Cisca Griffioen
Doctor Cisca Griffioen, Amsterdam 23 juli 1943, betekent veel voor de academische geneeskunde. Als Universitair hoofddocent leidde zij 10.000 geneeskundestudenten op. Griffioen bekleedde tijdens haar medische carrière (1963-2005) vele belangrijke bestuursfuncties waaronder voorzitster van de Vereniging van Nederlandse Vrouwelijke Artsen (vnVa) en de commissie seksespecifieke geneeskunde en organiseerde de leerstoel ‘Vrouwenstudies Geneeskunde’ in Nijmegen namens die vnVa.
Wetenschappelijke carrière[bewerken]
Griffioen begon haar loopbaan in het laboratorium. Van 1963 tot 1979 bij de vakgroep voor Antropobiologie en Menselijke Erfelijkheidsleer (nu afdeling Antropogenetica), achtereenvolgens in de functies van kandidaat-assistent, wetenschappelijk medewerker, wetenschappelijk medewerker 1e klas en wetenschappelijk hoofdmedewerker.
Cisca Griffioen gaf college Antropobiologie aan studenten Geneeskunde en Tandheelkunde. Onderwerpen o.a. groei en ontwikkeling, variabiliteit, geslachtsdimorfisme, populatiegenetica. En zette practica op voor deze studenten over: lichaamsbouw en variabiliteit, groei en skeletleeftijdbepaling. Voor derdejaars Geneeskunde organiseerde en gaf zij practica fysische diagnostiek. Aan studenten Culturele Antropologie en studenten Psychologie gaf Cisca Griffioen het bijvak Antropobiologie.
In 2020 meldde het CBS dat er voor het eerst meer vrouwelijke dan mannelijke huisartsen waren. Eind 2018 was 58% van de huisartsen vrouw. Een van de oorzaken: er studeren meer vrouwen dan mannen af als huisarts.
Jeugd in Amsterdam[bewerken]
Cisca Griffioen werd geboren midden in de Tweede Wereldoorlog. Zij woonde met haar oudere zus en jongere broertje in de Wilhelminastraat 193 (in de oorlog Westergasthuisstraat genaamd) in de Helmersbuurt in Amsterdam-West. Het gezin leefde op steenworp afstand van het Wilhelmina Gasthuis in de Eerste Helmersstraat. Met een gebroken onderarm maakte Cisca kennis met het ziekenhuis en de Eerste Hulp (nu Spoed Eisende Hulp, SEH). Ze bezocht daar ook haar moeder die vaak ziek was. Leergierig als zij was, ging Cisca al naar de kleuterschool toen ze 3 jaar was. Daarna ging ze naar de katholieke St. Christinaschool voor meisjes, Kanaalstraat 98 (op de foto de gevel van het klooster: St. Christina Gesticht). In haar ervaring werden meisjes 'bezig gehouden' en kregen zij geen kansrijk onderwijs.
Huishoudschool[bewerken]
De stap naar de middelbare school in 1954 was volgens Cisca Griffioen haar grootste carrièrestap. “Educatie is emancipatie,” vat zij die stap samen. Ze ging naar het lyceum terwijl veruit de meeste meisjes uit haar sociale milieu na de basisschool automatisch de huishoudschool ingeduwd werden. Op de huishoudschool leerden meisjes praktische vaardigheden - voor de onbetaalde verzorging – als echtgenote, moeder, schoondochter enz. Huishoudgeld was het enige waarover huisvrouwen konden beslissen, voor grote beslissingen en uitgaven moesten zij toestemming vragen aan hun man. Zij waren bij wet handelingsonbekwaam. Twee jaar nadat Griffioen naar het lyceum ging, op 14 juni 1956, werd de ‘Wet handelingsonbekwaamheid’ afgeschaft dankzij de motie-Tendeloo. Getrouwde vrouwen mochten eindelijk betaald werken, een bankrekening openen en reizen zonder toestemming van hun echtgenoot. Kamerlid Corry Tendeloo zorgde er ook voor dat vrouwen in overheidsdienst niet meer werden ontslagen wanneer zij trouwden. Nog tot 1971 noemde het Burgerlijk Wetboek de man het ‘hoofd van de echtvereniging’ en was de vrouw aan hem ‘gehoorzaamheid verschuldigd’. Cisca’s moeder was onbetaald huisvrouw, haar vader was traditioneel kostwinner. Hij verdiende zijn loon als tramconducteur en administratief medewerker bij het Amsterdamse gemeentevervoerbedrijf (GVB) (link). Het gezinsinkomen van moeder en vader was echter te laag om hun kinderen een theoretische vervolgopleiding te laten volgen. De ouders van Griffioen hadden alleen de basisschool doorlopen, terwijl zij ook intelligent genoeg waren om door te leren. Zou de geschiedenis zich herhalen? Het hoofd van de lagere school en de Onderwijsinspectie geloofden in Cisca en onderwierpen haar aan een test van twee dagen op een psychologische laboratorium. Cisca kreeg met andere slimme meisjes extra onderwijs. Ze slaagde voor het toelatingsexamen een kreeg een rijksstudietoelage. Haar oudere zus volgde toen al de kweekschool voor detailhandel.
Onderscheidingen[bewerken]
Voor haar onderwijs en betrokkenheid bij de studenten ontving Cisca Griffioen in 2000 de koninklijke onderscheiding tot officier in de Orde van Oranje Nassau. En de volgende onderscheidingen:
- 1997: erelid van de Medische Faculteit der Amsterdamsche Studenten (MFAS)
- 2003: erelid van het Genootschap ter bevordering van Natuur-, Genees- en Heelkunde
- 2004: erelid van de Vereniging van Nederlandse Vrouwelijke Artsen
- genomineerd voor onderwijsprijs docent blokonderwijs door de MFAS studiejaar 1998-1999
- onderwijsprijs voor de afdeling Anatomie en Embryologie van de MFAS voor het kleinschalig onderwijs studiejaar 2003-2004
- 2019: Honorary member of the MWIA (Medical Women's International Association)
- 2021: Als lid van de Werkgroep Ouderenvriendelijk Buitenveldert de Zonnehuispenning 2021
- 2023: Andreaspenning van de Gemeente Amsterdam
Externe links[bewerken]
- Hart voor vrouwen (boek 2021 en website), prof. dr. A.H.E.M (Angela) Maas [1]
- Mannen in Nood, 2006, Dr. Cisca Griffioen [2] in: Medisch Contact
- Onderzoekers in de prijzen, 2021, Naomi van Esschoten [3] in: Medisch Contact
- Interviews VAMP, 2023, Cisca Griffioen [4] in vnVa
- Cisca Griffioen – Onderwijs is de ruggengraat van emancipatie, 2022, Veerle Corstens, [5] in: amsterdam.nl, podcast
|
Scriptfout: de module "Authority control" bestaat niet.
Dit artikel "Cisca Griffioen" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:Cisca Griffioen.
