Stevanstort

De Stevanstortplaats is een voormalige stortplaats niet ver van het centrum van Lendelede in de Belgische provincie West-Vlaanderen. Het terrein, eigendom van Steenbakkerij Vandeputte (Stevan), ligt geprangd tussen de industrie langs de Heulsestraat, het Patrijzenbos en de Bergkapel.

familie Vandeputte, steenbakerijen en stortplaatsen

Site Izegem

Steenbakerijsfamilie Vandeputte kent zijn oorsprong in Izegem. Op 15 maart 1827 krijgt grootgrondbezitter Guillielmus Vandeputte-Delaere er het octrooi een engelse steenoven en zo een steenbakerij op te richten. De steenbakkerij bevond zich nabij zijn hoeve en leverde onder meer stenen voor de bouw van de nieuwe sacristie aan de Lendeleedse Sint-Blasiuskerk in 1829.^[1]

In 1862 wordt de steenbakkerij er uitgebreid tot 43ha.

In 1872 wordt door steenbakkersfamilie Vandeputte bij de erfoprit naar hun hoeve een kapel voor Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand opgericht (hoeve in de Manpadstraat).

Opvolger Remi Vandeputte-Vanhaverbeke vond er de bekende RV bakstenen (rv'tjes) uit.^[bron?] Remi verving de op paardenkracht aangedreven machinerie door stoommachines in 1913.

De site van de izegemse steenbakkerij werd in de jaren 1950/1960 ook gebruikt als stortplaats. DIt enkele generaties later onder Maurice Vandeputte. Maurice vervulde in deze periode ook verscheiden belangerijke functies in de lokale Izegemse politiek. Op deze locatie kwamen na het volstorten onder andere de sportvelden en cultuurhuis de leest langs de rijksweg in izegem.

Site Lendelede

De steenbakkerij in de heulsestraat werd in 1961 door de in de streek ondertussen bekende steenbakkerijsfamilie Vandeputte overgenomen van de familie Vandemoortele.Hierdoor ontstond de pvba steenbakkerijen Vandeputte-Vandemoortele onder opvolger Karel Vandeputte-Vankesbeeck. Met de overname bouwden de Vandeputtes ook een moderne fabricagehal.

De familie Vandemoortele richtte de steenbakkerij op in 1914. In 1926 kwam er een ringoven, nadat jaren in openluchtovens gebakken werd. Deze werd gebruikt tot na de overname in 1970 en vervangen door een tunneloven. De oude gebouwen en hoge schoorsteen werden ook afgebroken. In 1980 sloot de steenbakkerij, na uiteindelijk ruim 27ha klei te hebben ontgonnen.

In 1982 opende de site als stortplaats. De site was ideaal gezien het in hydrogeologisch veilig gebied ligt. De stortplaats is gelegen in een niet-waterdoorlatende kleilaag van zo n 100 meter diep. Hierdoor is het risico op milieuverontreiniging beperkt. Sinds 2000 kwam hierboven nog een dikke folie bij om de afvalstoffen in te kapteren. Dit onder de volgende generatie, Paul Vandeputte.

In 2001 werd de jaarlijkse omzet geschat op twee en een half miljard frank (62 milioen Euro). De gemeente Lendelede belastte hier 30 procent op. Dit werd door de uitbater aangevochten maar in 2009 gaf de raad van state aan dat de gemeente deze belasting mocht blijven heffen.

De laatste jaren was de stortplaats vergund als deponie van baggerspecie, niet-reinigbare gronden en residu van grondreiniging.^[2]

Einde steenbakerijen en stortplaatsen Vandeputte

Er was al jarenlang ontevredenheid over de stortplaats, en dan vooral de inplanting dicht bij het centrum. Er was vaak protest van het "anti-stortcomité" dat later uitmondde in de politieke partij "leefbaar Lendelede". Er was ook een hongerstaking door een buur. Er kwamen meerdere deadlines voor de sluiting, maar niettegenstaande negatieve adviezen van OVAM, de gemeente Lendelede en de provinciale milieuvergunningscommissie werd de sluiting een aantal keer uitgesteld. Eind oktober 2011 raakte bekend dat minister Joke Schauvliege de exploitatievergunning niet verder verlengde. De gemeente Lendelede kocht de aanpaalende hoeve Verkamere met het omliggende land om een verdere uitbreiding voor een nieuwe steenbakkerij tegen te gaan. Het geboortebos is ondertussen aangepland op het "ontginningsgebied" dat bedoelt was voor het ontginnen van de goede kleilaag. Op 24 december 2011 werd het stortterrein definitief gesloten. De site is momenteel nog steeds eigendom van Stevan Invest NV.^[3]

De familie Vandeputte staat er om gekent te leven volgens het moto "pour vivre heureux vivons cachés" Momenteel is dus ook niet geweten wat de ondertussen steenrijke familie doet in plaats van steenbakerijen en stortplaatsen.

Jaarlijks passeert op de site de lokale vtt toertocht. Sinds kort is de site ook de start en aankomstplaats van de jaarlijkse koers ter ere van lokale wielerheld en buur van de site Alec Segaert.

Nabestemming[bewerken]

Na de sluiting eind 2011 werd de stortplaats afgedekt. Het was de bedoeling dat, als onderdeel van het nazorgplan, bovenop een openbaar natuurgebied van 27 hectare zou komen. Dit zou dan aansluiten bij het Patrijzenbos en de zone rond de Bergkapel.^[4]

Het openbaar natuurgebied is er niet gekomen door onenigheid tussen de eigenaar (Stevan) en de gemeente.^[4] Met uitzondering van de weide aan de bergkapel is de oude stortplaats niet toegankelijk.