Meer Democratie
Meer Democratie
| ||
| Geschiedenis | ||
| Opgericht | 2015 | |
| Structuur | ||
| Voorzitter | Eisse Kalk | |
| Werkgebied | Nederland | |
| Plaats | Amsterdam | |
| Doel | Democratische vernieuwing Invoering bindende referenda en volksinitiatieven | |
| Media | ||
| Website | https://www.meerdemocratie.nl | |
Meer Democratie is een organisatie voor een meer directe vorm van democratie in Nederland, met als inzet het (ondersteunen bij) aanvragen van referenda en volksinitiatieven. Het is een zusterorganisatie van Democracy International en het Duitse Mehr Democratie.
Meer Democratie is opgericht in 2015 door Eisse Kalk, Niesco Dubbelboer en Arjen Nijeboer als voortzetting van het Referendum Platform. Dubbelboer was als Tweede Kamerlid van de PvdA mede-indiener van de Wet raadgevend referendum, het raadplegend referendum over de Europese Grondwet en het burgerinitiatief; Nijeboer leidde de campagne voor een Amsterdams volksinitiatief. Nadat de Wet raadgevend referendum in 2014 werd aangenomen ging het Referendum Platform op in Meer Democratie.
Thema's[bewerken]
Meer Democratie houdt zich bezig met het raadgevend referendum, de vrijhandelsverdragen TTIP en CETA, de openstelling van publieke functies[1], en buurtrechten.[2]
TTIP en CETA[bewerken]
In 2015 namen Meer Democratie, Milieudefensie, Foodwatch en Transnational Institute het initiatief om referenda over de vrijhandelsverdragen met de Verenigde Staten (TTIP) en Canada (CETA) af te dwingen. Daarvoor bundelden zij zich als het TTIP CETA Referendum Platform. Negen andere organisaties sloten zich hierbij aan. In 2017 werden 200.000 handtekeningen overhandigd aan een delegatie van de Tweede Kamer.[3][4]
Raadgevend referendum[bewerken]
In 2017 spraken de coalitiepartijen van het kabinet-Rutte III (VVD, CDA, D66 en ChristenUnie) af in het regeerakkoord het raadgevend referendum af te schaffen. In reactie hierop startte Meer Democratie een petitie die de coalitie opriep om af te zien van afschaffing van het referendum, gesteund door Geenstijl, de Piratenpartij en SP-kamerlid Ronald van Raak[5]. Meer Democratie wilde een referendum aanvragen over de intrekkingswet wanneer de Eerste en Tweede Kamer deze toch zouden goedkeuren. Het kabinet besloot echter om in de intrekkingswet een clausule op te nemen die de Wet raadgevend referendum niet van toepassing verklaarde op de intrekkingswet, en door de intrekkingswet met terugwerkende kracht in te laten gaan.[6] De Raad van State gaf op 20 december 2017 een positief advies en beschouwde de blokkade als effectief,[7] waarna de intrekkingswet een dag later werd ingediend bij de Tweede Kamer. Op 30 december 2017 spande Meer Democratie een rechtszaak aan bij de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State over de referendabiliteit van de intrekkingswet. De beweging meende dat de overheid in strijd met de wet handelde door geen referendabiliteitsbesluit te nemen.[8][9] De Raad van State onthield zich in dit stadium van een uitspraak: de minister hoefde op dat moment van het wetgevingsproces nog geen besluit te nemen over de referendabiliteit van de intrekkingswet - dat moet pas nadat een wet door de Staten-Generaal is goedgekeurd - en daarom konden de Staatsraden nog geen oordeel vellen over de noodzakelijkheid. Meer Democratie beriep zich erop dat een voortijdige gang naar de Raad van State noodzakelijk was, omdat de referendumwet op een later moment niet meer zou bestaan (waarmee de mogelijkheid tot beroep zou vervallen). Bovendien was de stap naar de Raad van State nodig voor andere juridische vervolgstappen.[10]
Op 22 februari 2018, vlak nadat de Tweede Kamer instemde met de afschaffing van het referendum, kondigde Meer Democratie een nieuwe rechtszaak aan bij de civiele rechter in Den Haag.[11][12]
Burgemeestersreferendum[bewerken]
Voor Meer Democratie was de openstaande vacature voor het burgemeesterschap van Amsterdam in 2018 aanleiding om zich in te zetten voor de direct gekozen burgemeester door middel van een volksinitiatief.[13] Het volksinitiatief was gericht op een wijziging van de profielschets en de benoemingsprocedure van de burgemeester. Gemeente Amsterdam werd opgeroepen om een verkiezing annex burgerraadpleging te organiseren tussen kandidaat-burgemeesters die zich zelf publiekelijk bekend hebben gemaakt. De wens was dat de gemeenteraad in de profielschets zou moeten opnemen dat haar voorkeur uit zou gaan naar kandidaten die zich publiekelijk bekend maken en deelnemen aan de burgerraadpleging. Daarbij zou dan gebruik gemaakt moeten worden van het alternative vote-systeem: de kiezers brengen niet één stem uit, maar nummeren alle kandidaten in een volgorde. Daardoor kan in één stemronde, maar zo nodig met meerdere telrondes, een meerderheidskandidaat gekozen worden. Doordat kandidaten zichzelf bekend zouden maken, zou de wettelijk verplichtte geheimhoudingsplicht omzeild kunnen worden. Aangezien de verkiezing annex burgerraadpleging raadgevend zou zijn, zou het aan de gemeenteraad zijn om de winnaar formeel voor te dragen. Het initiatiefcomité bestond uit Niesco Dubbelboer (Meer Democratie), Boris van der Ham (D66), Erik van Bruggen (PvdA-adviseur), Frits Huffnagel (VVD), Sadet Karabulut (SP) en Farid Tabarki.[13]
Voor de eerste fase werden er voldoende handtekeningen opgehaald.[14][15][16][17] De Amsterdamse afdelingen van D66[18][19], GroenLinks[18][19], PvdA[19] en 50plus[20] spraken hun steun uit voor het plan. Juristen meenden dat het volksinitiatief niet ontvankelijk was doordat de gemeentelijke verordening expliciet initiatieven over individuele kwesties uitsloot en dat de Gemeentewet gemeenten geen ruimte bood om aanvullende regelingen te stellen rond de benoemingsprocedure.[14][16] In een aangenomen motie van D66-fractievoorzitter Reinier van Dantzig en GroenLinks-fractievoorzitter Rutger Groot Wassink werd daarom het college van B en W opgeroepen duidelijkheid te geven over de juridische mogelijkheden.[21] De initiatief- en referendumcommissie concludeerde dat het volksinitiatief wel ontvankelijk was omdat het over procedures en niet over een individuele kwestie ging, maar tegelijkertijd ook dat de Gemeentewet geen ruimte leek te bieden voor de organisatie van een burgerraadpleging. Waarnemend burgemeester Jozias van Aartsen nam het advies over van de commissie en ontraadde de raad om het voorstel te behandelen.[22][23] Ook Kajsa Ollongren, minister van Binnenlandse Zaken, en Johan Remkes, commissaris van de koning van Noord-Holland, waarschuwden de gemeenteraad dat zij geen burgerraadpleging over de burgemeester mochten organiseren.[24][25]
De gemeenteraad nam vervolgens een motie aan - wederom van Reinier van Dantzig en Ruter Groot Wassink - om een expert meeting met staatsrechtsgeleerden en de initiatiefnemers (in de persoon van Niesco Dubbelboer) te organiseren, zodat nogmaals kon worden gekeken wat de juridische haalbaarheid van het plan was en of er andere varianten mogelijk waren. De expert meeting vond plaats tijdens de eerste vergadering van de nieuwe gemeenteraad. De vier staatsrechtgeleerden concludeerden dat de wet geen mogelijkheden bood voor een burgerraadpleging en dat de geheimhoudingsplicht zelfs geldt als kandidaten zich op een eerder moment zelf bekend hebben gemaakt.[26] In juni 2018 sprak de Amsterdamse gemeenteraad haar voorkeur uit voor Femke Halsema als burgemeester.[27]
Externe link[bewerken]
Dit artikel "Meer Democratie" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische en/of op de pagina Edithistory:Meer Democratie.
