Van der Linde (Vollenhoofs geslacht)
Van der Linde (ook, maar veel minder frequent en mogelijk vaak van andere oorsprong: van de Linde) is een Nederlandse familienaam die in Vollenhove teruggaat tot minstens de zestiende eeuw en historisch vooral op twee plaatsen terug te voeren was, namelijk Vollenhove en Makkum.
Voorkomen[bewerken]
De gemeente Steenwijkerland (Vollenhove en omgeving) vertoont ook nu nog de grootste concentratie van deze naam.[1] Twee kleinere geslachten zijn afkomstig uit het buurtschap De Linde in Den Ham (Overijssel) en uit het dorp Wijhe. Ook vanuit deze laatste plaats hebben zich naamgenoten in Wanneperveen en later Vollenhove gevestigd, uiteraard behoren niet alle in deze omgeving wonende van der Lindes tot de hier besproken tak.
Documenten die een gezamenlijke afstamming van deze verschillende takken aantonen konden tot nu toe niet worden ontdekt. Er zijn op het ogenblik minstens 5.000 personen in Nederland met deze familienaam. De familienaam van der Linden en varianten daarvan (Van Linde, Van der Lynden, Von der Linden, Van Terlinden, Verlinde(n), Verlynde, Verlijnde en Verlende) verwijzen vrijwel altijd naar een boom of groep bomen. De Vollenhoofse familienaam zou echter naar een boerderij verwijzen. Opvallend is in dit verband dat allerlei varianten van de eerste naam ook veelvuldig in België voorkomen, terwijl van de(r) Linde daar in deze schrijfwijze(n) in feite totaal afwezig is.[2]
Afgezien van de grote steden in de Randstad komt de naam van der Linde ook (vanaf ca. 1600) vrij veel voor op en rond Schouwen-Duiveland, het is onduidelijk of ook deze tak naar Overijssel te herleiden is.
In Genemuiden komt de familienaam eveneens veel voor maar ook hiervan ontbreken, door een brand in 1868, veel gegevens. Bovendien werden ook kerkelijke gegevens niet nauwkeurig en uniform genoteerd voordat dit door het Concilie van Trente op 11 november 1563 verplicht werd gesteld. Wel zijn in Overijssel doop- en trouwboeken goed bewaard van de Hervormde kerken in Deventer, Hasselt, Kampen, Vollenhove en Zwolle (met uitzondering van het trouwboek van Vollenhove van 1685-1791).
Er zijn meer dan 1200 afstammelingen bekend van een van de oudst bekende voorouders: Willem Herms van der Linde, die in 1575 geboren werd in Vollenhove en er voor 26 mei 1623 overleed.
Veel boeren uit de streek waren pachters, die eventuele eigen grond vaak door vervening verloren lieten gaan, terwijl uit archieven blijkt dat de van der Lindes er gewoonlijk eigen grond bezaten. Tot 1720 woonden ze voornamelijk in de gehuchten Barsbeek en De Krieger; dit is nu grondgebied Sint Jansklooster, en was van 1818 tot 1942 Ambt Vollenhove.
Erve de Linde[bewerken]
Aan de Leeuwte in Sint Jansklooster bevindt zich de oudste nog bestaande woning die op de familie terug te voeren is. Deze boerderij "de Linde" is rond 1690 gebouwd en droeg (in ieder geval vanaf 1696) de naam Erve de Linde, doch de familie was al eerder in de streek aanwezig; de boerderij was tot 1716 eigendom van Rutger Zwier van Haersolte, heer van Toutenburg, maar werd al jaren bewoond door het gezin van Klaas Hermensz, toen diens weduwe Hadewich Stam dit bezit vier jaar na de dood van haar man kocht.[3] Bij het huwelijk (29 mei 1718) van Tijmentje, de dochter van dit echtpaar, met schoolmeester Frans Keeman uit Blokzijl, werd de naam van der Linde voor het eerst in een Vollenhoofs document genoemd. Zij ging in Beulake wonen, waar ze echter het volgende jaar al overleed.
In 1742 kocht Hermen Hermensz. van der Linde uiterdijksland, "voormaals gehoord hebbende aan het Erve de Linde", van Rutger van Haersolte.
Volgens Datema werd de boerderij al "De Linde" genoemd nog voor de familie van Tijmentje Klaassens er woonde, zodat de familienaam mogelijk niet van van deze boerderij is afgeleid.[4] Er woonden veel leden van de familie in Beulake,[5] dat al in de laatste decennia voor de watersnoodrampen van 1775 en 1776 vanwege aanhoudende overstromingen geleidelijk verlaten werd en uiteindelijk verdween in de Beulakerwijde.
Als grondbezitters hadden ze vaak een rol in het kerkelijk of burgerlijk bestuur van hun woonplaatsen. Vanaf 1820 vestigden leden van de familie zich vanuit Vollenhove in Blankenham, Kampen en op Kampereiland.
Bij de naam van der Linde(n) bestaan in Nederland meer dan dertig verschillende familiewapens, doch dit zegt weinig aangezien er op de circa 80.000 Nederlandse familienamen 40.000 wapens bekend zijn.
Zie ook[bewerken]
- Moespot
- Van der Linden (geslacht)
- Politieke Raad
- Land van Vollenhove
- Verlinden (doorverwijspagina)
Externe links[bewerken]
- Beeldbankvollenhove.nl: (Erve) de Linde
- Beeldbankvollenhove.nl: Stadsmuseum Vollenhove, Werkgroep Agrarisch erfgoed: Linde
- Stamboomzoeker.nl: Van der Linde (15.765 personen op 30 september 2023)
Bronnen, noten en/of referenties
|
Dit artikel "Van der Linde (Vollenhoofs geslacht)" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:Van der Linde (Vollenhoofs geslacht).
