Jan van de Laar fotografisch illustrator
Jan van de Laar is een fotografisch illustrator. Dat wil zeggen, hij gebruikt fotografie als middel en niet als doel. Hij begon als amateurfotograaf al op 11 jarige leeftijd. Later volgde hij een opleiding aan de Fotovakschool en aansluitend een opleiding aan de Haarlemse Academie voor Fotografie, toen nog bekend als Studio Hans Götze. Zijn fotografie is in de beginjaren nog middelmatig te noemen. Hij werkte voor een lokaal weekblad en maakte foto's van openingen, jubilea, sportwedstrijden et cetera. Toch vielen af en toen de ambities op. Tijdens het bezoek van Paus Johannes Paulus II in 1985 maakte hij voor het weekblad een uitgebreide fotoreportage waarin hij duidelijk koos voor een eigen benadering. In plaats van de overzichtelijke keurige standaard plaatjes maakte hij een prachtig portret van de paus te midden van zijn beveiligers. Een beeld dat nog altijd staat als een huis.
Aan de Academie voor Fotografie kreeg hij onderwijs van vakdocenten die werkzaam waren in het hogere segment. Zij werkten allemaal nog actief voor grote reclamebureaus en redacties van bladen als Elle en Vogue. Deze vakdocenten leerden hem dat het maken van topfoto's tijd en inspanning vergden en dat het niet vreemd is dat een foto niet in één keer hoeft te lukken. Op deze opleiding leerde hij de lat heel hoog te leggen. Zowel technisch als creatief.
De ontwikkeling ging snel: hij liep stage bij fotograaf Jaap Stahlie. Hier leerde hij dat perfectie weliswaar het doel is maar dat juist de imperfectie soms het doel erheen is. Dat een imperfect beeld soms meer zeggingskracht in zich heeft dan het perfect uitgebalanceerde plaatje. Toch koos het er daarna voor om zijn tweede stage te volgen bij Hans Kroeskamp. Kroeskamp was in die dagen al dé fotograaf als het ging om de echte perfectie: een fotograaf die het uiterste vergt van zijn assistenten. Hier werkte hij mee aan campagnes voor Bols, Amstel, Hewlett Packard, Melk de Witte Motor, Verkade, Maggie en Hak. Werken van zes uur 's ochtends tot elf uur 's avonds was eerder regel dan uitzondering. De stages bij Stahlie en Kroeskamp zijn zichtbaar bepalend geweest voor de ontwikkeling zijn eigen stijl. Hij wist een werkwijze te ontwikkelen die het beste van beide werelden combineerde: in hoog tempo foto's maken die tot de verbeelding spreken en die tegelijk geraffineerd zijn als het aankomt op belichting en compositie. Deze combinatie was gewild bij de jonge garde artdirectors: ze hadden geen zin meer in ellenlange shoots.
Na het afronden van de opleiding aan de Academie voor Fotografie besloot hij dat het tijd was om zelf een fotostudio te beginnen en hij schreef zich in maart 1988 in bij de kamer van koophandel in Haarlem. Hij ging met zijn afstudeerfoto's langs bij reclamebureaus in Amsterdam maar kreeg geen opdrachten. Alle bureaus wilden eerst gepubliceerd werk zien voordat ze hem een kans wilden geven, iets wat meer dan een jaar duurde. Tot hij een tip kreeg van een artdirector die hij al sinds zijn jeugd kende en die bij Ogilvy & Mather Eindhoven werkte. Hij zei: "Je moet je werk een keer bij Erik Kessels laten zien. Dat is een artdirector die bereid is om risico te nemen. Ik denk dat jullie elkaar wel liggen."
Erik Kessels werkte op dat moment bij Ogilvy & Mather in Amsterdam en hij gaf hem direct een opdracht voor Ford waarbij onder andere een auto gefotografeerd moest worden. Iets dat over het algemeen als moeilijk en risicovol wordt gezien. Toen dit goed ging volgden meer opdrachten voor Verkade, Amnesty International, Goki, Verenigd Streekvervoer Nederland en Imagefactory. Erik Kessels werd door het vak gezien als een zeer groot talent. Toen bleek dat hij met hem werkte wilden de anderen allemaal ineens ook. Het leverde veel opdrachten op.
Kessels is van grote invloed geweest op Jan van de Laar. Niet alleen gaf hij hem zijn eerste serieuze opdrachten. Toen er zich andere mogelijkheden voordeden klopte hij ook bij hem aan. Voor de IKON ontwikkelde Kessels in 1994 de vormgeving van het programma Prima Donna. Hiervoor moest een groot aantal korte stop-motion animaties gemaakt worden. Jan van de Laar kreeg opdracht deze samen met filmer Jacques de Koning te maken waarbij hij de verantwoording kreeg over decor, sets en licht. Het programma werd heel goed ontvangen. Daarna volgden hieruit de creatie van een aantal videoclips voor The Sunclub (Fiësta, Single Minded People) en Stars on 45. De eerste videoclip voor The Sunclub werd een mega succes. De clip werd wekenlang meerdere keren per uur gedraaid.
Aan het succes kam wel een einde. Hij werd op een bepaald moment slordiger en toen aan paar leveranciers van decorsstukken de opdrachten niet op tijd konden leveren haalde hij een aantal keren de deadline niet. Artdirectors vonden het risico daardoor te groot. Precies tien jaar na zijn start als zelfstandig fotograaf sprak de Haarlemse rechtbank in maart 1998 het faillissement uit. Daarna volgt een lange periode waarin hij alleen privé fotografeert. Hij haalt het niveau niet meer dat vroeger zo normaal voor hem was. Dat was voor een deel te wijten aan gebrek aan technische middelen. Hij was gewend aan het werken met grootbeeld camera's, die had hij niet meer ter beschikking.
Sinds een paar jaar maakt hij weer vrij werk. Het gaat om uiteenlopende projecten. Zo werkt hij aan de serie Trashvertising waarbij platgereden zwerkafval een plaats krijgt op billboards en abri's. De gedachte erachter is dat zwerkvuil een wervende functie heeft voor grote merken. Wanneer iemand op een warme dag een paar keer platgereden Heineken blikjes zit liggen is de kans groter dat die persoon later een sixpack Heineken koopt dan dat hij kiest voor Amstel. De serie is fictief. Dat wil zeggen dat de billboards en abri's niet werkelijk worden gevuld maar de foto's worden in een beeldbewerkingsprogramma gemaakt. De serie moet nog worden gepubliceerd.
Dit artikel "Jan van de Laar fotografisch illustrator" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:Jan van de Laar fotografisch illustrator.
