Jan Bakker (Engelandvaarder)

Jan A. Bakker (Eibergen, 12 augustus 1922 - Den Haag, 7 mei 2016) was Engelandvaarder, officier bij de luchtmacht en spion.

Jan Bakker werd als jongste zoon van August Johan Bakker en Angelika Bakker-Wilhelm geboren in Huize 't Simmelink, de burgemeesterswoning in Eibergen. Zijn vader was kolonel bij het KNIL en Jan groeide de eerste jaren op in Bandung. Hij leerde met een luchtbuks schieten en werd een goede bokser. Het huwelijk van zijn ouders eindigde in een echtscheiding, waarna zijn moeder hertrouwde met Aleid Gerhard van Tricht. Jan werd naar Nederland gestuurd om zijn HBS opleiding te volgen en woonde in een internaat in Den Haag. Hij was 17 jaar toen Duitsland Nederland binnenviel.

Hij probeerde om via de zuidelijke route naar Engeland te gaan, maar toen zijn contactman bij de Franse grens niet kwam opdagen, besloot hij terug te gaan. Van Tricht was inmiddels militair attaché in Bern geworden en regelde een visum voor zijn stiefzoon, zodat deze in Zwitserland geologie en criminologie kon studeren. Hij hielp Van Tricht met het organiseren van vluchtroutes.

In 1943 vertrok Jan onder de schuilnaam Pierre Thierry naar Engeland. Zijn reis via Frankrijk, Spanje, Portugal en Gibraltar slaagde, en na een bezoek aan de koningin werd hij naar Australië gestuurd. Die reis duurde 76 dagen. Daar kreeg hij een para- en officiersopleiding. Terwijl hij voor een blindedarmoperatie in een ziekenhuis lag, verongelukten enkele jongens uit zijn opleidingsgroep. In Australië bedacht Jan springschoenen ^[1]. Dat waren schoenen met ijzeren veren onder de zolen. Hiermee zouden parachutisten veiliger kunnen landen.

Na de Tweede Wereldoorlog diende hij onder generaal Spoor, die hem hoofd veiligheidsgroep van de Tijgerbrigade in Semarang maakte. Hij sprak vloeiend Bahasa. Dit hielp hem bij zijn opsporingen en ondervragingen. Hij trouwde met Edith D'Arnaud van Boekholz. Eind 1949 keerden zij terug naar Nederland, hij per vliegtuig, zij met hun zoontje Jack per boot.

Omdat hij bij de Nederlandse Inlichtingendienst Buitenland (NIB) werkte, werd hij in 1955 wegens onverenigbare taken uit zijn officiersfunctie bij de luchtmacht ontheven en in Nieuw-Guinea aangesteld als hoofd veiligheidsdienst van het Commando Landmacht. Door zijn informatie was de Nederlandse bevelhebber in 1960 op de hoogte van het 4-fase aanvalsplan van Indonesië op Nieuw-Guinea. Hiervoor werd hij in 1961 benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. In 1971 werd hij bevorderd tot Officier O.N. op voordracht van Joseph Luns.

Jan Bakker was enthousiast jager. Hij pachtte een jachtterrein bij Oudewater, Haastrecht en Moordrecht. Hij woonde de laatste jaren in de Oranjeflat op Scheveningen.

Bronnen, noten en/of referenties