G1000 Nederland
G1000.nu
| ||
Geschiedenis | ||
Opgericht | 2 december 2013 | |
Structuur | ||
Voorzitter | Harm van Dijk | |
Plaats | Amersfoort | |
Motto | Op weg naar een andere democratie | |
Media | ||
Website | g1000.nu |
G1000.nu is een Nederlandse stichting met als doel de zeggenschap van burgers te vergroten door middel van burgerberaden. Kernachtig hieraan is de noodzaak burgers dichter bij de politieke besluitvorming te betrekken om zo de kloof tussen burger en politiek te dichten. De stichting is in 2013 opgericht door een groep burgerinitiatiefnemers op basis van de G1000 België. G1000.nu (vanaf hier: G1000) opereert in het Nederlandse taalgebied en organiseert beraden op het niveau van dorpen, steden, gemeentes, provincies en losse organisaties. Er wordt momenteel ook gewerkt aan plannen voor de eerste nationale G1000, de G1000Landbouw.[1] De naam is een toespeling op intergouvernementele bijeenkomsten zoals de G7 en G20.
Concept[bewerken]
De methodologie van de G1000 kan worden samengevat in zeven principes:[2][3]
- Autonomie. Deelnemers bepalen zelf de agenda van het beraad, de onderwerpen die besproken worden en welke onderwerpen uiteindelijk het belangrijkst zijn. Het onderliggende doel is het ontwikkelen van eigenaarschap onder de deelnemers tijdens het beraad.
- Gelijkwaardigheid. Iedere stem weegt even zwaar, ongeacht de achtergrond, rol of positie. Iedere deelnemer kan wegens zijn unieke eigenschappen het gesprek verrijken, maar geen stem krijgt meer gewicht.
- Dialoog. Er wordt gezocht naar overeenstemming en gemeenschappelijkheid. Om de openheid en gelijkwaardigheid van het gesprek te waarborgen worden er tijdens het beraad vier spelregels aangehouden:
- Deelnemers luisteren naar elkaar
- Deelnemers vermijden discussie
- Deelnemers hoeven het niet eens te worden en
- Deelnemers maken ruimte voor elkaar om te spreken.
- Diversiteit. Door middel van loting wordt er naar gestreefd om een zo divers mogelijke samenstelling van deelnemers te verkrijgen. Het doel is om een groep mensen te verzamelen die op basis van demografische kenmerken een afspiegeling vormt van de maatschappij als geheel.
- Het hele systeem in de zaal. De hele gemeenschap hoort aanwezig te zijn tijdens het overlegproces. Hiertoe worden naast burgers ook politici, ambtenaren, werkgevers en bestuurders op naam uitgenodigd. “Vrijdenkers” (betrokken burgers die willen deelnemen maar niet zijn ingeloot) kunnen zich bovendien zelf aanmelden.
- Transparantie. De manier waarop ideeën worden uitgewisseld, verzameld en geselecteerd is open en inzichtelijk voor alle betrokkenen.
- Veiligheid. Deelnemers kunnen veilig meedoen aan de dialoog. De spelregels en afspraken van de dag worden gewaarborgd door een onafhankelijke moderator. Deze begeleid de deelnemers door de dag en door het afgesproken programma, maar in samenspraak met de deelnemers kan hiervan worden afgeweken.
Het concept zoals hieronder uiteengezet volgt het raamwerk van de meest recent ontwikkelde plannen voor een ‘gewoon’ G1000-burgerberaad: het ontwerp voor de G1000Landbouw[4] en het G1000 Handboek.[3] Er is echter in de praktijk nog steeds variatie geweest in de precieze vormgeving van de beraden die de G1000 organiseerde. Zo zijn de kleinschalige overlegprojecten die de G1000 uitvoerde voor losse organisaties in een afwijkende vorm georganiseerd afhankelijk van de eisen van de opdrachtgever (e.g. de Voedsel1000 van 2019 werkte met aanmelding in plaats van loting[5]).
Het overlegproces van het G1000 Burgerberaad volgt in grote lijnen vier fases: de Burgertop, het Burgerforum, de Burgerraad en de Monitor Groep. Het resultaat van het proces heet het Burgerbesluit. Voordat dit overlegproces plaatsvindt, wordt eerst een coalitie gevormd van betrokken actoren: overheid, maatschappelijke organisaties en bedrijven. Deze actoren committeren zich aan de uitkomst van het Burgerberaad door middel van partnerovereenkomsten. Hierin wordt het volgende afgesproken:
- De partners committeren zich volledig aan de uitgangspunten van de G1000;
- De onafhankelijkheid van de G1000 wordt gegarandeerd;
- De partners verantwoorden publiekelijk hoe zij met de resultaten omgaan;
- De G1000 wordt onder eigen vlag georganiseerd en los van de overheid gepositioneerd;
- De partners leveren menskracht ten behoeve van de organisatie, de begeleiding en de opvolging;
- G1000.nu levert het concept, begeleidt en superviseert het projectteam bij de uitvoering, modereert en produceert de bijeenkomsten en begeleidt het vervolgtraject.
Voorafgaand aan de G1000 Burgertop worden vervolgens burgers uitgenodigd door middel van loting. Uit de BRP worden 10.000 willekeurige mensen gekozen die vervolgens een uitnodiging ontvangen. Zij vormen 62,5% van de uiteindelijk 1000 deelnemers. Tevens worden ambtenaren en politici (12,5%) en werkgevers en andere betrokkenen uit het beleidsgebied in kwestie (12,5%) uitgenodigd om met hen aan tafel te gaan. Vrijdenkers (12,5%) kunnen tenslotte op eigen initiatief deelnemen. Voor elke categorie geldt dat bij te grote aanmelding alsnog loting plaatsvindt. Tijdens de Burgertop wordt door middel van dialoog bepaald wat de belangrijkste thema’s zijn in de gemeenschap en wordt nagedacht over mogelijke oplossingsrichtingen. Alle 1000 deelnemers zijn hierbij aanwezig. In een aantal rondes spreken de deelnemers elkaar aan tafels met een paar anderen en een tafelsecretaris. De samenstelling van de tafels verandert per ronde en de deelnemers aan een tafel kennen elkaar het liefst niet. Verder is er een neutrale moderator die de deelnemers begeleidt door de dag. Er wordt gebruik gemaakt van de applicatie Wordl om de input van de deelnemers te aggregeren.
500 van de deelnemers gaan door naar het Burgerforum. Tijdens het burgerforum worden de voorstellen uit de Burgertop uitgewerkt tot concrete beleidsvoorstellen in maandelijkse werkplaatsen. De deelnemers hierbij gaan in gesprek met vertegenwoordigers van organisaties en andere betrokkenen uit het beleidsveld. Tevens wordt gebruik gemaakt van de zogeheten kenniscoalitie: een grote groep experts en mensen uit de praktijk die op afroep beschikbaar zijn om informatie te delen met de deelnemers. De input van de kenniscoalitie staat los van de moderatie door de organisatie van de G1000.
De uitgewerkte beleidsvoorstellen worden gepresenteerd en ter stemming gebracht tijdens de Burgerraad. De voorstellen worden bij meerderheid van stemmen aangenomen. De aangenomen voorstellen vormen dan het Burgerbesluit. Deze wordt gepresenteerd aan het publiek en de politiek.
De omzetting van het Burgerbesluit naar concreet beleid wordt bewaakt door de Monitor Groep. Deze wordt vrijwillig gevormd door deelnemers aan de Burgerraad. De Monitor Groep vormt een klankbordgroep en een aanspreekpunt voor organisaties die betrekking hebben op het Burgerbesluit. Zij komt een paar keer per jaar bijeen totdat de doelen van het Burgerbesluit behaald zijn. De G1000 begeleidt alleen de eerste vergadering van deze groep, daarna staat de Monitor Groep op zichzelf en trekt de G1000 organisatie zich terug uit dit Burgerberaad.
Evaluatie[bewerken]
Een vaak voorkomende kritiek op de projecten van de G1000 is dat de samenstelling van deelnemers weinig divers is.[6][7][8][9] Er is oververtegenwoordiging van ouderen, hoger opgeleiden, middenstanders, reeds politiek betrokkenen en links-progressief georiënteerden. Ook hadden deelnemers gemiddeld genomen een groter vertrouwen in de overheid. Over de vertegenwoordiging van etnische groepen zijn wisselende conclusies getrokken: sommige onderzoekers concluderen over enkele onderzochte G1000'en dat niet-Westerse groepen sterk ondervertegenwoordigd waren[6][8] terwijl een ander onderzoek heeft bevonden dat het aandeel niet-Westerse deelnemers bij drie G1000'en in 2017 wel representatief was voor de bevolking.[10] Op het geheel genomen is de representativiteit van de deelnemende groep in vergelijking met de bevolking waar zij uit werd geloot bij de meeste G1000'en laag te noemen in termen van socio-economische achtergrond, houding en gedrag, ondanks pogingen om dit tegen te gaan door loting en werving.[10] Dit is een issue waar burgerberaadinitiatieven wereldwijd mee te maken hebben.[11]
Deelnemers ervaren de burgerberaden voor het overgrote deel positief. Het overlegproces scoort hoog in de mate van waargenomen gelijkheid tussen deelnemers, wederzijds respect en de kwaliteit van de dialoog, hoewel het soms schort aan transparantie met betrekking tot het verloop van het overlegproces en de stemmingsprocedure.[12]
Een ander kritiekpunt betreft de impact van G1000'en op daadwerkelijk beleid. Vroege G1000’en zoals die in Amersfoort en Uden (2014) waren een eendaags evenement en de resultaten werden simpelweg overhandigd aan de lokale politiek. De invloed van deze beraden was moeilijk vast te stellen, afwezig, klein of indirect.[6][13][14] Dit kwam omdat de burgerberaden en de Burgerbesluiten weinig aansluiting vonden bij de bestaande politieke instituten, en politici bovendien onzeker waren over hun rol in verhouding tot het burgerberaad.[14] Het initiële ontwerp van de G1000 is in 2017 aan de hand van dit commentaar op sommige punten aangepast. Zo is er meer aandacht gekomen voor de “nazorg” oftewel de daadwerkelijke realisatie van de uitkomsten van het burgerberaad.[15][16] De nieuwe G1000'en duurden op het geheel bezien tot wel 6 maanden en werden georganiseerd in samenspraak met de lokale politiek en de vakgroep (het principe van “het hele systeem in de zaal”).
Projecten[bewerken]
Locatie | Type | Provincie | Aantal inwoners | Start van het initiatief | Initiatiefnemer(s) | Onderwerp |
---|---|---|---|---|---|---|
Amersfoort | stad | Utrecht | 100.000+ | 2014 | burgers | Geen vooraf bepaald onderwerp |
Uden | stad | Noord-Brabant | 25.000-50.000 | 2014 | burgers | Geen vooraf bepaald onderwerp |
Kruiskamp | wijk | Utrecht | minder dan 25.000 | 2014 | burgers | Geen vooraf bepaald onderwerp |
Groningen | stad | Groningen | 1000.000+ | 2015 | burgers | Geen vooraf bepaald onderwerp |
Schiedam | stad | Zuid-Holland | 50.000-100.000 | 2016 | burgers | Geen vooraf bepaald onderwerp |
Nijmegen | stad | Gelderland | 100.000+ | 2016 | burgers | Geen vooraf bepaald onderwerp |
Amersfoort | stad | Utrecht | 100.000+ | 2016 | burgers | Geen vooraf bepaald onderwerp |
Gemert-Bakel | gemeente inclusief meerdere dorpen | Noord-Brabant | 25.000-50.000 | 2016 | burgers | Geen vooraf bepaald onderwerp |
Eindhoven | stad | Noord-Brabant | 100.000+ | 2016 | burgers | Geen vooraf bepaald onderwerp |
Coevorden | stad | Drenthe | 25.000-50.000 | 2016 | burgers | Geen vooraf bepaald onderwerp |
Friese Dorpen | meerdere dorpen | Friesland | n.b. | 2016 | burgers | Geen vooraf bepaald onderwerp |
Schiedam | stad | Zuid-Holland | 50.000-100.000 | 2017 | burgers | Geen vooraf bepaald onderwerp |
Borne | dorp | Overijssel | 0-25.000 | 2017 | burgers | Geen vooraf bepaald onderwerp |
Enschede | stad | Overijssel | 100.000+ | 2017 | lokale overheid | Lokaal vuurwerkbeleid |
Steenwijkerland | gemeente inclusief meerdere dorpen | Overijssel | 25.000-50.000 | 2017 | lokale overheid | Lokale (duurzame) energiestrategie |
Heerenveen | stad | Friesland | 25.000-50.000 | 2019 | lokale overheid | Vitalisering van het centrum van Heerenveen |
Voedsel1000[17] | provincie | Noord-Brabant | 2.000.000-3.000.000 | 2019 | provinciale overheid | Ontwikkeling van landbouw en voedselvoorziening |
Dit artikel "G1000 Nederland" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:G1000 Nederland.