Ottomaans–Perzische oorlog (1532–1555)
De Ottomaans-Perzische oorlog van 1532-1555 was een van de vele militaire conflicten die werden uitgevochten tussen de twee aartsrivalen, het Ottomaanse rijk onder leiding van sultan Suleiman I, en het Perzische Rijk van de Safawieden onder leiding van sjah Tahmasp I.
Ottomaans-Perzische oorlog van 1532-1555
| ||||
| Onderdeel van Ottomaans-Perzische oorlogen | ||||
| ||||
Miniatuur Süleymanname met een afbeelding van Suleiman die marcheert met een leger in Nachitsjevan, zomer 1554, aan het einde van de Ottomaans-Perzische oorlog.
| ||||
| Datum | 1532–1555 | |||
| Locatie | Mesopotamië, Armenië, Azerbeidzjan (Iran) | |||
| Resultaat | Ottomaanse overwinning;[1][2][3][4][5] | |||
| Territoriale veranderingen |
De Ottomanen krijgen grote delen van Mesopotamië (Irak), Westelijk Koerdistan, Aren, en Westelijk Georgië[6] De Perzen behouden Tabriz, Oostelijk Georgië, Oostelijk Armenië Oostelijk Koerdistan, Dagestan en Azerbeidzjan[7] en de rest van hun noordwestelijke grenzen zoals ze waren vóór de oorlog Erzurum, Van, and Shahrizor become buffer zones.[8] Kars is declared neutral.[9] | |||
| Strijdende partijen | ||||
| ||||
| Leiders en commandanten | ||||
| ||||
| Troepensterkte | ||||
| ||||
Achtergrond[bewerken]
De oorlog werd veroorzaakt door territoriale geschillen tussen de twee rijken, vooral toen de Bey van Bitlis besloot zichzelf onder Perzische bescherming te stellen. [10] Ook liet Tahmasp de gouverneur van Bagdad, een sympathisant van Suleiman, vermoorden.
Op het diplomatieke front waren de Safawieden verwikkeld in besprekingen met de Habsburgers voor de vorming van een Habsburg-Perzische alliantie die het Ottomaanse rijk op twee fronten zou aanvallen. [10]
Campagne van de Twee Iraks (Eerste campagne, 1532-1536)[bewerken]
De Ottomanen, eerst onder de grootvizier Ibrahim Pasja, en later vergezeld door Suleiman zelf, vielen met succes Irak aan, heroverden Bitlis en gingen over tot de inname van Tabriz en vervolgens Bagdad in 1534. [10] Tahmasp bleef ongrijpbaar terwijl hij zich voor de Ottomaanse troepen terugtrok en een strategie van de verschroeide aarde aannam.
Tweede campagne (1548-1549)[bewerken]
Onder de grootvizier Rüstem Pasja probeerden de Ottomanen de sjah voor eens en voor altijd te verslaan en begon Suleiman aan een tweede campagne in 1548-1549. Nogmaals, Tahmasp nam een beleid van de verschroeide aarde aan en verwoestte Armenië . Ondertussen gingen de Franse koning Frans I, vijand van de Habsburgers, en Suleiman de Grote verder met een Frans-Ottomaanse alliantie, geformaliseerd in 1536, die de Habsburgse dreiging zou tegengaan. In 1547, toen Suleiman Perzië aanviel, stuurde Frankrijk zijn ambassadeur Gabriel de Luetz om hem te vergezellen in zijn campagne. [11] Gabriel de Luetz gaf militair advies aan Suleiman, zoals toen hij adviseerde over artillerieplaatsing tijdens het beleg van Van . [11] Suleiman maakte winst in Tabriz, Perzische regeerde Armenië, verzekerde zich van een blijvende aanwezigheid in de provincie Van in Oost-Anatolië, en nam enkele forten in Georgië in.
Derde campagne (1553-1555) en de nasleep[bewerken]
In 1553 begonnen de Ottomanen, eerst onder de grootvizier Rustem Pasha, en later vergezeld door Suleiman zelf, aan zijn derde en laatste campagne tegen de sjah, waarin hij Erzurum eerst verloor en daarna herwon. Ottomaanse terreinwinst werd verzekerd door de Vrede van Amasya in 1555. Suleiman keerde terug naar Tabriz, maar hield Bagdad, Neder- Mesopotamië, West- Armenië, West- Georgië, de mondingen van de Eufraat en Tigris, en een deel van de kust van de Perzische Golf . Perzië behield de rest van al zijn noordwestelijke gebieden in de Kaukasus .
Vanwege zijn zware inzet in Perzië kon Suleiman slechts beperkte marinesteun naar Frankrijk sturen tijdens de Frans-Ottomaanse invasie van Corsica (1553) .
Opmerkingen[bewerken]
- ↑ Gábor Ágoston-Bruce Masters:Encyclopaedia of the Ottoman Empire , ISBN 978-0-8160-6259-1, p.280
- ↑ Ottoman Empire - Süleyman I | Britannica.
- ↑ The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520-1566, V.J. Parry, A History of the Ottoman Empire to 1730, ed. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), 94.
- ↑ The Cambridge history of Islam by Peter Malcolm Holt, Ann K. S. Lambton, Bernard Lewis p. 330
- ↑ The Cambridge history of Iran by William Bayne Fisher p.384ff
- ↑ The Reign of Suleiman the Magnificent, 1520–1566, V.J. Parry, A History of the Ottoman Empire to 1730, ed. M.A. Cook (Cambridge University Press, 1976), 94.
- ↑ A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East, Vol. II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010). 516.
- ↑ , Ottoman-Iranian Borderlands: Making a Boundary, 1843–1914, Cambridge University Press, Cambridge, 2013, p. 20. ISBN 978-1107245082.
- ↑ , Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1, ABC-CLIO, 2011, p. 698. ISBN 978-1598843361.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 The Cambridge history of Islam by Peter Malcolm Holt, Ann K. S. Lambton, Bernard Lewis p. 330
- ↑ 11,0 11,1 The Cambridge history of Iran by William Bayne Fisher p.384ff
Dit artikel "Ottomaans–Perzische oorlog (1532–1555)" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:Ottomaans–Perzische oorlog (1532–1555).
