Watervliedt

´t Olde Spyker (Watervliet)

Nabij het landgoed Molecaten gelegen in Hattem, staat een rechthoekig klein ´kasteeltje´^[1], het pand is een rijksmonument^[2]. Het gebouw diende vroeger als een opslagplaats voor graan. Het is een kleine toren van twee stenen bouwlagen met een zadeldak tussen bakstenen topgevels. De naam Watervlie(d)t verwijst waarschijnlijk naar de lage ligging van het spijker op het landgoed. Er zijn verschillende benamingen voor het pand, in de volksmond wordt het oude Spijker gebruikt. Naast het huis, staat als bijgebouw een boerderij(tje), genaamd, De Kajute.

Bewoner(s)[bewerken]

Na de verkoop van het landgoed Molecaten in 1987, bleef dit huis met het naastliggende boerderij(tje) en omliggende grond, buiten de verkoop van het landgoed en wordt nu nog bewoond door de familie van Heeckeren.^[3] Het huis en directe omgeving zijn niet toegankelijk voor het publiek.

Geschiedenis[bewerken]

In 1640 liet de Hattemse burgemeester Melchior Greve tegen de heuvelrug van de Veluwe dit buitenhuis of spijker bouwen. Boven de ingang van het pand is een rond venster in natuurstenen omlijsting en een geblokte spitsboog, geschreven staat behalve het oorspronkelijke bouwjaar, de tekst Die Sait die Mait , vertaald in de huidige Nederlandse taal, die Zaait die Maait. Een bijbel tekst uit Johannes 4:34-37 , ontleed uit de Statenvertaling van 1637, de volledige spreuk is: Een ander is het, die zaait, en een ander, die maait^[4]. Dit is een verwijzing naar de oorspronkelijk functie van het gebouw. Ook diende het wel tot verblijfplaats van de landheer in de zomer, wanneer deze zijn landerijen inspecteerde.

Aan het einde van de 17de eeuw is er in 1694 een spreng, genaamd ‘Spijkerspreng‘, gegraven voor een papiermolen, geheten ‘Op de Blaasbalg’. Deze papiermolen is in het midden van de 18e eeuw afgebroken. In de loop der tijd veranderde de functie van de spijker, er werden nieuwe functies aan toegevoegd.

Omstreeks 1805 verwierf de familie Van Heeckeren het huis en bijbehorende grond. Na de verkoop aan Baron van Heeckeren heeft deze laatste het beekje rond 1850 dwars door een stuifrug, genaamd de Heerenberg, laten graven om het water voor zijn korenmolen te kunnen gebruiken.

Restauratie[bewerken]

Er zijn verschillende 18de en 19de-eeuwse aanbouwen geweest en in 1960 is het huis zorgvuldig gerestaureerd onder toezicht van de Rijksdienst voor de monumentenzorg, het naastgelegen gedeelte aan de westzijde, is toentertijd vervangen door nieuwbouw, in dezelfde bouwstijl, om bewoning mogelijk te maken. Daarbij is toen een nieuwe extra ingang en achterdeur gemaakt tussen de oude kern en het nieuwe woongedeelte. De oude voordeur draagt de kleuren, geel en rood, die te vinden zijn in het familiewapen van de familie van Heeckeren en die ook overal op het landgoed bij de gebouwen terug te vinden zijn. Bij de entree van de Spijker staan twee natuurstenen pijlers met de naam Watervliet erop, deze stonden naar alle waarschijnlijkheid vroeger aan weerszijden van de poort van Huis Molecaten, die daar naderhand afgebroken is.