Wijers (geslacht)

Mee bezig

Aan dit artikel of deze sectie wordt de komende uren of dagen nog druk gewerkt.
Klik op geschiedenis voor de laatste ontwikkelingen.

Het geslacht Wijers / Wyers is een Nederlands patriciërsgeslacht dat oorspronkelijk afkomstig is uit Limburg. De familie Wijers uit Merkelbeek is opgenomen in de reeks Nederland's Patriciaat van het CBG Centrum voor familiegeschiedenis, 60e jaargang (1974) en waar in de 93e jaargang (2014) de genealogie weer helemaal is bijgewerkt.

De familie voerde als wapen in rood een zilveren zwaan met gouden snavel, zwemmend op zilver golvend water, blauw geschaduwd. Helmteken: een uitkomende zwaan met gouden snavel en gespreide vleugels. Dekkleden: zilver en rood. Het oudste exemplaar van dit wapen is gegraveerd op een zilveren schild ter gelegenheid van de aanstelling als koning van de schutterij van Meerssen op 3 mei 1671 van Arnoldus (Aert) Wyers (1640-1717), collecteur en burgemeester van Houthem.

De familie Wijers (in de Wijer) uit Berneau, later te Eijsden en Dordrecht voerde een geheel ander wapen in goud drie rode bisschopshoeden. helmteken een rode bisschopshoed tussen een vlucht van rood en goud. Dekkleden: rood gevoerd van goud. Dit wapen is te vinden op de grafzerk van Willem Wyers (1593-1673) in de Grote kerk te Dordrecht. Dit wapen is van de uitgestorven geslacht Wijers (Wyers, in de Wijer) uit Eijsden en is lange tijd tot in de 20e eeuw door de familie gevoerd maar verwantschap tussen beide families is bij nader onderzoek o.a. door archivaris J.M. van der Venne (opdrachtgever drs. K.A.A.M. (Karel) Wijers (1898 - 1997) in de zestiger jaren niet gebleken.

Omstreeks 1900 maakte J.L. van Dalen, archivaris van Dordrecht, op verzoek van J.P.A.Wijers (1851-1914), voorzitter van de Kamer van Koophandel en fabrieken te Dordrecht, een stamboom getiteld: Genealogie van het Geslacht Wijers. Ruim veertig jaar later publiceerden leden van de familie Wijers uit Dordrecht een stamboom gebaseerd op dit onderzoek van de reeds overleden archivaris. Nadere bestudering van de genealogie leert ons dat in deze genealogie twee stambomen door elkaar werden vermengd; de familie Wijers uit Eijsden en de familie Wijers uit Meerssen. Deze laatste is opgenomen in het hierboven vermelde boekje van het Nederlands Patriciaat. Nieuw grondig onderzoek verricht door archivaris J.M. van der Venne leidde in 1974 tot een herziening en heropname. Inmiddels bleek boveddien dat de familie Wijers niet uit Meerssen maar voordien uit Merkelbeek afkomstig was en een geheel ander familiewapen te voeren dan de familie Wijers uit Eijsden.

De genealogie wordt sinds 1995 bijgehouden en bijgewerkt door mr M.F.M. (Frank) Wyers (Bussum). Tussentijds verdere onderzoeken hebben sindsdien plaatsgevonden met de hulp van de genealoog en archiefonderzoeker A.S.M. (Funs) Patelski (Klimmen, Li.).

De naam wordt wisselend geschreven als Wijers, Wyers maar ook Weijers. In de oude doopregisters werden deze achternamen wisselend gebruikt zelfs binnen één familie en bij de invoering van de burgerlijke stand in 1811 werd de naam als Wijers ingeschreven. (Napoleon voerde in Nederland in 1810 de Code Civil in. Deze verzameling wetten was in Frankrijk al sinds 1804 van kracht. ... In Nederland werd de Burgerlijke Stand in 1811 geïntroduceerd. Hierbij hoorde een bevolkingsregister waarin de nieuw geborenen, de sterfgevallen en de huwelijken moesten worden gemeld).

Verschillende familie leden hebben inmiddels bij Koninklijk Besluit (o.a. KB 2020001896) hun achternaam laten rectificeren tot Wyers.

De oudste doopbewijzen tonen sterke concentraties rondom de dorpen Meerssen, Klimmen, Voerendaal en Houthem.

Leenhof van Valkenburg: De Wijershof te Merkelbeek[bewerken]

Nabij de kerk van Merkelbeek lag het goed genaamd de Wijershoeff, in 1729 bestaande uit een hof en schuur, een kleine vijver (wijer) met daarbij een bunder land (Habets, 1885, 105). De wijershof was leenroerig aan de Heer van Valkenburg en werd voor het leenhof van Valkenburg verheven.

1503 Arnt Weyers van Merkelbeek[bewerken]

Op 6 februari 1503 verhief Arnt Weyers van Merkelbeick de Wijershof te Merkelbeek na het overlijden van Jan van Baichem die het goed tot zijn dood in leen hield [brief Van de Venne].

1537 Johan Wyer[bewerken]

Op de feestdag van de Heilige Antonius 1537 hield Johan Wyer de Wyershof te Merkelbeek in leen.

"Johan Wyer, bekenne ende hilt te leene van Keyzerlycke Majesteyt in de landen van Valckenborch in de bank van Oersbeeck zoe Merkelbeeck Wyers hoeff genant"

Onderzoek in de archieven van het leenhof van Merkelbeek moert nog verricht worden.

Stamvader Aret Wijers[bewerken]

Aret (Arnoldus) Wijers werd geboren ca. 1575 (geschat) en was afkomstig uit Merkelbeek. Hij werkte als herbergier en landbouwer en was cijnsplichtig aan de proostdij van Meerssen (1622). Hij was eigenbaar van een huis en hof met schuur en weide gelegen In de Steege te Meerssen. Hij is overleden voor 13 maart 1630 [NP] en trouwt ca. 1599 met Elisabeth Daems, geboren ca. 1580 en overleden vóór 19 december 1645, dochter van Bartholomaeus (mees) Daems, cijnsplichtig aan de proostdij van Meerssen en Helena Schuts.

Uit dit huwelijk werden geboren: