Zelforganiserende bureaucratie
Zelforganiserende bureaucratie is het logische en onvermijdelijke gevolg van de inspanningen van iedereen die betrokken is bij de democratische organisatie van een zelforganiserende gemeenschap, zowel professionals als vrijwilligers. Oorzaken zijn de behoefte het groeiende en steeds complexere hoeveelheid werk te organiseren. Daarnaast is er de wens om een legitieme vorm autoriteit te organiseren op een zo democratisch mogelijke manier.
Het streven om een zo democratisch en zo leiderloos mogelijke organisatie te vestigen en in stand te houden, leidt tot praktijken van constante disciplineringen en zelfdisciplinering: bureaucratisering wordt ingezet als middel om machtsconcentratie tegen te gaan en om een zo democratisch mogelijke organisatie te realiseren. Betrokkenen, in formele en informele posities, en vrijwilligers streven naar ‘minimalisering van dominantie’ en ‘gelijkheid voor betrokkenen’. Hiervoor passen ze dus formele en rationele structuren toe.
Het concept van zelforganiserende bureaucratie is voor het eerst benoemd door de socioloog Emiel Rijshouwer, die in zijn proefschrift [1] betoogt dat dit concept een analytisch kader biedt om de evolutie van open en zelforganiserende gemeenschappen te begrijpen. Rijshouwer deed onderzoek naar de ontwikkeling van de financiële organisatie, de editing-structuur en de cultuur van Wikipedia en ook naar de rol van de overkoepelende Wikimedia Foundation hierin. De casus van Wikipedia toont aan dat machtsconcentratie en bureaucratisering de uitkomst zijn van politieke processen waarin betrokkenen met verschillende belangen en vanuit verschillende overtuigingen zich inspannen om een open en zelforganiserende gemeenschap op te zetten en in stand te houden.
Met zijn onderzoek toont Rijshouwer aan hoe zelforganisatie en bureaucratisering samenhangen, in plaats van dat het tegengestelde organisatiemodellen zijn.
|
Bronnen
|
Dit artikel "Zelforganiserende bureaucratie" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:Zelforganiserende bureaucratie.
