Opalfene bosgebied
Opalfene bosgebied
| ||
| Natura 2000-gebied in België | ||
| Situering | ||
| Locatie | Wambeek | |
| Coördinaten | 50° 52′ NB, 4° 12′ OL | |
Het Opalfene bosgebied is een bosgebied in Ternat van zowat 4 ha. met een grote (padden)poel gelegen langs de Spoorlijn 50 (Brussel-Denderleeuw) en de Steenvoordebeek waar deze de Heirbaan kruist. Het maakte historisch deel uit van het Hertigembos en is het tweede grootste bosgebied van Ternat.
Geschiedenis[bewerken]
Het was een deel van het destijds genoemde 'Ternath bosch', zoals vermeld op de Ferrariskaart van 1777. Het Opalfene bosgebied is van oudsher (deels) bebost, zo bevestigen oude landkaarten, zoals de militaire Josephina-karte van de Oostenrijkse Nederlanden en de Ferrariskaart. Het gehucht Opalfene was in de vorige eeuwen het gehucht met het grootste huizenaantal (73 in 1900), en dit na na het centrum van Ternat het de stationswijk (315).[1] Dat heeft tot ontbossing van een deel van Ternath Bosch geleid. Ook werd de vijver (volgens de Popp-kaart voor 1850) grotendeels gedempt. Maar na een korte tijd is de open ruimte terug door de natuur ingenomen. Luchtfoto's van het NGI leren dat er in de zeventiger jaren van de XXe eeuw nog kort een gedeeltelijke kaalslag is geweest, maar sindsdien heeft de natuur haar werk kunnen doen en is er terug een bos ontstaan.
De waterplas beperkt zich nu tot een poel achteraan het bos. Het 'eiland' in het midden is verdwenen. Sommigen veronderstellen dat de Ferrariskaart een kasteel afbeeldt. Pastoor Lascabanne en geschiedschrijver Debast stellen dat er aldaar (zonder precisering) een motte was,[2] Maar meer is over dat eventuele kasteel niet geweten. Deze vijver had vroeger wellicht als functie een stuwbekken te zijn voor de (buiten gebruik zijnde) watermolen aan de overzijde van de Heirbaan.
-
Josephina-karte 1767-1774
-
gewestplan Halle-Vilvoorde-Asse
-
Ferrariskaart met Ternath Bosch (1777)
-
Biologische waarderingskaart
Bescherming[bewerken]
Vaak wordt gesteld dat het stukje bos tegenover de oude watermolen van Opalfenen een beschermd natuurgebied is. Maar de aard van die bescherming wordt niet gepreciseerd. Het gebied is als bosgebied ingekleurd op het gewestplan Halle-Vilvoorde-Asse uit 1977 als deel van een groter geheel, tot in Sint-Martens-Bodegem. Dit houdt in dat het gebied 'bebost is of te bebossen is'.
Het gebied is biologisch waardevol. Het is opgenomen op de Biologische Waarderingskaart (versie 2). Het gebied werd ook opgenomen in het zgn. Riviercontract van de Bellebeek. Daarmee wordt een engagement aangegaan dat de daarin beschreven waterlopen - waaronder dus de Steenvoordebeek - een bijzondere aandacht en bescherming krijgen. De gemeente Ternat heeft het gebied in 2008 aangekocht, wat een bijkomende bescherming biedt.
Functies[bewerken]
Dit stuk bosgebied is nu op een zeer discrete manier toegankelijk gemaakt. Er is achteraan ook een zgn. kijkwand opgericht die het mogelijk maakt om zonder de fauna te storen te kijken naar de natuur op en rond de grote (kikker)poel achteraan.
Langsheen het Opalfene bosgebied met vijver loopt het Opalfenepoelpad, een trage weg, dat bereikbaar is vanuit de Heirbaan. Bij het uitwerken van het wandelnetwerk tussen Opalfene en Neeralfene in 2020 werd het tracé van dit wandelnetwerk (van Opalfene naar Neeralfene) langs de Opalfene watermolen[3] en dit bosgebied met poel aangelegd.[4]
Toponymie[bewerken]
De naam Opalfene heeft in Ternat zijn tegenhanger Neeralfene. Beide gehuchten van Ternat danken deze benaming wellicht aan de naam Alfene/Alfnam, de oude naam van de Steenvoordebeek. Maar er zijn in de toponymie ook andere mogelijke verklaringen, zoals een afgeleide van de persoonsnaam Athawulf. Weer anderen zien een verband met elfen, de Germaanse mythologische natuurgeesten die in de omgeving van waterrijke gebieden wonen.[5]
-
Toegang tot Opalfenebos en -poel
-
Kijkwand
-
Opalfenepoel in maart
Bronnen, noten en/of referenties
|
Dit artikel "Opalfene bosgebied" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:Opalfene bosgebied.
|
This page exists already on Wikipedia. |
