Protestantse Gemeente De Rank

De Protestantse Gemeente De Rank^[1] heeft haar kerkgebouw aan de Eugenie Prévinaireweg 14 in Nieuw-Vennep. PG De Rank is onderdeel van Protestantse Kerk in Nederland (PKN).

Geschiedenis[bewerken]

Het huidige kerkgebouw is in 1954 in gebruik genomen en is historisch gezien geen monument. De kerkelijke gemeente heeft een historie die terug gaat tot kort na de drooglegging.

Ter gelegenheid van de ingebruikname van het nieuwe kerkgebouw heeft Ds. Y. van der Zee een onderzoek uitgevoerd naar de geschiedenis van de kerkelijke gemeente.^[2] Bij zijn onderzoek heeft ds. Van der Zee gebruik gemaakt van de beschikbare notulen van de kerkelijke gemeente en van de classis Amsterdam en Enkhuizen. De exacte datum van de stichting was niet te vinden in het archief van de kerkelijke gemeente. Het eerste notulenboek die de periode van de stichting tot januari 1866 beschrijft is zoek. In het jaarboek der Gereformeerde Kerken staat het jaartal 1860 aangegeven, echter de kerkenraad heeft op zondag 30 november 1913 een dienst bestemd ter herdenking van het 50-jarige bestaan van de kerk. Waarschijnlijk heeft de kerkenraad de datum ontleend aan een archiefstuk waarin Koning Willem III de rechtspersoonlijkheid verleende aan de Christelijk Afgescheiden Gemeente te Venneperdorp. Het ingestuurde regelement of statuut was gedateerd 29 november 1863 en de Koninklijke goedkeuring kwam op 16 augustus 1864. Aangezien de notulen van 12 januari 1866 reeds melding maken van plannen van kerkvergroting leek het onwaarschijnlijk dat de kerk pas in 1863 was geïnstitueerd.

Onderzoek in de notulen van de classis Amsterdam en Enkhuizen leverde de volgende gegevens. Op 31 maart en 1 april 1857 is in Amsterdam een vergadering gehouden van de classis Amsterdam en Enkhuizen in de vorm van een provinciale vergadering. Vertegenwoordiger uit de Haarlemmermeer was dhr. W. de Poorter, ouderling. In de notulen van de vergadering staat dat er "gehandeld" is over de afgevaardigde W. de Poorter van de gemeente Venneperdorp van de Haarlemmermeer. Broeder de Poorter geeft verslag van de toestand der kerkelijke gemeente waaruit bleek dat "dezelve vroeger behoord heeft tot de classis van de provincie Zuid-Holland, doch door een latere burgelijke verdeling was overgegaan tot Noord-Holland, en derhalve nu ook kerkelijk behoort tot de classis Amsterdam." Broeder de Poorter vraagt dan of het niet nodig is nog een broeder ouderling te verkiezen en een leraar uit de classis te doen komen naar Venneperdorp om de kerkelijke gemeente aldaar te organiseren en de sacrementen te bedienen. De vergadering besluit de zaak te onderzoeken en een commissie bestaande uit twee personen wordt benoemd.

Op de classisvergadering op 4 en 5 augustus 1857 te Broek op Langedijk is er nog geen rapport over Venneperdorp wegens ziekte van een van de commissieleden. Een nieuwe commissie wordt benoemd.

Op de classisvergadering van 24 tot 26 maart 1858 te Amsterdam komt het rapport van deze commissie aan de orde. Het blijkt dat de commissie voortvarend aan het werk gegaan is. Zij heeft twee ouderlingen en twee diakenen doen verkiezen en bevestigd als ambstdragers. Tevens heeft de commissie de boeken in orde gebracht en zij rapporteert dat de gemeente bestaat uit 70 zielen waarvan 26 belijdende leden. Het rapport is gedateerd 15 augustus 1857. Dit was een zaterdag dus de bevestiging van de ambstdragers heeft hoogstwaarschijnlijk op zondag 9 augustus 1857 plaatsgevonden.

Ds. Van der Zee komt tot de volgende conclusies:

In het voorjaar 1857 bestond er een niet-georganiseerde kring of gemeente met als ouderling dhr. W. de Poorter. Blijkens mededelingen van deze heeft deze kring eerst tot Zuid-Holland behoord.
9 augustus 1857 is de kerk geïnstitueerd door de bevestiging van ambstdragers.
Het jaartal 1860 als stichtingsjaar zoals dat in het jaarboek der Gereformeerde Kerken staat is niet juist.
De kerkelijke gemeente heeft in 1863 aan Koning Willem III rechtspersoonlijkheid gevraagd, maar de gemeente bestond toen al enige jaren.
De kerkenraad van Nieuw-Vennep is in 1913 abuis geweest met het herdenken van het 50-jarige jubileum der kerkelijke gemeente.

De naam van de kerkelijke gemeente is door de jaren heen veranderd:

Bij de instituering heette de kerkelijke gemeente "Christelijk Afgescheiden gemeente te Venneperdorp".
Na 1869 werd het "Christelijk Gereformeerde Kerk".
In 1892 kreeg het de naam "Gereformeerde Kerk".
In 2015 is de naam gewijzigd in "Protestantse Gemeente De Rank".

Bronnen, noten en/of referenties