You can edit almost every page by Creating an account. Otherwise, see the FAQ.

Van Welsenaers

Uit EverybodyWiki Bios & Wiki
Ga naar:navigatie, zoeken

De familie van Welsenaers of van Welsenes was aan het begin van de vroegmoderne tijd een patriciërsfamilie uit Kortrijk in het toenmalige graafschap Vlaanderen.[1] [2] Vanaf de tweede helft van de 15de eeuw en vooral tijdens de 16de eeuw was deze familie een vaste vertegenwoordiger in het schepencollege van Kortrijk.[3] Meerdere leden van deze familie waren beroepshalve: schepen, provoost, baljuw, schout en abt/abdis.[4] In de eerste helft van de 17de eeuw verhuisde de protestantse tak van de familie naar de Republiek, terwijl de katholieke tak in de Zuidelijke Nederlanden bleef wonen.[5]

Oorsprong van de familie van Welsenaers/ van Welsenes[bewerken]

Volgens professor Frans Debrabandere stamt deze familienaam uit een nog niet gesitueerde plaatsnaam, mogelijk in het zuiden van West-Vlaanderen.[6] Overigens zijn er in de loop van de geschiedenis verschillende naamvarianten opgetreden, zoals: van Welsener(s), van Welseneers, Van Welssenaers, Vanwels(s)enaers, Vanwelsenaere, (Van) Welsenaere, van Welsene(s), van Welzenis, van Welsenis, van Welcene(s), de Welsene, van Welsenesse, de Welsen(n)esse, van Wessenes, Van Welssemaers en van Velcenaher.[7]

Op basis van primaire bronnen, blijkt dat de familienaam in zijn oorsprong hoogstwaarschijnlijk "van Welsenes" was. Daaropvolgend zien we in de oudste bronnen ook al snel "van Welsennesse" en "van Welsenaers" optreden.[8]

Volgens verscheidene secundaire bronnen wordt de familienaam "van Welsenaers" soms geassocieerd met het geslacht van Wassenaer.

Een concreet voorbeeld hiervan is de 23e abdis van de Guldenbergabdij te Wevelgem, in casu Johanna III. Welsenaers al. van Wassenaer (ca. 1476-1544).[9] [10]

Ook dr. E. Vroonen bemerkt dat deze familie etymologisch gezien, mogelijk verwant zou kunnen zijn met het geslacht van Wassenaer.[11]

Overigens blijkt dat de protestantse tak van de familie vasthield aan de naam "van Welsenes" of kleine varianten hierop, terwijl de katholieke tak eerder opteerde voor "van Welsenaers" of gelijkenissen hierop.

Wapen van de familie van Welsenaers/ van Welsenes[bewerken]

De protestantse tak van de familie droeg een familiewapen, dat bestond uit een gekwartierd schild: eerste en vierde kwartier, argent, sinopel, argent, sinopel, met een gaande leeuw van keel en het tweede en derde kwartier, goud en sabel.[12] [13] [14] [15]

De heraldische kleuren verwijzen zowel naar de kleuren van de stad Rotterdam, alsook naar de oorsprong van deze familie, namelijk uit het zuiden van het graafschap Vlaanderen.[16] [17]

Voorts droegen beide substituut-secretarissen van Rotterdam, Emanuel van Welsenes (ca. 1636-1708) en diens zoon, Cornelis van Welsenes (1669-1708), dit familiewapen.[18]

Stamvader familie van Welsenaers/ van Welsenes[bewerken]

De oudst gekende en bewezen stamvader van deze familie was Coenraert van Welsenes (ca. 1370-1423).[19] Over deze persoon is niet zoveel geweten, behalve dat hij hoogstwaarschijnlijk de eerste persoon was van deze familie die zich te Kortrijk had gevestigd.[20] Daarnaast was zijn echtgenote verwant aan de Kortrijkse schepenfamilies van Outryve en van den Kerckhove.[21]

Vooral hun zoon, Jan van Welsenes alias Coenkin (ca. 1400-1473), steenbakker te Kortrijk werd welgesteld en hij trouwde met joncvrouwe Jane Pipe, afstammelinge van een oude Lombarden- en schepenfamilie uit Kortrijk.[22] [23] [24] [25]

Voorts leverde Jan van Welsenes alias Coenkin (ca. 1400-1473) als steenbakker de stenen voor de bouw van de Broeltorens te Kortrijk.[26]

Schepenfamilie te Kortrijk[bewerken]

Het waren in bijzonder de kinderen van Jan van Welsenes alias Coenkin (ca. 1400-1473) die hoge bestuurlijke functies gingen uitoefenen, zoals zijn zoon, Willem van Welsenaers/ van Welsenes alias Coenkin (ca. 1435), baljuw van Harelbeke.[27] [28]

Ook begonnen steeds meer telgen van deze familie een vaste positie te verwerven als schepen van de stad Kortrijk, zoals Ghyselbrecht van Welsenaers/ van Welsenes alias Coenkin (ca. 1432-1511), die voor het eerst schepen werd in 1469.[29] Deze geldwisselaar, schepen en schout van Kortrijk werd in 1511 begraven in de Sint-Maartenskerk te Kortrijk.[30] [31]

Ghyselbrecht van Welsenaers/ van Welsenes alias Coenkin[bewerken]

Ghyselbrecht van Welsenaers/ van Welsenes alias Coenkin (ca. 1432-1511) huwde joncvrouwe Katheleyne Fierins, dochter van de onderbaljuw van Kortrijk, Jan Fierins. Hun dochter, Joanna van Welsenaers/ van Welsenes alias Coenkin (ca. 1476-1544), werd op 14 maart 1517 de 23e abdis van de Guldenbergabdij te Wevelgem.[32] [33] [34] [35]

Daarnaast had hij ook nog een zoon, Ghyselbrecht (Gilbert) van Welsenaers/ van Welsenes (ca. 1480-1545). Deze werd in 1526 schepen en was van 1536 - 1537, provoost van Kortrijk.[36] [37] [38] Hij trouwde met joncvrouwe Antoinette van Halewijn (ca. 1490-1562), dochter van de Kortrijkse schepen Ghildolf van Halewijn alias de Deurwaerder.[39] [40] Zij was afstammelinge van onder meer de geslachten: van Halewijn, van den Berghe, van Lichtervelde, van Caloen, van de Woestyne en van Gistel.[41] [42]

Overigens had Ghyselbrecht van Welsenaers/ van Welsenes alias Coenkin (ca. 1432-1511) nog een andere dochter, Kathelyne van Welsenaers/ van Welsenesse, en zij was het kamermeisje van Eleonora, Karel en Isabella, de kinderen van Filips I van Castilië en Johanna van Castilië.[43] [44] [45]

Volgens voormalig stadsbibliothecaris-archivaris dr. Jan Soete van de stad Kortrijk, was de familie van Welsenaers/ van Welsenes in de tweede helft van de 16de eeuw weinig talrijk en waren ze verwant aan aanzienlijke families uit deze regio.[46] Zo was bijvoorbeeld Jacques van Welsenaers/ van Welsenes alias Coenkin (ca. 1514-1569) gehuwd met joncvrouwe Barbara van Hoorne, zuster van de heer van Coyghem.[47]

Daarnaast bezat Jacques van Welsenaers/ van Welsenes alias Coenkin (ca. 1514-1569), op de grens van Kortrijk en Harelbeke het landgoed genaamd de Sandtberch, hetgeen hem door keizer Karel V in leen gegeven was.[48] Overigens verkreeg hij ook nog van de graaf van Horne, Filips van Montmorency, het leengoed 't Ongereedts te Wervik in leen.[49]

Markante afstammelingen van de familie van Welsenaers/ van Welsenes[bewerken]

Literatuur[bewerken]

  • Bigwood, G., Le régime juridique et économique du commerce de l'argent dans la Belgique du moyen aĝe. België: M. Lamertin, 1921.
  • Blockmans, W., Pauwelyn, C., et al., Studiën betreffende de sociale strukturen te Brugge, Kortrijk en Gent in de 14e en 15e eeuw., Deel I. Tekst, Administratieve uitgeverij N.V. U.G.A., Heule, 1971.
  • Blockmans, W., Pauwelyn, C., et al., Studiën betreffende de sociale strukturen te Brugge, Kortrijk en Gent in de 14e en 15e eeuw., Deel III. Tabellen en register van persoonsnamen, Administratieve uitgeverij N.V. U.G.A., Heule, 1973.
  • Brandt, C., Kaspar Brandts Poëzy. Volume 1, Amsterdam by Jacobus van Nieweveen, 1701.
  • Buylaert, F., Repertorium van de Vlaamse adel (ca. 1350-ca. 1500), Gent, Academia Press, 2011.
  • Callewier, H., De papen van Brugge. De seculiere clerus in een middeleeuwse wereldstad (1411-1477), Universitaire Pers Leuven, 2014.
  • Callewier, H., “"Ghelt omme meer ghelts". De Kortrijkse lombarden en hun integratie in de stad tijdens de late middeleeuwen”, Handelingen van het Genootschap voor Geschiedenis 142(3-4), 2005.
  • Catulle, M., Vansteelant, A., Genealogische documentatie Marcel Catulle aangaande de familie van Welsenaers, Rijksarchief te Kortrijk - 812 - 56, 2de helft 20ste eeuw.
  • Debrabandere, F., Kortrijkse persoonsnamen omstreeks 1400, Drukkerij George Michiels N.V.-Tongeren, 1958.
  • De Meestere, G., van de Putte, F., Chronicon monasterii Evershamensis: conscriptum per Gerardum de Meestere, ejusdem monasterii canonicum, Winoci-Bergensem, pro gloria Dei et utilitate confratum. 1629. België: typis Vandecasteele-Werbrouck, 1852.
  • De Sainte-Marthe, D., Gallia Christiana in provincias ecclesiasticas distributa, Volume 3, 1725.
  • Engelbrecht, E., Unger, J. et al., Bronnen voor de geschiedenis van Rotterdam. Volume 1, Universiteit van Chicago, 1892.
  • Gachard, L.P., Relation des troubles de Gand sous Charles-Quint, Universiteit Gent, 1846.
  • Gailliard, J.J., Bruges et le Franc ou Leur magistrature et leur noblesse, avec des données historique et généalogiques sur chaque famille. Bruges: Gailliard, 1857.
  • Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, Handelingen, Volumes 1-6, 1921.
  • Koninklijke Bibliotheek van België, Briefwisseling tussen Jac. van Welsenis en de Koninklijke Bibliotheek te Brussel aangaande de familie van Welsenaers/ van Welsenes, gebaseerd op het onderzoek van dr. Jan Soete, 1955.
  • Laleman, M.C., Cisterciënzerdomeinen ten noorden van Gent: Over hun ontstaan in de 13de eeuw, hun lokalisatie, hun bestaan en hun sociaaleconomische betekenis voor de Gentse agglomeratie, Handelingen der Maatschappij voor Geschiedenis en Oudheidkunde te Gent 71. 2019.
  • Mussely, C., Inventaire des archives de la ville de Courtrai, Volume 1, Kortrijk: Mussely-Boudewyn, 1854.
  • Planchart, A., Choristers and Singers at Cambrai in the Long Fifteenth Century. In Guillaume Du Fay: The Life and Works. Cambridge: Cambridge University Press, 2018.
  • Ploegaerts, T., Les moniales de l'ordre de Cîteaux dans les Pays-Bas meridionaux depuis le XVIe siècle jusqu'à la Révolution française: Les abbayes en Flandre. Imprimerie cistercienne, 1937.
  • Rietstap, J.B., Armorial général: précédé d'un Dictionnaire des termes du blason, Volume 2, G.B. van Goor zonen, 1887.
  • Société médico-chirurgicale de Bruges, Annales de la Société médici-chirurgicale de Bruges, Volume 11, Vanhee-Wante, Universiteit Gent, 1850.
  • van Rompaey, J., Het grafelijk baljuwschap in Vlaanderen tijdens de Bourgondische periode, Paleis der Academiën, 1967.
  • van Welsenes, C., Memorie van mr. Cornelis van Welsenes, substituit secretaris der stad Rotterdam. Nationale Bibliotheek van Nederland, 1700.
  • van Welsenis, P.A., Geschiedkundig overzicht der drukkerij Van Waesberghe 1593-1918, Rotterdam, 1918.
  • Yernaux, C., D'Halluin à Tourcoing dit de Deurwaerder, Histoire et genealogie dans la châtellenie de Lille, Le Castelo Lillois, n° 48, 2020.
  • Zandvliet, K., De 500 Rijksten van de Republiek: Rijkdom, geloof, macht en cultuur. Amsterdam University Press, 2020.

Externe link[bewerken]


Dit artikel "Van Welsenaers" is uit Wikipedia. De lijst van zijn auteurs is te zien in zijn historische   en/of op de pagina Edithistory:Van Welsenaers.



Read or create/edit this page in another language[bewerken]