Ledeboer en Von Ledebur

De Nederlandse families Ledeboer stammen niet af van de Duitse Adel Von Ledebur. Daarvoor is geen enkel bewijs, maar wel veel tegenbewijs.

Von Ledebur[bewerken]

Von Ledebur is een oud riddergeslacht uit Noordrijn Westfalen dat terug gaat tot rond 1200. Via vrouwelijke lijnen naar koningen van Denemarken en Schotland rond 600. Toch is het geen oeradel. Gerard von Ledebur werd in de adelstand verheven voor zijn dood in 1502. Hieruit volgen meerdere adellijke lijnen met vele huizen en kastelen. Ze zijn voorouders van veel Europese Adel waaronder het Nederlandse Koningshuis. Vele nazaten Von Ledebur waren vooraanstaande wetenschappers, kunstenaars en (film)acteurs.

Ledeboer[bewerken]

De Nederlandse families Ledeboer vinden hun oorsprong bij gegoede burgers (bonthandelaren) in Lengerich. Christoffer Ledeboer bracht het Lutherse geloof naar Nederland en stapte kort daarna over op het Calvinisme. Hij was predikant in Weerselo en Almelo. Veel nazaten werden predikant of trouwde met een predikant. Anderen werden succesvolle kooplieden en industriëlen. De Twentse tak bracht Abraham Ledeboer voort, van de Twentse textiel en de naamgever van het Abraham Ledeboerpark in Enschede. De Rotterdamse tak Bernardus Ledeboer, koopman in manufacturen en wol. Beiden werden benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse leeuw. De families waren ook bestuurlijk vooraanstaand en werden opgenomen in het Nederland's Patriciaat. Er was een Amsterdamse tak Ernst Ledeboer, een machinefabriek Gebroeders Ledeboer in Borne en een Ledeboerbank in Almelo. (Overgegaan in Twentse bank en ABN).

Afstamming[bewerken]

Leden van de Rotterdamse tak Ledeboer schreven dat de familie afstamde van de Duitse Adel von Ledebur. Meerdere uitgebreide en diepgaande analyses tonen aan dat daar geen enkel bewijs voor is en dat dit zeer onwaarschijnlijk is.

Vermeende relatie[bewerken]

Bernardus Ledeboer van de Rotterdamse tak schreef dat Christoffer afstamde van Johann Kettler van Werburg, dat de adelstand verloren zou zijn gegaan vanwege een huwelijk met een burgervrouw, maar dat deze toch een belangrijk deel van de erfenis verkregen zouden hebben. Het poorthuis van Werburg toont rechts het Wapen van Anna Ledebur en links het Wapen van Georg Ketteler. Hun zoon was Johann Ledebur Ketteler. A.M. Ledeboer haalde in zijn aantekeningen leden van de families Von Ledebur en Ledeboer volledig door elkaar. De stamtafel begint onjuist met Johann. Het boek “Hij preekte, hij leerde altoos ...” spreekt van een bastaardzoon Johann jr. van een Johann sr. Daarvoor is een huis gebouwd nabij Werburg en deze zou dat aanzienlijk deel van erfenis Werburg in Spenge hebben verkregen. Dit zou dan de echte vader van Christoffer zijn. Het stelt dat de familiekroniek aantoonbare onjuistheden bevat en dat er geen bewijs is voor een relatie. Op basis van de vermeende familierelatie kocht een Ledeboer in 1851 het Gut Langenbrück (Westerkappeln) dat eerder aan Von Ledebur toebehoorde. Kort voor 1914 heeft de familie geprobeerd in de adelstand opgenomen te worden, hetgeen niet werd gehonoreerd.

Erfenis Mensman (Mersman)[bewerken]

Christoffel was betrokken bij een 19 jaar durende strijd om de erfenis Mensman. Dit is beschreven in het archief SKG-A231 met 289 bladen in Münster, maar dit is niet digitaal beschikbaar en niet vrij toegankelijk. Een korte publicatie hierover in 1927 begint met “Al lange tijd heeft er twijfel bestaan omtrent de afstamming van Christoffer Ledebur”. Het toont het schema dat Christoffel had ingebracht over zijn ouders en voorouders. Familie und Volk uit 1961 beschrijft uitvoerig de relaties tussen alle betrokkenen, waaronder families Hensken en Lethmate. Dit legt geen enkele relatie met Von Ledebur, noch Werburg. De uitvoerige nabeschouwing concludeert dat het archief ook breder geen enkel aanknopingspunt biedt voor een relatie tussen Ledeboer en Von Ledeboer. Het onderzoek door A.L. Meijer in 1913 wordt bestempeld als ondeugdelijk en gebaseerd op veel veronderstellingen en aannames, met onvindbare bronnen. De namen Manto en Mentinga worden als onjuist gezien. Manto zou verwijzen naar het Manto Haus im Dorff en Mentinga naar de herkomst Mettingen.

Archieven[bewerken]

Er is een omvangrijk Ledeboer archief in het Archief Stad Rotterdam en binnen de Edwina van Heek Stichting in Enschede. Vele Ledebur archieven in Duitsland.

Literatuur[bewerken]

Aan mijne kinderen en kindskinderen, Bernardus Ledeboer, 1841. Geschonken aan KB-DH door L.V. Ledeboer. Digitaal.
Bernardus Ledeboer, met achterin de stam-tafel der Nederlandsche linie van het geslacht Ledeboer (in Rotterdam), A.M. Ledeboer, 2^e druk, 1877, KB-DH
Het geslacht Ledeboer, Genealogisch-Heraldisch Genootschap “De Nederlandsche Leeuw”, 1927, door G.M. Ledeboer. Digitaal
Boekbespreking, Genealogisch-Heraldisch Genootschap “De Nederlandsche Leeuw”, 1959.
Die Mensman’sche Erbschaft und die Ledebur, Familie und Volk, Karl-Eghert Schultze, 1961.
Hij preekte, hij leerde altoos…, Emeritus predikant Jan Peter Schouten, 1995.