Verschut

Verschut is een familienaam van een klein Nederlands geslacht (circa 450 leden tussen 1542 en 2000).

De stamvader Daem (Adam) Govaerts (ca. 1543-1620), speldenmaker, kan worden terug herleid naar Mechelen in de toenmalige Zuidelijke Nederlanden. Na omzwervingen in Den Bosch, Antwerpen en Dordrecht, woont hij in ieder geval vanaf 1592 in Gouda.^[1] Nazaten van hem wonen daar nog steeds. In de jaren 1670 trekken familieleden naar Rotterdam en vervolgens naar Dordrecht. Deze tak sterft in 1812 uit. In de tweede helft van de 19e eeuw vertrekken leden van het geslacht naar Amsterdam en Den Haag en stichten daar takken.

De familienaam wordt voor het eerst gebruikt in 1631 bij de ondertrouwregistratie in Gouda van Andries Jaspersz Verschut.^[2] De herkomst van de naam is niet duidelijk. Het verklarende deel “schut”, kan betrekking hebben op een beschutte ruimte voor het stallen van vee of op een waterkering of dam. Het in de 19e eeuw ontstane bargoens woordgebruik “verschut gaan” heeft, voor zover kan worden nagegaan, geen relatie met de familienaam Verschut.

In de 16e, 17e en 18e eeuw waren de leden van het geslacht met name ambachtslieden (speldenmakers, kleinwerkmakers, pijpenmakers etc.) en soldaten bij de Verenigde Oost-Indische Compagnie. Een bekende Goudse pijpenmaker was Gerrit Verschut (1697-1772) die het merk “de Both” op zijn pijpen zette.^[3]