GOUD - vergeten in Siberië

GOUD - vergeten in Siberië (GOLD - lost in Siberia, Документальный фильм, ЗОЛОТО - затерянный в Сибири) is een documentaire van Theo Uittenbogaard en Gerard Jacobs.

Het werd in de zomer van 1993 gefilmd in Magadan, Oest-Omtsjoeg, Soesoeman en in de Severovostok Zoloto goudmijn, in het verre oosten van Siberië, door de eerste buitenlandse filmploeg die na de toen ingezette perestroika in het Kolyma District werd toegelaten. Tot die tijd, en in de zestig jaar ervoor, was het verboden gebied, en stond het district onder directe controle van de Sovjet geheime dienst (NKVD/KGB) onder de deknaam Dalstroj. Na de eerste goudvondsten in het begin van de 20ste eeuw, bleek het gebied niet alleen enorme goudvoorraden te bevatten, maar ook uranium en andere zeldzame metalen. Daarmee werd de exploitatie van de Kolyma-rijkdommen van levensbelang voor de ontwikkeling en macht van de jonge Sovjet-staat onder het bewind van Jozef Stalin.

Kolyma werd het synoniem voor "naar Siberië gestuurd worden". Na het aanvankelijke enthousiasme van jonge Sovjet-pioniers, die vrijwillig naar het verre oosten van Siberië trokken, maar door het barre klimaat en de bittere koude afhaakten, werden tenslotte scheepsladingen willekeurig opgepakte dwangarbeiders, zgn "Vijanden van het Volk", in de speciaal daartoe gebouwde havenstad Magadan aan land gezet om met de hand een 500 kilometer lange verbindingsweg naar goudstad Soesoeman aan te leggen; "kruipend tegen de bergen op, wegzakkend in het moeras".

Pieter Kottman schreef over de film na de premiere op het Nederlands Film Festival 1994 in NRC/Handelsblad: " Goud - Vergeten in Siberië, gemaakt voor de EO (!), gaat over Kolyma, Siberië, het grootste goudveld van de voormalige Sovjet-Unie. Het is het onherbergzame gebied waarheen de tsaar en later Stalin op grote schaal burgers verbanden. Het goud uit de titel slaat wat mij betreft niet alleen op de bodemschatten, maar ook op het materiaal dat Uittenbogaard toont. De verhalen van de door hem geïnterviewden zijn hartverscheurend, gruwelijk en doortrokken van zorgvuldig gemaskeerd en daardoor eens zo schrijnend leed."

Makers en medewerkers[bewerken]

samengesteld, geregisseerd, geinterviewd en verteld door Theo Uittenbogaard
naar een oorspronkelijk idee van, en geproduceerd en onderzoek door Gerard Jacobs
producers in Kolyma: Vladimir Soechatski en Valentin Akisjkin
producer in Soesoeman: Viktor Margaritto
camera: Melle van Essen
camera assistent: Dimitri Petrov
geluidsopnamen: Charles Kersten
tolken: Irena Riltseva, Valentin Akisjkin,
vertalers: Gertrud Alleman, Fred Visser
montage: Mario Steenbergen
titels en assistent montage: Gerrit Netten
geluidsmixage: Ad Roest
assistent van de producer: Lilian Peters
executive producer: Ruud van Beugel