Shamoun Hanna Haydo
Shamoun Hanna Haydo
| ||
| ||
| Bijnaam | Malke Hammo Hido | |
| Geboren | 1870 Saré (Tur Abdin), Turkije | |
| Overleden | 1964 Bsorino (Tur Abdin), Turkije | |
Shamoun Hanna Haydo (Aramees: ܫܡܥܘܢ ܚܢܢܐ ܚܝܕܐ) was een prominent figuur en Aramese leider tijdens de Aramese Genocide.
Biografie[bewerken]
Hij kwam uit een feodale familie uit het dorp Saré in de regio Tur Abdin, Turkije. Shamoun studeerde aan het Amerikaanse college in Mardin, waar hij Engels en Duits heeft geleerd. Gedurende zijn studiejaren begon hij de politieke en militaire ontwikkelingen in de wereld op de voet te volgen en toonde een diepe interesse in de oude Mesopotamische beschaving. Voorafgaand aan de Eerste Wereldoorlog reisde hij af naar verschillende Aramese dorpen om daar de heersende familieclans te verenigen om zich te verdedigen tegen verwachte aanvallen van de Ottomaanse Turken of Koerdische stammen.
Eerste Wereldoorlog[bewerken]
De Aramese bewoners van de Tur Abdin regio werden in de zomer van 1915 aangewakkerd door berichtgeving uit de omgeving dat verschillende christelijke dorpen aangevallen zijn door Koerdische troepen onder het bevel van de Ottomanen. Als reactie hierop reisde Shamoun af naar het dorp Arbo, waar hij de heersende familieclans; de Beth Arsan en Beth Malkuno probeerde te verenigen om het gebied ‘Beth Rishe’ binnenin de Tur Abdin regio te verdedigen.[1]
Ottomaanse troepen hoorden van het verzet van Shamoun en andere Aramese Agha’s waarna zij werden opgepakt en vervoerd werden naar de gevangenis in Harput. Haydo zijn jongere broer, Malke besloot de leiderschap van zijn oudere broer over te nemen en verenigde 4.000 mannen uit de Tur Abdin regio om zich te verzetten tegen de Ottomaanse en Koerdische troepen. Het dorp Bsorino werd omringd door Koerdische troepen waarna zij werden verslagen onder leiding van Shamoun zijn jongere broer. Na een tekort aan wapens besloten de Aramese verzetstroepen onder leiding van Malke het Ottomaanse politiebureau in Bsorino aan te vallen. Ze ontwapenden de officier en zijn soldaten en namen het hele wapendepot in beslag, waarna de soldaten werden verdreven. Tot aan 1917 werd het dorp onder leiding van Malke verdedigd tot hij werd gedood in de Mor-Dodo kerk in het dorp Bsorino.[2]
Berichten van de dood van Malke en 200 Aramese dorpelingen uit Bsorino bereikten Shamoun in de gevangenis van Harput. Hij ontsnapte de gevangenis samen met ‘Alike Batte, een Koerdische leider van de Hevêrka stam. Gedurende de Aramese Genocide verdedigde hij onder zijn leiding in samenwerking met ‘Alike Batte verschillende dorpen. De nasleep van de genocide zorgde voor een hoge dodenaantal, geïslamiseerde Arameeërs en vermiste mensen. Shamoun bezocht verschillende dorpen opzoek naar ontvoerde kinderen en vrouwen om die te herenigen met hun families.
Door de belangrijke positie die Shamoun bleef behouden na de genocide werd hij niet lang na zijn doel om families te herenigen wederom opgepakt en afgevoerd naar de gevangenis in Gaziantep waar hij tot aan 1930 verbleef.
Na zijn vrijlating wordt hij door de Arameeërs gezien als de leider van de Tur Abdin regio. In 1935 ontmoet hij de tweede Turkse president İsmet İnönü die verbaasd was dat er nog christenen waren overgebleven in de regio.
Persoonlijk leven[bewerken]
Shamoun was getrouwd met zijn vrouw Reyhané en hadden samen achter kinderen waarvan vier zoons en vier dochters. Haydo stond bekend om het dragen van een mantel en een wit gewaad. Hij kleurde zijn snor donker met henna, wat een herkenningspunt was van Shamoun.
De laatste jaren gebruikte hij zijn kennis van medicijnen die hij geleerd had op de universiteit in Mardin om zieken te helpen. Op 94-jarige leeftijd overleed Shamoun, dagenlang werden schoten gehoord ter ere van zijn dood. Haydo is begraven op de begraafplaats van Bsorino.[3]
Over de vriendschap tussen de Syrisch-Orthodoxe christelijke Shamoun en zijn islamitische compagnon ‘Alike Batte zijn verschillende liederen en mondelinge verhalen over gemaakt.
Literatuur[bewerken]
- MARDIN 1915 Yves Ternon, Book 1, Part 4, Chapter 2 "Deïr el-Omar Mar Gabriel, Kefarbé, Bâsabrina"
- Şemune Hanne Haydo In The Context Public Hero
- Süryani Halk Kahramanı: Şemun Hanne Haydo
| Bronnen, noten en/of referenties |
Scriptfout: de module "Authority control" bestaat niet.
Dit artikel "Shamoun Hanna Haydo" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:Shamoun Hanna Haydo.
