Talentenschool Turnhout campus Boomgaard
Talentenschool Turnhout campus Boomgaard (vroeger Koninklijk Atheneum Turnhout; Rijksmiddelbare school Turnhout) gevestigd aan de Boomgaardstraat, is een middelbare school te Turnhout. De school maakt deel uit van het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap en de lokale scholengroep Fluxus. De inrichting biedt ASO, TSO en BSO-richtingen aan.
geschiedenis[bewerken]
Rijksmiddelbare school[bewerken]
start[bewerken]
Het officiële begin van de rijksmiddelbare school, bijgevolg ook van het Koninklijk Atheneum en Talentenschool Turnhout, geschiedde op 31 Augustus 1851, toen de Turnhoutse gemeenteraad de aanvraag voor een rijksmiddelbare school te Turnhout indiende bij de provinciegouverneur. Deze aanvraag werd goedgekeurd en er werd een regeling getroffen waarbij de gouverneur geschikte lokalen moest zoeken en dat de staat deze in orde zou maken. Er werd ook een bestuurscollege aangeduid om het bestuur van de school in orde te houden, alsook een directeur, die instond voor het dagelijks bestuur van de inrichting.
In het eerste bestuurscollege zetelden de volgende personen:
- J. A. N. Dierckx, burgemeester en voorzitter van het bestuurscollege
- C. Stroobant, schepen
- H. Noten, schepen
- J. Smitz, geneesheer en gemeenteraadslid
- B. Caers, doctor in de rechten en gemeenteraadslid
- L. Boone, rechter bij de rechtbank van eerste aanleg
- G. Mesmaekers, vrederechter
- E. Gife, provinciaal architect en secretaris-schatbewaarder van het bestuurscollege
De heer Jozef Guillaume Sanders werd tot directeur aangewezen van de pas opgerichte rijksmiddelbare school te Turnhout.
De inrichting werd gehuisvest in het Hotel de Terbruggen in de Begijnenstraat, waar de school tot 1955 gevestigd was en waar nu de gebouwen van CVO Kempen staan.
De school startte het schooljaar 1852-1853, dat begon op 4 oktober, de feestdag van de Heilige Geest, met een leerlingenaantal van 182 leerlingen.
Belangrijk om te vermelden is dat de voertaal van de middelbare afdeling het Frans was, wat de studie voor Vlaamstalige leerlingen bemoeilijkte. In de voorbereidende afdeling (nu het lager onderwijs) werden de leerlingen opgedeeld naargelang hun niveau in het beheersen van het Frans. Hierop kwam dan ook al gauw protest vanuit Vlaamse kant en met de derde taalwet van 15 Juni 1883 werd er beslist dat de taalvakken in de middelbare afdeling in het Nederlands moesten onderwezen worden in Vlaanderen en de wiskundige en natuurkundige vakken in beide landstalen. Men ging in Turnhout ook al redelijk vroeg op zoek naar leraren die het Nederlands machtig waren
bloeiperiode[bewerken]
De school bouwde zeker en vast een goede reputatie op in Turnhout, wat volledig te wijten is aan de resultaten van de leerlingen en de ongelooflijke inzet van de heer Sanders. De school behaalde goede resultaten op de algemene wedstrijden die in de Belgische scholen werden georganiseerd en waarbij er prijzen werden uitgedeeld. Door deze resultaten mocht de school ook een vlag in ontvangst nemen. Bovenop deze vlag werden ringen bevestigd waaraan de medailles van de algemene wedstrijden werden gehangen. Deze vlag is nog altijd in bezit van de school en is tentoongesteld achter glas.
Toch heerste er een negatief klimaat rond de inrichting in de periode van de eerste schoolstrijd (1878-1884). De inwoners van de Kempen waren immers grotendeels Katholiek en volgden dan ook vaak de adviezen van de kerk op. Er volgde dan ook even een daling in het leerlingenaantal.
Maar deze daling maakte tijdens het bestuur van directeur Senden (1882-1913) al snel terug plaats voor een stijging. Dit valt enerzijds te wijten aan de invoering van enkele wetten over het onderwijs, anderzijds aan interne prestaties. In deze periode werden er heel wat wetten doorgevoerd op het vlak van onderwijs. Door deze wetten werden er bijvoorbeeld nieuwe studierichtingen opgericht, waaronder de handelsafdeling, die een groot succes bleek te zijn in Turnhout.
In 1902 mocht de school haar 50-jarig bestaan vieren. Dit wou men zeker niet zonder enkele feestelijkheden voorbij laten gaan. Zo werd er een feestcomité opgericht en werd er onder andere op 18 mei een concert aangeboden aan alle oud-leerlingen. Op 19 mei werden er in heel Turnhout Belgische vlaggen uitgehangen.
Wereldoorlog I[bewerken]
Maar de vreugde van het 50-jarig bestaan van de school nam de jaren die volgden enorm af door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. In de Noorderkempen begon het oorlogsgeweld nog redelijk rustig en dacht men het schooljaar nog redelijk normaal te kunnen beginnen. Maar op 29 september hield de oorlogsfurie ook hier in Turnhout lelijk huis. Toen begon rijksmiddelbare school te lijden onder de gevolgen van de Eerste Wereldoorlog. Zo werden de vergaderingen van het bestuurscollege tot een absoluut minimum beperkt, werden de lesdagen in de winter ingekort door gebrek aan verlichting, moesten de ouders met geldgebreken de schoolrekening niet betalen en werd de turnzaal van de school door de stad Turnhout gebruikt als stapelplaats voor haver en aardappelen. Het lerarenkorps moest twee leraren afgeven die ten strijden moesten trekken tegen het oorlogsgeweld.
De gevolgen van de Eerste Wereldoorlog waren niet bevorderlijk voor de educatie en de opvoeding van de leerlingen. Er speelde zich vlak voor de oorlog ook een korte dalingsperiode af in het leerlingenaantal van de school. In 1914 is er echter geen sprake meer van een daling, maar juist van een stijging. Dit valt echter te wijten aan de leerplicht die ingevoerd werd in 1914, waardoor alle kinderen tot 14 verplicht naar school moesten. Tussen 1916 en 1918 is er weer sprake van een daling, deze keer wel ten gevolge van de Eerste Wereldoorlog, wat te wijten valt aan het daalde bevolkingsaantal van België door de oorlog. Maar vanaf dan ontstaat er weer een periode van bloei en een stijging in het leerlingenaantal door de verbeterde leefomstandigheden, alsook door het feit dat er meer kinderen van het platteland naar de scholen in steden kwamen. Zo kon de school eindelijk terug een beetje normaler functioneren en kwam er opnieuw een normale gang van zaken op gang.
Interbellum[bewerken]
Toen het oorlogsgeweld eindelijk beëindigd werd, kreeg de school ook een nieuwe bestuurder, namelijk de heer Lebeau. Hij nam maatregelen om de negatieve gevolgen van de oorlog te verhelpen en voorzag hulp en ondersteuning voor gezinnen die iemand verloren hadden in de oorlog, maakte het voor de gezinnen financieel haalbaar om hun kinderen naar school te sturen en wilde ook eer bewijzen aan de gesneuvelden van de school. Dit deed hij door een monument op te richten met daarop al de gesneuvelde leerlingen van de rijksmiddelbare school. Dit monument kan men nog altijd bezichtigen op de speelplaats van de 2e en de 3e graad van de inrichting.
De rust keerde na het einde van de Eerste Wereldoorlog terug en men ging weer over op de normale gang van zaken. De prijsuitreikingen konden bijvoorbeeld weer normaal doorgaan, alsook de lesdagen, die ingekort werden door het gebrek aan verlichting, konden weer onder normale omstandigheden doorgaan.
Er moet wel gezegd worden dat er tussen 1922 en 1927 een daling geschiedde in het leerlingenaantal, dat te wijten valt aan de daling van de geboortecijfers tijdens de Eerste Wereldoorlog. Maar die daling maakte al gauw genoeg plaats voor een grote stijging in het leerlingenaantal.
In het schooljaar 1931-1932 schreven er zich genoeg meisjes om een zelfstandige meisjesafdeling op te starten. Dit is echter nog maar een afdeling, die nog altijd onder bestuur stond van de rijksmiddelbare school. De echte splitsing tussen de jongens- en de meisjesschool vond in 1954 plaats.
In het schooljaar 1936 werd er een atheneum-afdeling opgericht op de rijksmiddelbare school te Turnhout. Zo kon men net zoals op een Atheneum niet enkel de eerste drie jaar van het middelbaar onderwijs, maar ook de hogere cyclus van het middelbaar onderwijs volgen. Dit had als gevolg dat leerlingen een opleiding konden volgen aan een universiteit.
Wereldoorlog II[bewerken]
Turnhout werd al vanaf het begin van de Tweede Wereldoorlog in de zogezegde ‘gevaarlijke zone’ geklasseerd en zo werden de lessen dus voor de tweede maal volledig verstoord door de gevolgen van de oorlog, hierdoor werden de aanwezigheidsduur en het aantal aanwezige leerlingen tot het minimum beperkt. De leerlingen kwamen twee keer per week naar school om zo toch maar even contact te hebben met hun leraren en wat te kunnen bijleren. Dit regime echter was geen degelijke oplossing. De kwaliteit van het onderwijs ging er serieus op achteruit en men moest na verloop van tijd overstappen op het maken van herhalingsoefeningen, omdat het aanleren van nieuwe leerstof niet echt mogelijk was.
Door de verdere uitbouw van de atheneum-afdeling kwam de inrichting al gauw in lokalennood. Om deze redenen werd er her en der een oplossing gezocht en in mate van het mogelijke plaats gemaakt. De meisjesafdeling was gevestigd in een paar lokalen van de tekenschool. Deze lokalen werden tijdens de oorlog in beslag genomen door de stad Turnhout ten behoeve van de bevoorradingsdiensten. De meisjes stonden echter niet op straat, want de zusters van het Heilig-Grafinstituut waren bereid ze voor de oorlogsperiode onderdak te bieden. Ook de voorbereidende afdeling van de rijksmiddelbare school waren vanaf dan aldaar gevestigd.
Echter, naarmate het Heilig-Grafinstituut groeide in leerlingenaantal kon het instituut de leerlingen van het rijksonderwijs geen onderdak meer bieden. Dit zorgde ervoor dat de meisjesafdeling en de verbreidende afdeling terug onderdak moesten zoeken in het hoofdgebouw. Dit was echter geen efficiënte en gemakkelijke manier van lesgeven was.
Toen Turnhout bevrijd werd op 23 september 1944 brak er een volksfeest uit in Turnhout. Het schooljaar kon stilaan op een gewone manier beginnen. Zo gewoon was het echter niet, want in januari en februari 1945 werden er militairen ingekwartierd in de school, waardoor de leerlingen van het rijksonderwijs elders onderwezen moesten worden. Na Pasen werd het wat kalmer en klaarde de toestand op.
De namen van de gesneuvelden (oud-)leerlingen van de school werden in stenen panelen gegraveerd en naast het bestaande monument van 1919 bevestigd.
Koninklijk Atheneum[bewerken]
promotie[bewerken]
De school werd bij de eerste naoorlogse promotie verheven tot Koninklijk Atheneum door de uitvaardiging van het koninklijk besluit van 27 Augustus 1947. Op een rijksmiddelbare school kon men enkel enkele de lagere cyclus van het middelbaar onderwijs (eerste drie jaar) volgen. Op een atheneum en in een atheneumafdeling daarentegen is het echter mogelijk om ook de hogere cyclus (laatste drie jaar) te volgen en nog belangrijk: met een diploma van een atheneum kan men hogere, universitaire studies volgen.
Deze verandering werd door het lerarenkorps en het schoolbestuur als een goede aanloop naar het honderdjarig bestaan van de school beschouwd, de men in 1952 vieren mocht. Naar aanleiding van de eeuwviering werden er heel wat festiviteiten georganiseerd, waarop er heel wat hoogstaande gasten aanwezig waren, zoals bijvoorbeeld de toenmalige minister van onderwijs Pierre Harmel. Er werden optochten georganiseerd. Men trok massaal naar het stadspark om daar een turnvoorstelling van de leerlingen van het Koninklijk Atheneum te aanschouwen. Leerlingen en leerkrachten organiseerden een toneelstuk, waarop ook externen welkom waren. Alsook een diner werd voorzien.
Na het honderdjarig bestaan volgt er opnieuw een periode van bloei, die te wijten valt aan de inzet van studieprefect J. Smets en diens opvolger G. Olbrechts.
verhuis[bewerken]
Na herhaaldelijk aandringen in Brussel kon men op 23 juni 1953 de eerste steenlegging van een nieuw gebouwencomplex vieren. De nood aan meer lokalen was immers groot en de lokalen waren in slechte staat vervallen. Het leerlingenaantal bleef gunstig, waardoor er als het ware een overbevolking ontstond in de gebouwen aan de Begijnenstraat.
Gunstig betekent echter niet dat het leerlingenaantal bleef stijgen. Want hoewel dat de school niet veel hinder niet ondervonden tijdens de tweede schoolstrijd in de jaren 1954-1955 moet men toch zeggen dat het leerlingenaantal daalde: in september 1954 telde de school 756 leerlingen, in september 1953 telde men er 788. Dit is zeker niet enkel te wijten aan de schoolstrijd, maar ook aan enkele andere factoren. Eén hiervan is bijvoorbeeld de verheffing van de rijksmiddelbare school van Mol tot Koninklijk Atheneum, waardoor leerlingen van het rijksonderwijs uit de regio van Mol nu ook de kans kregen om in Mol de hogere cyclus van het middelbaar onderwijs te volgen.
De nieuwe gebouwen aan de huidige Boomgaardstraat werden in het schooljaar 1955-1956 in gebruik genomen. Dat schooljaar bracht voor het rijksonderwijs in Turnhout nog heel wat goede zaken met zich mee, zoals de stichting van een secundaire technische school met een eigen directie ( nu Talentenschool Turnhout campus Zenit). De rijksmiddelbare meisjesschool kreeg al in 1954 een eigen directie. Studieprefect J. Smets kon zich zo concentreren op de jongensschool, waardoor de situatie toch iets vrediger was.
allerhande veranderingen[bewerken]
Toen de heer G. Olbrechts in het schooljaar 1956-57 startte als studieprefect in het Koninklijk Atheneum werd hij geconfronteerd met heel wat veranderingen binnen het Turnhoutse rijksonderwijs. Zo nam de nieuw opgerichte Rijkstechnische school drie prae-industriële klassen over van het Koninklijk Atheneum en werden er in september 1957 geen meisjes meer toegelaten in het eerste jaar Latijn. Want ook de Rijksmiddelbare meisjesschool bleef groeien en werd in 1958 zelfs verheven tot Koninklijk Lyceum. Dit zorgde uiteraard voor een onmiddellijke daling in het leerlingenaantal van het Koninklijk Atheneum. Maar deze daling maakte al even snel weer plaats voor een stijging.
Door het feit dat er nog altijd drie scholen gebruik maakte van het gebouwencomplex in de Boomgaardstraat waren er af en toe wel wat spanningen. Maar met de bouw van een middenvleugel op het Koninklijk Atheneum en de verhuis van de A2-afdeling van de Rijkstechnische school naar de gebouwen aan de Merodelei keerde de rust stilaan terug in het Koninklijk Atheneum.
Tijdens het bestuur van studieprefect Olbrechts waren er heel wat uitbreidingen in het schoolleven op gang gebracht. Zo kwamen de oudernamiddagen en de prijsuitdelingen tot een echte bloei, werden er heel wat reizen georganiseerd en zorgde de uitgaven van het schooltijdschrift ‘schoolleven’ tot een gevoel van cohesie binnen de Turnhoutse Rijksscholen. Ook de invoering van het VSO en de coëducatie, dit betekent dat jongens en meisjes samen op één school mochten zitten, zorgde voor een nieuwe wind binnen het Rijksonderwijs. Alsook de oprichting van heel wat verenigingen binnen de schoolmuren was een feit, ze werden er een foto- en toneel-vereniging opgericht, werden er sportwedstrijden georganiseerd tussen de verschillende scholen van het rijksonderwijs, organiseerde men ook heel wat reizen voor de leerlingen en werd ook de vereniging 'jeugd en wetenschap 'opgericht, waarbij enkele leerkrachten regelmatig op wetenschappelijke excursies gingen met hun leerlingen, opdat de leerstof in de praktijk onderwezen kon worden.
directie[bewerken]
Rijksmiddelbare school Turnhout[bewerken]
| naam bestuurder | ingetreden | afgetreden |
|---|---|---|
| Sanders J. G. | oktober 1852 | april 1862 |
| Arents J. F. | april 1862 | mei 1872 |
| Lust A. | mei 1872 | augustus 1874 |
| Nauwelaerts C. | september 1874 | augustus 1876 |
| Deschacht A. | november 1876 | september 1882 |
| Senden G. | September 1882 | augustus 1913 |
| Verachtert E. | oktober 1913 | november 1917 |
| Verschoren F. | december 1917 | december 1918 |
| Verachtert E. | februari 1919 | augustus 1919 |
| Bossaerts A. | augustus 1919 | augustus 1924 |
| Lebeau L. | september 1924 | september 1934 |
Rijksmiddelbare school met Atheneum-afdeling Turnhout[bewerken]
| naam bestuurder | ingetreden | agetreden |
|---|---|---|
| Steendam A. | september 1934 | december 1940 |
| Smets J. | maart 1941 | 1947 (promotie tot Koninklijk Atheneum) |
Koninklijk Atheneum Turnhout[bewerken]
| naam bestuurder | ingetreden | afgetreden |
|---|---|---|
| Smets J | 1947 (promotie Koninklijk Atheneum) | 1974 |
| Frans L. | 1975 | 1984 |
| Torremans L. | 1984 | 1989 |
| Truyens S. | 1989 | 2000 |
| Michielsen J. | 2000 | 2004 |
| Cannaerts A. | 2004 | 2006 |
| Horemans B. | 2006 | 2008 |
| Michielsen S. | 2012 |
afbeeldingen[bewerken]
lerarenkorps[bewerken]
-
lerarenkorps KA 1953-1954
andere afbeeldingen[bewerken]
-
nieuw gebouwencomplex Moldijk zonder middenvleugel
-
vlag van de Rijksmiddelbare school te Turnhout
-
gebouwen begijnenstraat
-
toespraak 100 jarig bestaan van de Rijksmiddelbare school
externe links[bewerken]
https://www.talentenschoolturnhout.be/
referenties[bewerken]
- Smets J. (1952) "Historiek van de Rijksmiddelbare school te Turnhout". Turnhout: Brepols
- Haegeman-Vereecke O. & van Bourgognie T. (1978) "Het Koninklijk Atheneum en het rijksonderwijs in Turnhout". Ravels: Drukkerij Paulussen
Dit artikel "Talentenschool Turnhout campus Boomgaard" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:Talentenschool Turnhout campus Boomgaard.
