met de opkomst van de auto en vooral het vliegtuig verdwenen aan het einde van de 20e eeuw geleidelijk steeds meer verbindingen. Toch kon men in het jaar 2000 per nachttrein naar steden als Parijs, Berlijn, Praag en Milaan reizen. Tot en met 2003 reed er een nachttrein tussen Amsterdam en Parijs. Tot 2002 stopte deze trein ook in België te Antwerpen en Brussel om passagiers in en uit te laten stappen. In de zomer van 2003 reed de trein door België zonder stationnement. In de jaren voor opheffing reed de trein alleen in het zomerseizoen.

Nadat NS Internationaal in 2003 besloot met de exploitatie van internationale nachttreinen te stoppen, werden alle verbindingen opgeheven, met uitzondering van de relaties Amsterdam – Kopenhagen / Berlijn – Praag / Warschau – Minsk – Moskou, die tot december 2014 werden gereden door EuroNight (Minsk en Moskou tot december 2012), en Amsterdam – Zürich / München, die door CNL tot 9 december 2016 werden voortgezet. CNL richtte zich uitsluitend op nachttreinen bestaande uit modern materieel. 's Zomers werd het aanbod uitgebreid met autoslaaptreinen en 's winters met verbindingen naar de wintersportgebieden. In december 2007 werd het aanbod sterk uitgebreid, in december 2008 weer iets ingekrompen. De slaaptreinen van CNL werden onderweg gesplitst, zodat de rijtuigen van één trein uiteindelijk naar verschillende bestemmingen gingen.

Lijst van opgeheven nachttreinen vanuit Nederland

• CityNightLine: Amsterdam Centraal – Zürich / München (in de zomer dagelijks; in de winter op vrijdag, zaterdag, zondag en maandag aankomst/vertrek in Nederland; in de winter één dag per week verder naar Brig respectievelijk Innsbruck)
• EuroNight (EN Jan Kiepura): Amsterdam Centraal – Warschau – Minsk Pass. / Praag hl.n. / Kopenhagen H (per december 2014 was Oberhausen Hbf begin- en eindpunt, per december 2015 was dat Köln Hbf)
• AutoSlaap Trein: 's-Hertogenbosch – Bologna (zomermaanden)
• AutoSlaap Trein: 's-Hertogenbosch – Avignon (zomermaanden) (per 2013 opgeheven)
• CityNightLine: Amsterdam Centraal – Milaan / Wenen Westbf (op vrijdag, zaterdag en zondag aankomst/vertrek in Nederland)
• Bergland Expres: Utrecht Centraal – Schwarzach St. Veit via onder andere Wörgl – Hopfgarten en Zell am See (wintermaanden, exploitatie per 26 februari 2009 stopgezet)
• Bergland Expres: Utrecht Centraal – Bludenz via onder andere Innsbruck en Sankt Anton am Arlberg (wintermaanden, exploitatie per 26 februari 2009 stopgezet)
• AutoSlaap Trein: 's-Hertogenbosch – Alessandria (zomermaanden)
• AutoSlaap Trein: 's-Hertogenbosch – Livorno (zomermaanden)
• AutoSlaap Trein: 's-Hertogenbosch – Koper (zomermaanden) (vanaf 2013)
• Austria Express / Treski: en de Ski-Trein Disco Utrecht Centraal – Bischofshofen via onder andere Zell am See door Railpromo en NMBS (wintermaanden, enkel in het seizoen 2015/2016)
• Sneeuw Express: Amsterdam Centraal – Bischofshofen via onder andere Zell am See (wintermaanden)

Opgeheven nachttreinen naar Spanje

Van en naar Spanje reden er tot 15 december 2013 Talgo-nachttreinen die aan de Spaans-Franse grens van het Spaanse breedspoor naar het normaalspoor omgespoord werden. De nachttreinen zijn grotendeels vervangen door hogesnelheidstreinen tussen Barcelona en Frankrijk. Die rijden onder het Elipsos samenwerkingsverband.

De volgende diensten werden gereden:

• Madrid – Parijs: Francisco de Goya, treinhotel Elipsos, reed elke dag
• Barcelona – Parijs: Joán Miró, treinhotel Elipsos, reed elke dag
• Barcelona – Zürich: Pau Casals, treinhotel Elipsos, reed in de zomer elke dag en in de winter drie dagen per week
• Barcelona – Milaan: Salvador Dali, treinhotel Elipsos, reed in de zomer elke dag en in de winter drie dagen per week

Nachttreinen binnen Nederland

Bronnen, noten en/of referenties

Zie de categorie Slaaprijtuigen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Dit artikel "Nachttrein" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische   en/of op de pagina Edithistory:Nachttrein.

This page exists already on Wikipedia.

---

 Facebook Page

 Follow us on Twitter !

Read or create/edit this page in another language

• Nachttrein in English